Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo’yicha Direktor o`rinbosari




Download 1.88 Mb.
bet13/143
Sana10.04.2017
Hajmi1.88 Mb.
#4327
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   143
Tayanch soz va iboralar: O'zbek tili, tilning taraqqiyot bosqichlari, eski o'zbek tili, hozirgi o'zbek tili, fonetik xususiyat, geneologik , grammatik jihat, leksik jihat, oltoy davri, xun davri, qadimgi turkiy davr, o'rta turk davri, hozirgi turk davri, qorluq-chigil, qipchoq, qoraqalpoq, o'g'uz, umumturk, qoraxoniylar, temuriylar, yozma manvalar: o'rxun-Enasoy bitiklari, "Devonu lug'oti turk", "Qutadg'u bilig", "Huvatul Haqoyiq", "Devoni hikmat", "Qissasi Rabg'uziy", "Muhabvatnoma", "Me'rojnoma", "Muqadimat - ul-adab", Sakkokiy, Atoiy, Lutfiy, Navoiy, Bobur, Ogahiy, Furqat.

O'zbek tili - turkey tillardan biri. O'zbek tilidan boshqa qirg'iz, qozoq, qoraqalpoq, oltoy, yoqut, xoqos, uyg'ur, oyrot, tuva, nog'oy, tatar, boshqirt, ozarvayjon, turk, turkman, ko'kug'uz, chuvash, avar, lezlin, qorachoy, qavardin-valqar, hazar kabi tillar ham turkey tillar turkumiga kiradi. Turkiy tillar o'z navvatida mo'g'ul tillari, manjur-tungus tillari bilan oltoy tillar oylasiga kiradi. Tillarni bu kabi turkum va oilalarga ajratishda tillarning o'zaro geneologik xusisiyati, ya'ni kelib chiqishi, gap qurilishi, so'z yashalishi kabilarga qaraladi.

Turkiy tillar ularning har xil belgi va xususiyatlariga qarab turlicha tasnif qiladilar. Mahmud Koshg'ariyning "Devonu lug'otit - turk" kitobida qipchoq, o'g'uz, qorluq, chigil va boshqa yirik qabila tillari haqida so'z yuritiladi. Ularning til xususiyatlari izoh qilingan. Bu yerda turkey lillar taraqiyotining umumiy yo'nalishiga e'tibor berilgan.

O'zbek tili taraqqiyotini belgilashda bu kabi asoslarga bir muncha o'zgartirishlar kiritishga to'g'ri keladi. Chunki, o'zbek xalqi qorluq-chigil qabilalari negizida o'g'uz, qipchoq urug'larining qo'shilishidan yuzaga kelgan. Bu xalq tarkivaga mo'g'ul, arab, croniy qatlamlar ham aralashib ketgani tarixdan ma'lum. Shunga ko"ra, o'zbek tili taraqqiyotini quyidagicha belgilanadi.





Download 1.88 Mb.
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   143




Download 1.88 Mb.

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo’yicha Direktor o`rinbosari

Download 1.88 Mb.