Tahlilning instrumental usullari / Darslik

4.22 Rasm. YuSSXda ishlatiladigan silikagelning mayda zarrachalari 
bilan to’ldirilgan kichik diametrli ustunlar va shprits. 

4.23 rasm. Gaz-xromatografiyasi va suyuqlik-xromatografiyasi 
jarayonlarini ketma-ketligini sxematik tasviri. 
 
4.2 Jadval. Yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi (YuSSX) yoki 
gaz xromatografiyasi (GX) usulini tanlash mezonlari 
Tadqiq qilinayotgan 
komponentning 
fizik-kimyoviy 
xossalari 
 
Tavsiya qilinadigan usul 
YuSSX 
GX 
Komponentning 
uchuvchanligi 
 Uchmaydigan 
komponent 
 Harakatchan fazada 
eruvchan bo’lishi kerak. 
 
Komponent 
uchuvchan bo’lishi ham 
mumkin. 
 
Odatda qutbli 
bo’lmagan eritmada 
eruvchan bo’lishi kerak. 
Komponentning qutblilik 
holati 
 Qutbli va qutbsiz 
bo’lgan komponentlar 
ajralishi. 
 Qutbli va qutbsiz 
bo’lgan komponentlar 
ajralishi. 

Komponentning termal 
holati 
 Komponentning tahlili 
xona harorati va undan 
past haroratlarda ham 
amalga oshirsa bo’ladi. 
 Ushbu komponent 
xromatograf bug’lovchisida 
va ustunida yuqopi 
haroratga barqaror bo’lishi 
kerak. 
Komponentning 
molekulyar og’irligi 
 Nazariy jihatdan 
chegaralanmagan. 
 Odatda 
komponentning molekulyar 
og’irligi < 500 a.e.m (atom 
massa birligi) ni tash qiladi. 
Namuna hajmi 
 
Tahlil qilinayotgan 
namunani hajmi 
ustunning fizik 
parametrlariga bog’liq 
(odatda 10-20 µl 
 Taxliil qilinayotgan 
namunaning hajmi 1 – 5 µl 
Ajratilish mexanizmi 
 Statsionar faza va 
harakatchan fazalar 
birgalikda ishtirok 
etadi. 
 Harakatchan faza faqat 
namunani ustun bo’ylab 
harakatlanishini 
ta’minlovchi sifatida 
qatnashadi. 

Download 4,55 Mb.