2.7b rasm. Titrlash egri yoychizig’ida ekvivalentlik nuqtasi 2.8-rasm. Potentsiometrik titrlash egri yoychiziqlari: a) E (indikator elektrodi potentsiali)ni V (titrlashga ketgan eritmaning
hajmi)ga bog’liqligi; b) ΔE/ΔVni Vga bog’liqligi
Potentsiometrik uslub loyqalangan va bo’yalgan eritmalarda, yopishqoq
pastalarda aniqlash ishlarini olib borish imkoniyatini beradi, bunda filtrlash va
qayta haydash (peregon) operatsiyalariga ehtiyoj qolmaydi. Potentsiometrik
o’lchashlarni nazoratning tahlil etilayotgan eritmani buzmaydigan guruhlariga
kiritishadi va tahlil etilayotgan eritmadan keyingi tadqiqotlarda va boshqa
maqsadlarda ham foydalanish mumkin.
To’g’ri potentsiometrik uslubda aniqlash xatoligi 2 – 10% ni tashkil etsa,
potentsiometrik titrlashda – 0,5 – 1,0% ni tashkil etadi. Potentsiometrik uslubda
komponentlar tarkibini aniqlash oralig’i turli tabiiy va sanoat ob’ektlarida –
shishali elektrodlar uchun 0 dan 14 pHgachani, va boshqa ionoselektivli
elektrodlar tipi uchun aniqlanadigan ionni 10 dan 10
–5
(10
–7
) M gachasini tashkil
etadi.
Potentsiometrik titrlash uslubining afzalliklaridan biri, uning to’liq yoki
qisman avtomatlashtirilishidir. Titrantni uzatish, titrlashni egri yoychizig’ini
yozib borish, ekvivalentlik nuqtasiga mos keladigan titrlash vaqtida titrantni
uzatishni to’xtatish jarayonlarini avtomatlashtirish mumkin. Titrlash texnikalari
ko’pdan beri ma’lum, tez ishlaydi, aniqligi
yuqori, instrumentlari arzon, malakasi uncha
yuqori bo’lmagan xodimlar ham eplashi
mumkin, juda chuqur kimyoviy bilim talab
qilinmaydi (2.9 rasm).
2.9 rasm. AT 100 Seriyali “Titra-Lab”
“Aquaamalytics” firmasi avtomatik titratori.
2.5 Konduktometriya (konduktometrik tahlil)
