5. Yangi mavzuni mustahkamlash.
Bu bosqichda o'qtuvchi o’quvchilarning bilim doirasini kengaytirib, yangi mavzuni mustahkamlash uchun quydagi savollardan foydalanishi mumkun;
Yakka savollar:
-
Nutqiy faoliyat shakllari haqida ma'lumot berihg.
-
Dalogik nutq deb nimga aytiladi?
-
Dialogik vaziyat bilan nutq motiv(mazmun) o'rtasidagi bog'lanish qanday bo'ladi?
-
Dialogik nutq shakllariga misollar keltiring.
-
Dialogik nutq shakllarini qanday farqlash mumkin?
-
Dialogik nutqda munosavatlarni qay tarzda ifodalashni ko'rsating.
-
Dialogik nutq shaklarini misollar yordamida tushuntiring.
Dars yakuni:
O’qituvchi o'tgan yangi mavzu b'oyicha tushunmagan savollarga javob beradi, darsni mustahkamlashdagi o’quvchilarjavobini muhokama qilib, o’quvchilar bilmini vaholaydi va darsni yakunlaydi.
6. Uyga vazifa:
a) “Ona tili vaadabiyot” darsligi A. Rafiyev, N. G’ulomova.
b) Tinish belgilari haqidagi qoidalarni yod olish.
XIII. O’qituvchi uchun adabiyotlar:
1. “Ona till va adabiyot” darsligi A. Rafiyev, N. G’ulomova.
2. G.Abdurahmonov, H Rustamov. “Ona tili” darsligi 10 - 11 - sinflar uchun.
3. “Lingvistik terminlarni izohli lug'ati” A. Xojiyev. “O’qituvchi” 1985 yil.
4. A.S.Erkinov “Matnshunoslikka kirish” Toshkent 1987 yil.
5. A. Mamajonova “Tekst lingvistikasi” Toshkent 1989 yil.
I. MAVZU: TAVSIFIY (MONOLOGIK) MATN VA UNING SHAKLLARINI FARQLASH. BUNDAY MATNDA FIKR BILDIRISH, ASOSLASH, ISBOTLASH, ASOSLASH VAYONI.
2. Dars turi: ‗‗‗‗‗‗‗‗‗‗‗‗‗‗‗‗.
3. Dars vaqti: ___ daqiqa.
4. Darstipi: Aralash dars.
5. Darsda qo'llaniladigan usullar:
- An'anaviy o'qitish usullari, kichik guruhlarga bo'lib, “BBB” usulidan foydalanish.
6. Darsda qo'llaniladigan nazorat turlari:
1.Frontal savollar.
2. Muammoli savollar.
3. Mustaqil ish turi.
7. Dars maqsadlari:
A) Ta’limiy maqsadi:
-
nazariy bilimlarni egallash;
-
monologik nutq va uning shakllari haqida kengroq tushincha berish;
-
o'quvchilarda og'zaki va yozma nutqni vayon etish ko’nikmasini shakllantirish;
-
o’quvchilarda nutqiy savodxonlikni o ‘stirish;
B) Tarbiyaviv maqsad:
-
o’quvchilarda namunali nutqiy ko 'nikmaleirni shakllantirish;
-
hamshiralik faoliyatida qollanadigan muomala ko'rinishlarini o'rgatish;
-
o'quvchilarda axloqiy va estetik tushunchalar asosida so'zlash ko‘nikmasini yanada rivojlantirish;
-
mehnatda muomala madaniyatining rasmiy usullarini tushuntirish;
-
muomala jarayonida o 'quvchiga qo 'yilgan tulab suhvaldoshga nisvatan hurtmat, samimiyal, ehtiyotkorlikni o’rgatish.
E) Rivojlantiruvchi maqsad:
-
turli nutq jarayoniga moslanish malakasini shakllantirish;
-
vaziyatga qarab muomala madaniyatini o 'zlashtirib olish;
-
o'z fikrini aniq, to 'liq vayon etish ko ‘nikmasini rivojlantirish;
-
o’quvchilami mantiqiy fikrlashini o'stirib, vatanparvarlik ruhida tarbiyalash.
8. Darsni o'tkazish joyi: ____________
9. Darsning didaktikasi (integratsiva):
A. Fandagi mavzulararo bog'lanish.
1. O'zbek tilining asosiy imlo qoidalari.
2. Diologik nutq shakllari.
3. Gap matn sifatida.
B. Fanlararo bog'lanish:
1. Nutq madaniyati va davlat tilida ish yuritish.
Mavzu: 1. Til va nufq. Tilning ijtimoiy mohiyati. 2. Tavsifiy matnning leksik - uslubiy belgilari. 3. Diologik matn shakllari.
E. Hayot bilan bog'lash.
1. Mavzuni tibbiyot amaliyotidan olgan namunali muloqat asosidatushintirish.
2. Tibbiyot xodimi va bemor o ‘rtasidagi turli suhvat ko 'rinishlari.
3. Kundalik hayotimizdagi nutqiy faoliyat bilun bog lanish.
4. Ichki kechinma, fikr - mulvhaza, dunyoqarashni tushintirish.
10. Kerakli bilimlar doirasi:
-
Matn haqida ma’lumotga ega bo 'lish.
-
Til va nutq farqini bilish.
-
Diologik va monologik nutqni farqlash.
-
Turli munosavatlarni ifodalashda til va tafakkurning munosavatini bilish.
XI. Darsni jihozlash:
Manzarali rasm, portret, tarqatma materiallar, jadval.
DARSNING XRONOLOGIK XARITASI.
№
|
DARSNING XRONOLOGIK XARITASI
|
VAQTI
|
|
|
|
1
|
Tashqiliy qism
|
daqiqa
|
2
|
o’qituvchining kirish so’zi
|
daqiqa
|
3
|
o’quvchilarning bilimini tekshirish
|
_ daqiqa
|
4
|
Yangi mavzuning bayoni
|
daqiqa
|
5
|
Yangi mavzuni mustahkamlash
|
daqiqa
|
6
|
Darsning yakuni
|
daqiqa
|
7
|
Uyga vazifa
|
daqiqa
|
|
Jami
|
daqiqa
|
12. DARSNING TEXNOLOGIK XARITASI.
№
|
Dars
Bosqich-lari
|
Ta’lim beruvchining
Faoliyati
|
Ta’lim oluvchining
faoliyati
|
Texnologiya
|
Metod
|
Shakl
|
Vosita
|
1
|
Tayyor-lov
__ daqiqa
|
Maqsad va natijalarni belgilash, mantiqiy struktura va texnologik xarita tuzish. Kichik guruhlarni shakllantirish va ularga topshiriqlar berish. Maqsad: o’quvchilar bilimlarini tekshirish yangi mavzuni o’zlashtirish
|
O’quvchilar darsga
kirmasdan oldin maxsus belgili qog’ozlarni olib, o’sha qog’ozchada ko’rsatilgan guruhga
borib o’tiradi.
|
Noan’anaviy
|
Guruh-larni
shakl-lantirish
|
Taqsimlash
qog’ozchalari
|
2
|
Mavzuga
kirish
__ daqiqa
|
Darsni boshlanishidan oldin o’quvchilar bilan tanishadi.
Mavzu nomi, maqsad,natija va baholash mezonlarini e’lon qiladi.Tanishuvda “_____________________________” usulini qo’llash.
|
Mavzu nomi, maqsad, natija va baholash mezonlarini daftariga belgilab oladi.
O’quvchilar o’zining fikrlarini yozadi.
|
Mavzu
_____________________________________________________________________________
|
Guruh-lar
|
Ko’rgazma
doska,
bo’r
|
3
|
O’quvchi-larning oldingi bilimlarini
tekshirish
_____ daqiqa
|
O’quvchilarning oldingi bilimlarini tekshirish maqsadida boshlang’ich nazorat olinadi
(savollar ilova qilinadi)
|
O’quvchilar javoblarni belgilashadi.
Odob axloq bo’yicha qo’shimcha malumotlar olishadi.
|
An’anaviy
nazorat usuli
|
Guruh
|
Savollar
Doska va bo’r,
o’quv
daftarlari
|
4
|
Yangi mavzu-ning
bayoni
_____ daqiqa
|
Yangi mavzu bayon qilinadi. Ko’rgazma yordamida mavzuni tushunturadi.
___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
Mavzuga oid ma’lumotlarni yozib olishadi. Ko’rgazmadagi, tarqatma materialdagi ma’Iumotlarni kuzatishadi.
|
Ma’ruza yangi mavzu bayon
qilish davomi-da slayd ko’rgaz- madan foydala niladi.
Hayotdan misollar keltiriladi.
|
Guruh-lar
|
Slayd, mavzu
bo’yicha yozilgan
materiallar
doska va
bo’r
|
5
|
Taqdimot
______ daqiqa
|
Savollar beradi. Kichik guruhlarda bajariladigan ishlarni eshitadi, kamchiliklarni tuzatadi.G’olib guruxni e’lon qiladi.O’quvchilar baholanadi.
|
Frontal savollarga javob berishadi.Qo’ shimcha savollarga javob beradilar. Guruh sardorlari mustaqil ishni taqdim qiladi.
|
Muhokama va mustaqil ishlash
|
Guruh-chalar
|
Daftar, doska va boqa. Baholash mezonini varag’i.
|
6
|
Baholash
____ daqiqa
|
Kichik guruhlarga berilgan topshiriqlar va savollar natijalarini umumlashtiradi. Qaysi guruh g’olib ekanligini e’lon qiladi.
|
Guruhchalar bir-birlarini Baholaydilar. Javoblarning to’grisini yozib oladi
|
Munozara
|
Guruh-chalar
|
Doska, bo’r, ko’rgazmali qurollar, tarqatmalar
|
7
|
Umum-lashtirish
_____ daqiqa
|
Guruhlarning faoliyatlari umumlashtiriladi. Faol o’quvchilar alohida ko’rsatiladi. O’quvchilar baholanadi va baholar izohlanadi.
|
Tinglaydilar. Umumlashtirish bo’yicha, fikrlarini bildiradilar.
|
Sunbat-mulohaza
|
Guruh-chalar
|
Baholash mezonlari varaqasi.
|
8
|
Darsga yakun yasash
____ daqiqa
|
Darsni yakunlaydi.
Uyga vazifa beradi o’quv adabiyoti
________________________________________________________________________________________
|
Tinglaydilar.
Topshiriqlar o’quv adabiyotlar nomini yozib oladilar.
|
Ma’ruza
|
Umumiy
|
Ma’ruza matni o’quv adabiyotlar, daftarlar, doska va bo’r
|
|