4.22 Rasm. YuSSXda ishlatiladigan silikagelning
mayda zarrachalari
bilan to’ldirilgan kichik diametrli ustunlar va shprits.
4.23 rasm. Gaz-xromatografiyasi va suyuqlik-xromatografiyasi
jarayonlarini ketma-ketligini sxematik tasviri.
4.2 Jadval. Yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi (YuSSX) yoki
gaz xromatografiyasi (GX) usulini tanlash mezonlari
Tadqiq qilinayotgan
komponentning
fizik-kimyoviy
xossalari
Tavsiya qilinadigan usul
YuSSX
GX
Komponentning
uchuvchanligi
Uchmaydigan
komponent
Harakatchan fazada
eruvchan bo’lishi kerak.
Komponent
uchuvchan bo’lishi ham
mumkin.
Odatda qutbli
bo’lmagan eritmada
eruvchan bo’lishi kerak.
Komponentning qutblilik
holati
Qutbli va qutbsiz
bo’lgan komponentlar
ajralishi.
Qutbli va qutbsiz
bo’lgan komponentlar
ajralishi.
Komponentning termal
holati
Komponentning tahlili
xona harorati va undan
past haroratlarda ham
amalga oshirsa bo’ladi.
Ushbu komponent
xromatograf bug’lovchisida
va ustunida yuqopi
haroratga barqaror bo’lishi
kerak.
Komponentning
molekulyar og’irligi
Nazariy jihatdan
chegaralanmagan.
Odatda
komponentning molekulyar
og’irligi < 500 a.e.m (atom
massa birligi) ni tash qiladi.
Namuna hajmi
Tahlil qilinayotgan
namunani hajmi
ustunning fizik
parametrlariga bog’liq
(odatda 10-20 µl
Taxliil qilinayotgan
namunaning hajmi 1 – 5 µl
Ajratilish mexanizmi
Statsionar faza va
harakatchan fazalar
birgalikda ishtirok
etadi.
Harakatchan faza faqat
namunani ustun bo’ylab
harakatlanishini
ta’minlovchi sifatida
qatnashadi.
