12
T
əyinatına görə onlar nəqliyyat və xüsusi olaraq iki yerə ayrılırlar. Nəqliyyat
avtomabill
əri yük və sərnişinlərin daşınması üçün nəzərdə tutulur, xüsusi
avtomobill
ərdə isə müxtəlif qurğular quraşdırılır.
N
əqliyyat avtomobilləri yük və sərnişin olaraq iki yerə bölünürlər. Yük nəqliyyat
vasit
ələri ya ümumi təyinatlı kuzaya, ya da bir və ya bir qrup yükün daşınması
üçün olan xüsusiləşdirilmiş kuzaya malik olurlar. Sərnişin avtomobillərinə
avtobuslar v
ə minik avtomobilləri aiddir. Yol məhdudiyyətlərinə görə bütün
avtomobill
ər üç əsas qrupa bölünürlər. Birinci qrupa «A» yalnız təkmilləşdirilmiş
örtüklü yollarda istifadə etmək üçün nəzərdə tutulan, tək oxdan yol səthinə düşən
kütləsi 10 t, qoşa oxdan isə 18 t və tam kütləsi 44 t-a qədər olan avtomobil və
avtomobil qatarları aiddir. Ikinci qripa «B» bütün ümumi təyinatlı yollarda istifadəyə
buraxılan, tək oxdan kütləsi 6 t, qoşa oxdan 11 t və tam kütləsi 34 t-a qədər olan
avtomobil v
ə avtomobil qatarları qaxildir. Bunlardan başqa ümuni istofadə
yollarında istismara buraxılmayan, pis yol şəraiti üçün nəzərdə tutulan, oxdan
kütləsi 10 t-dan yuxarı olan avtomobillər də vardır.
Konstruktiv
əlamətlərinə görə yük avtomobil nəqliyyat vasitələri avtomobillərə,
dartqılara və qoşqu hərəkət tərkibinə bölünürlər. Öz növbəsində avtomobillər
mühərrikin növü, keçıcılık, yük götürmə qabiliyyəti, tutumuna görə də siniflərə
bölünürlər.
H
ər bir ölkə və ya iri avtomobilqayırma kompaniyalarında
istehsal olunan
avtomobill
ətin tipajı hazırlanır. Tipaj funksiyaca eyni növlü texniki vasitələrin,
m
əhsulun əsas istehsal göstəricilərinə uyğun parametrik sıra əsasında qurulmuş,
texniki-iqtisadi c
əhətdən əsaslandırılmış təsnifatıdır.
Yük avtomobillərinin tipajında əsas təsnifat əlaməti olaraq oxdan düşən kütlə,
avtomobilin yük götürmə qabiliyyəti, mühərrikin növü, təyinatı qəbul edilir.
