152
fizikaviy interfeys ta’minlab berishdir.
Bu qatlam tarmoq aloqa
kanallarining elektr va mexaniqaviy jixatlarini belgilaydi.
2-chi qatlam: Kanal qatlami. Vazifasi-ma’lumot uzatish
kanallarini boshqarish, kanallar bo’ylab ma’lumot uzatish va
kanallardagi
uzatish
xatolarini
payqash.
Asosiysi
maqsadi-
ma’lumotning uni uzatish jarayonida buzilishining oldini olish.
Kanal
qatlamida ma’lumot kadrlar oqimi sifatida shakllanadi. Kanal
axborot
uzatayotgan kompyuterdagi tarmoq plata(karta)sidan boshlanib shu
axborotni qabul qilayotgan kompyuterdagi tarmoq kartasi bilan
tugallangan aloqa yo’lini o’z ichiga oladi.
Xar bir tarmoq kartasi
(Ethernet yo IBM Token Ring kartasi) noyoob tarmoq manziliga ega. Bu
kartalar kanal qatlamiga nisbatan ichki bo’lgan fizikaviy qatlamni kanal
qatlamiga nisbatan yuqori(tashki) bo’lgan tarmoq qatlamining dasturiy
ta’minoti bilan bog’laydi. Masalan, tarmoq Ethernet asosida qurilgan
bo’lsa, kompyuterni tarmoqqa ulangan Ethernet kartasi va kanal
qatlamiga oid protokollar majmuyi bilan ta’minlash
natijasida kanal
qatlami xosil bo’ladi. Kanal qatlami tufayli tarmoq qatlami qanaqa
tarmoq texnologiyasi – Ethernet mi yo IBM Token Ring qo'llanganligini
va kanal qatlamiga o’tgan axborot oqimi kadrlar (Ethernet yo IBM
Token Ring kadrlari) ketma-ketligiga qanday qilib aylantirilayotganini
hisobga olishi shart emas.
3-chi qatlam: Tarmoq qatlami. Vazifasi-axborotni marshrutlash,
ma’lumotlarni bolaklash va bo’laklarni birlashtirish.
Bu qatlamda
axborot oqimi paketlar oqimi shaklida bo’ladi. Tarmoq qatlamining
asosiy protokoli IP protokolidir. Ma’lumotlar paketi uzatilayotgan
ma’lumot va boshqaruv signallarida aks etgan ma’lumotlar bilan birga
uzatuvchi va uni qabul qilib oluvchi tarmoq
tugunlarining manzillarini
xam o’z ichiga olgan. Tarmoq qatlami va unga nisbatan ichki barcha
qatlamlar Intranetning aloqa qismini tashkil etadi.
4-chi qatlam: Transport qatlami. Vazifasi tarmoq tugunlari -
kompyuterlari orasida ma’lumotlarni ishonchli yetkazib berib, axborot
almashishdir. Bu qatlamning asosiy protokoli TCP protokolidir. Shu
protokol asosida tashki-seans qatlamidan olingan ma’lumotlar tarmoq
qatlamiga mos keluvchi bo’laklar-paketlarga ajratiladi va tarmoq
qatlamiga uzatiladi. Tarmoq qatlamidan qaytgan axborot oqimi ustida
bunga teskari amallar bajariladi. Shunday qilib, transport qatlami tarmoq
qatlami boshqaradigan paketlar trafigini hosil qilib beradi.
