X. Kolumb kashfiyotidan 450 yil oldin bashorat qilgan. Jumladan, u:
„Bizning tekshirishimizcha, Yerning shimoliy (ikki) choragidan biri
quruqlik bo‘lganligidan uning ham qurt (diametral qarama-qarshisi)
choragi ham quruqlik bo‘lishini taxmin qilamiz“ , deb aytgan.
X. Kolumb „Yer shar shaklida“ degan g‘oyaga asoslanib, Hindis-
tonga g‘arbdan yaqin dengiz yo‘li bilan borish uchun safarga chiqadi.
U 1492- yilning 12- oktabr kuni San-Salvador (ispancha
xaloskor
degani) oroliga keladi. Bu sana Amerikaning kashf etilgan kun tariqasida
geografiya tarixiga kiritilgan. Buyuk geografik kashfiyotlar davrini boshlab
bergan X. Kolumb o ‘zining to‘rt marta Amerikaga qilgan safarlari
chog‘ida ham o ‘zi borgan yerlarini Hindiston deb o‘ylagan.
Amerigo Vespuchchi (asli italiyalik, lspaniya dengiz flotida xizmat
qilgan) 1499-1504- yillardagi Janubiy Amerikaga uyushtirgan ikkita
sayohati davrida birinchi bo ‘lib bu yerlar Hindiston emas, balki yirik
quruqlik — Yangi Dunyo ekanligini aytib, uning tabiatini mohirona
tavsiflab yozadi. 1507- yildan boshlab Yangi Dunyoga Amerika deb nom
berildi.
Janubiy A m erikani ilmiy jih atd an o ‘rganishda nem is sayyohi
A. Gumboldt va fransuz botanigi E. Bonplanning xizmatlari katta bo‘ldi.
Ular materikning tabiati, And togiaridagi balandlik mintaqalari, geolo-
gik tuzilishi, g‘arbdagi sovuq dengiz oqim lari haqida m a’lum otlar
to ‘pladilar va um um lashtirdilar. M aterikning tabiati va aholisi haqi-
dagi qiziqarli m a’lum otlarni rossiyalik olim lardan G. I. Langsdorf,
N. G. Rubsov, A. I.
