• 7.4-jadval 10000 metrga yugurish musobaqalari vaqtidagi biomexanik __ ko‘rsatkichlarning dinamikasi
  • Biomexanik Q ayd etish uchastkasi korsatkichlar 1- 2- 3- 4- Yugurish tezligi, m/s
  • 1,66±0,12 Qadam chastotasi, m/s 3,13±0,21 3,04±0,12 3,03±0,18 3,03±0,16 121
  • Har xil sport turlarida musobaqa




    Download 4,09 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet65/110
    Sana03.12.2023
    Hajmi4,09 Mb.
    #110476
    1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   110
    Bog'liq
    Sport metrologiyasi Musayev B. B.

    7.3. Har xil sport turlarida musobaqa 
    faoliyatini qayd etish
    Ayrim sport turlarida mashqning asosiy elementlarini 
    biomexanik mezonlari (qadam uzunligi, eshkak eshish intervali 
    va boshqalar) va uni bajarish paytidagi fiziologik va biokimyoviy 
    ko'rsatkichlarining dinamikasi to‘g ‘risidagi ma’lumotlar eng 
    informativ hisoblanadi. Bunday sport turlarida biomexanik 
    ko'rsatkichlar yugurish yo‘lagida, eshkakda o‘matilgan tezkor 
    k inokameralar va tenzodatchiklar yordamida qayd etiladi. Bunday 
    qayd etishga misol 7.4-jadvalda keltirilgan.
    7.4-jadval
    10000 metrga yugurish musobaqalari vaqtidagi biomexanik 
    __ 
    ko‘rsatkichlarning dinamikasi
    (jt±er, 1 9 - 2 8 yoshdagi sakkizta yugumvchi uchun yugurish 
    vaqti 29 daqiqa 19,53 soniyadan to 31 daqiqa 24,30 soniyagacha 
    ckanligi qayd etilgan)
    Biomexanik
    Q ayd etish uchastkasi
    ko'rsatkichlar
    1-
    2-
    3-
    4-
    Yugurish tezligi, 
    m/s
    5,52±0,15
    5,27±0,21
    5,14±0,32
    5,04±0,32
    Qadam uzunligi, m
    1,76±0,12
    1,73±0,14
    1,68±0,10
    1,66±0,12
    Qadam chastotasi, 
    m/s
    3,13±0,21
    3,04±0,12
    3,03±0,18
    3,03±0,16
    121


    Ushbu jadvalda keltirilgan ko‘rsatkichlar Avstraliyadagi 
    jahon chempionati vaqtida, bir soniyada 
    200
    kadr chastota 
    bilan ishlayotgan 16 millimetrli kinokamera yordamida qayd 
    etilgan. Natijani qayd etish (startdan hisoblanganda) quyidagi 
    masofalarda: birinchisi - 780-metrda (2-aylanish yakuni); 
    ikkinchisi - 3980 metrda (10-aylanish yakuni); uchinchisi -
    6780 metrda (17-aylanish yakuni); to‘rtinchisi - 9580-metrda 
    (24-aylanish yakuni) amalga oshirilgan.
    Jadvaldan ko‘rinib turibdi-ki:
    1
    ) yugurish tezligi bir maromda doimiy va nisbiy o ‘zgaradi. 
    Bunda, eng yaxshi (tez) va yomon (sekin) yuguruvchilaming 
    tezliklari o‘rtasidagi farq masofaning birinchi yarmida ikkinchi 
    yarmidagidan kichik;
    2)qadamlaming uzunligi oxirgi 3 kilometrda deyarli o‘z- 
    garmaydi, eng yaxshi va yomon yuguruvchi sportchilar o‘rtasidagi 
    farqlar esa, masofaning boshida ham va oxirida ham bir xil;
    3)qadamlaming 
    chastotasi 
    boshida 
    o ‘zgaradi, 
    lekin 
    4-kilometrdan keyin uning qiymatlari stabil bo‘ladi. Eng yaxshi 
    va yomon yuguruvchilar o ‘rtasidagi qadam chastotalarining 
    farqlari masofani birinchi ikkita aylanishida ancha sezilarli.
    Individual ma’lumotlaming bunday tahlili sportchining 
    zaxiraviy imkoniyatlarini aniqlash va ulami sportchining mashq 
    qilishini rejalashtirish paytida hisobga olish imkonini beradi.
    Siklik musobaqa mashqlarining tezliklarini uzluksiz qayd 
    etish ulaming spidogrammalarini tuzish imkonini beradi.
    Musobaqa siklik mashqlarining biologik ko‘rsatkichlarini 
    yoki ulami (masalan, yurak qisqarishlari chastotasini) bevosita 
    bajarilishi paytida yoki ular yakunlangan zahotiyoq (masalan, 
    biokimyoviy mezonlami) aniqlash lozim. Bunda o‘lchash 
    xatoliklari musobaqaning yakunlanishi bilan nazorat qilishning 
    boshlanishi o‘rtasidagi oraliq vaqtning kattalashishi paytida 
    keskin ortadi.
    Biologik mezonlaming son jihatidan qiymatlari musobaqa 
    mashqlari yuklamasining kattaligini ko‘rsatadi. Ulami tahlil
    122


    qilish paytida musobaqadagi natijalami albatta hisobga olish 
    kerak (7.5-jadval).

    Download 4,09 Mb.
    1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   110




    Download 4,09 Mb.
    Pdf ko'rish