Notiqlik san’ati tarixi. |
2
|
|
3
| Rim notiqlik san’ati. |
2
|
|
4
|
Sharqda voizlik san’ati.
|
2
|
|
5
|
Nutq madaniyati va adabiy til me’yorlari
|
2
|
|
6
|
Me’yor ko‘rinishlari: fonetik, leksik, orfografik, orfoepik, so‘z yasash, so‘z qo‘llash me’yorlari; punktuatsion, sintaktik, stilistik me’yorlar.
|
2
|
|
7
|
Nutqning kommunikativ sifatlari
|
2
|
|
8
|
Nutq shakllari va turlari.
|
2
|
|
9
|
Nutq madaniyati va uslubiyat.
|
2
|
|
10
|
Tilning tasviriy vositalari
|
2
|
|
11
|
Mutolaa va voizlikning G‘arb madaniy tafakkurida tutgan o‘rni.
|
2
|
|
12
|
Mutolaa va voizlikning Sharq madaniy tafakkurida tutgan o‘rni.
|
2
|
|
13
|
Lirik janrlarda marom va ohang.
|
2
|
|
14
|
Dramada ritm va ohang.
|
2
|
|
15
|
Epik ijodda nutq va mutolaa masalasi.
|
2
|
|
16
|
Mutolaa jarayonida jumla, so‘z va tovushning vazifasi.
|
2
|
|
17
|
Ritorika va zamonaviy adabiyot.
|
2
|
|
18
|
O‘zbek nutqi madaniyatining asosiy xususiyatlari
|
2
|
|
19
|
O‘zbek muloqot xulqining gender xususiyatlari
|
2
|
|
20
|
Pedagogning nutqiy madaniyati
|
2
|
|
21
|
Istiqlol va notiqlik san’ati
|
2
|
|
|
Jami
|
42
|
|
1.2. Amaliy mashg‘ulotlar
-
t/r
|
Amaliy mashg’ulotlar nomi va mazmuni
|
Soat
|
O‘tish vaqti
|
1
|
Mumtoz yozma yodgorliklarda nutq madaniyati va notiqlik masalalari.
|
2
|
|
2
| Og‘zaki nutqda adabiy til me’yorlariga amal qilish. |
2
|
|
3
| Yozma nutq me’yorlari yuzasidan trening. |
2
|
|
4
| Nutq sifatlari bo‘yicha matn tahlili. |
2
|
|
5
|
Nutq uslublari va ularga xos xususiyatlar.
|
2
|
|
6
|
Nutqning badiiy tasvir vositalari.
|
2
|
|
7
|
Nutqdagi tipik xatolar ustida ishlash.
|
2
|
|
8
|
Nutq so‘zlash jarayonida improvizatsiya.
|
2
|
|
9
|
Nutqda badiiylik unsurlari va notiqning so‘z qo‘llash mahorati.
|
2
|
|
10
|
Nutq jarayonida qo‘l, bosh harakatlari; imo-ishoralar. Ularning me’yorlariga e’tibor berish.
|
2
|
|
11
|
Ommaviy ma’ruzalarda nutq madaniyatiga e’tibor.
|
2
|
|
12
|
Alpomish dostoni mutolaasi va tahlili.
|
2
|
|
13
|
Go‘ro‘g‘li dostoni mutolaasi va tahlili.
|
2
|
|
14
|
«Qutadg‘u bilig» asari mutolaasi va tahlili.
|
2
|
|
15
|
Lutfiy g‘azallaridan yod olish.
|
2
|
|
16
|
Alisher Navoiyning «Layli va Majnun» dostonini ifodali o‘qish.
|
2
|
|
17
|
Z.M.Boburning «Boburnoma» asarini mutolaa va tahlil qilish.
|
2
|
|
18
|
Abdulla Qodiriy «O‘tkan kunlar» asari tahlili.
|
2
|
|
19
|
Oybek «Qutlug‘ qon» asari mutolaasi va tahlili.
|
2
|
|
20
|
Erkin Vohidov she’rlaridan yod olish.
|
2
|
|
21
|
Abdulla Oripov she’rlaridan yod olish.
|
1
|
|
22
|
O‘tkir Hoshimov «Tushda kechgan umrlar» asari mutolaasi va tahlili.
|
2
|
|
|
Jami
|
43
|
|
MUSTAQIL TA’LIMNI TASHKIL ETISHNING SHAKL VA MAZMUNI
Talabaga mustaqil ishni tayyorlashda muayyan fanning xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:
Darslik va o‘quv qo‘llanmalar bo‘yicha fan boblari va mavzularini o‘rganish.
Tarqatma materiallar bo‘yicha ma’ruzalar qismini o‘zlashtirish.
Maxsus adabiyotlar bo‘yicha fanlar bo‘limlari yoki mavzular ustida ishlash.
YAngi ilmiy adabiyotlarni, adabiy jarayon tendensiyalarini va estetik tamoyillarni o‘rganish.
Talabaning o‘quv-ilmiy tadqiqot ishlarini bajarish bilan bog‘liq bo‘lgan fanlar bo‘limlari va mavzularni chuqur o‘rganish.
Faol va muammoli o‘qitish uslubidan foydalaniladigan o‘quv mashg‘ulotlari.
Masofaviy (distansion) ta’lim.
Mustaqil ta’lim uchun mavzular
Nutq madaniyati va mutolaa san’ati (83 soat)
Sofistlar, ularning notiqlik san’ati rivojidagi xizmati.
Alisher Navoiy ijodida nutq madaniyati va notiqlik san’ati masalalari talqini.
Navoiyning «Hayrat ul abror» dostonida so‘z, nutq madaniyati haqidagi fikrlar.
Navoiyning «Layli va Majnun» dostonida so‘zning ulug‘lanishi.
«Mahbub ul qulub» asarida sharqona muomala madaniyati.
Navoiyning «Mahbub ul qulub» asarida voizlar tavsifi.
Navoiyga zamondosh voizlar.
Koshifiyning so‘z odobi va notiqlik haqidagi qarashlari.
Navoiyning «Majolis un nafoiy» asarida voizlar haqidagi ma’lumotlar.
I.Karimov nutqlarida xalq maqollari va frazeologik iboralardan foydalanish mahorati.
O‘zbek xalq maqollarida nutq odobining aks etishi.
Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf – diniy notiqlik vakili sifatida.
Tursunoy Sodiqovaning nutqida sharqona odob masalalarining aks etishi.
Protagor, uning notiqlik sohasidagi xizmatlari.
Platon asarlarida notiqlikka oid qarashlarning aks etishi.
Gorgiy, uning notiqlik san’ati oldidagi xizmatlari.
Plutarx, uning notiqlik san’ati namoyondalari haqidagi ma’lumotlari.
Suqrot, uning notiqlik san’ati oldidagi xizmatlari.
Irshod notiqligi.
Qozi O‘shiy notiqligi.
Aristotelning notiqlik san’ati ta’limoti.
Platonning notiqlik san’ati haqidagi qarashlari.
Demosfen – buyuk notiq.
Sitseronning notiqlik nazariyasi.
A.Qahhor asarlarida nutq va notiqlik masalalari.
Hadislarda nutq odobi.
A.Qodiriyning «O‘tkan kunlar» romanida o‘zbekona nutq odobining aks etishi.
Ijtimoiy-siyosiy notiqlik.
Akademik notiqlik.
Sud notiqligi.
Diniy notiqlik.
Harbiy vatanparvarlik notiqligi.
Barak Obamaning siyosiy liderligida notiqlik mahorati.
Husayn Voiz Koshifiyning voizlik mahorati.
O‘rta asrlarda Markaziy Osiyoda voizlik san’ati rivoji.
Stev Jobsning notiqlik mahorati.
Erkin Vohidovning asarlarida nutq madaniyati masalalari.
Abdulla Oripovning so‘z qo‘llash mahorati.
Boburning nutq madaniyati to‘g‘risidagi qarashlari.
Arastuning ritorika haqidagi ta’limoti.
Notiq nutqi samarasida nutq texnikasi.
Nutq madaniyati va nutq boyligi.
Nutqning kommunikativ sifatlari.
Ijodkor mahorati va nutq qisqaligi.
Nutq sofligi va uning ma’naviy jihatlari.
Muloqot madaniyati, nutqiy etiket.
O‘zbekcha nutq odobi.
Deyl Karnegi va uning notiqlik san’ati haqidagi qarashlari.
Said Ahmadning so‘z qo‘llash mahorati.
Abdulla Qahhorning notiqlik, til va nutq borasidagi fikrlari.
G‘arb mutafakkirlarining notiqlik san’atiga doir o‘gitlari.
Konfutsiy ta’limotida nutq madaniyati masalasi.
Demosfen – ulkan notiq.
Isokrat – notiq va pedagog ritor sifatida.
Improvizatsiyaning notiqlik mahoratidagi o‘rni.
Nutq turlari va shakllari.
Adabiy til va nutq madaniyati uyg‘unligi.
Adabiy til me’yorlari va nutq madaniyati.
Cherchelning notiqlik mahorati.
Ozod Sharafiddinovning til madaniyati va notiqlik mahorati.
«Nutq madaniyati va mutolaa san’ati» fanidan talabalar bilimini reyting tizimi asosida baholash mezoni. Reyting baholash tizimi
«Nutq madaniyati va mutolaa san’ati» fanidan talabalar bilimini baholash O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2018-yil 9-avgustdagi 19-018-son buyrug‘i bilan tasdiqlangan «Oliy ta’lim muassasalarida talabalar bilimini nazorat qilish va baholash tizimi to‘g‘risida»gi Nizom asosida amalga oshiriladi.
Mazkur fandan talabalar bilimini nazorat qilish oraliq va yakuniy nazorat turlarini o‘tkazish orqali amalga oshiriladi.
Talabalar bilimini baholash 5 baholik tizimda amalga oshiriladi.
Talabalarning bilimi quyidagi mezonlar asosida:
talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi, ijodiy fikrlay oladi, mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda – 5 (a’lo) baho;
talaba mustaqil mushohada yuritadi, olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda – 4 (yaxshi) baho;
talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi, fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega deb topilganda – 3 (qoniqarli) baho;
talaba fan dasturini o‘zlashtirmagan, fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi hamda fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega emas deb topilganda – 2 (qoniqarsiz) baho bilan baholanadi.
Baholashni 5 baholik shkaladan 100 ballik shkalaga o‘tkazish
JADVALI
|
5 baholik shkala
|
100 ballik shkala
|
|
5 baholik shkala
|
100 ballik shkala
|
|
5 baholik shkala
|
100 ballik shkala
|
5,00 — 4,96
|
100
|
4,30 — 4,26
|
86
|
3,60 — 3,56
|
72
|
4,95 — 4,91
|
99
|
4,25 — 4,21
|
85
|
3,55 — 3,51
|
71
|
4,90 — 4,86
|
98
|
4,20 — 4,16
|
84
|
3,50 — 3,46
|
70
|
4,85 — 4,81
|
97
|
4,15 — 4,11
|
83
|
3,45 — 3,41
|
69
|
4,80 — 4,76
|
96
|
4,10 — 4,06
|
82
|
3,40 — 3,36
|
68
|
4,75 — 4,71
|
95
|
4,05 — 4,01
|
81
|
3,35 — 3,31
|
67
|
4,70 — 4,66
|
94
|
4,00 — 3,96
|
80
|
3,30 — 3,26
|
66
|
4,65 — 4,61
|
93
|
3,95 — 3,91
|
79
|
3,25 — 3,21
|
65
|
4,60 — 4,56
|
92
|
3,90 — 3,86
|
78
|
3,20 — 3,16
|
64
|
4,55 — 4,51
|
91
|
3,85 — 3,81
|
77
|
3,15 — 3,11
|
63
|
4,50 — 4,46
|
90
|
3,80 — 3,76
|
76
|
3,10 — 3,06
|
62
|
4,45 — 4,41
|
89
|
3,75 — 3,71
|
75
|
3,05 — 3,01
|
61
|
4,40 — 4,36
|
88
|
3,70 — 3,66
|
74
|
3,00
|
60
|
4,35 — 4,31
|
87
|
3,65 — 3,61
|
73
|
3,0 dan kam
|
60 dan kam
|
ONda 60 balldan past ball to‘plagan talaba fanni o‘zlashtirmagan hisoblanadi. ON ni o‘zlashtirmagan talabalarga qayta topshirish imkoniyati beriladi. ON bo‘yicha olinadigan yozma ishlarni tekshirish kafedra mudiri rahbarligida tashkil etiladi va kafedrada o‘quv yilining oxirigacha saqlanadi.
YaNni baholash
Yakuniy nazorat «Tilshunoslik nazariyasi» fanining barcha mavzularini qamrab olgan bo‘lib, oraliq nazoratdan 60 balldan past ball to‘plagan talabalar yakuniy nazoratga qo‘yilmaydi. Yakuniy nazorati o‘tkazilishidan maqsad talabalarning fan bo‘yicha o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari, ya’ni bilim darajasi yoki muammolarni yechish ko‘nikmalari va malakalari aniqlanadi. YaN ishlari yozma ravishda o‘tkazilishi nazarda tutilgan, nazorat savollari ishchi o‘quv dasturi asosida tayyorlanadi. Yakuniy nazoratni topshira olmagan talaba o‘zlashtirmagan hisoblanadi va YaNga kiritilmaydi. YaNni o‘zlashtirmagan talabalarga qayta topshirish imkoniyati beriladi. YaN bo‘yicha olinadigan yozma ish variantlari kafedra mudiri rahbarligida tuziladi va dekanatlarga topshiriladi. Yakuniy nazorati fan bo‘yicha o‘quv mashg‘uloti olib bormagan o‘qituvchi tomonidan o‘tkaziladi. Yakuniy nazorati ham yuqorida keltirilgan 100 ballik jadval asosida baholanadi.
Talaba nazorat natijalaridan norozi bo‘lsa, fan bo‘yicha nazorat turi natijalari e’lon qilingan vaqtdan boshlab bir kun mobaynida fakultet dekaniga ariza bilan murojaat etishi mumkin. Bunday holda fakultet dekanining taqdimnomasiga ko‘ra rektor buyrug‘i bilan 3 (uch) a’zodan kam bo‘lmagan tarkibda apellyatsiya komissiyasi tashkil etiladi.
Apellyatsiya komissiyasi talabalarning arizalarini ko‘rib chiqib, shu kunning o‘zida xulosasini bildiradi. Baholashning o‘rnatilgan talablar asosida belgilangan muddatlarda o‘tkazilishi hamda rasmiylashtirilishi fakultet dekani, kafedra mudiri, o‘quv-uslubiy boshqarma hamda ichki nazorat va monitoring bo‘limi tomonidan nazorat qilinadi.
Yakuniy nazorat «Yozma ish» shaklida amalga oshiriladi, sinov ko‘p variantli usulda o‘tkaziladi. Har bir variant 5 ta nazariy savoldan iborat. Nazariy savollar fan bo‘yicha tayanch so‘z va iboralar asosida tuzilgan bo‘lib, fanning barcha mavzularini o‘z ichiga qamrab olgan.
Har bir nazariy savolga yozilgan javoblar bo‘yicha o‘zlashtirish ko‘rsatkichi 20 ball oralig‘ida baholanadi. Talaba maksimal 100 ball to‘plashi mumkin. Yozma sinov bo‘yicha umumiy o‘zlashtirish ko‘rsatkichini aniqlash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo‘yilgan o‘zlashtirish ballari qo‘shiladi va yig‘indi talabaning yakuniy nazorat bo‘yicha o‘zlashtirish bali hisoblanadi. Yangi baholash nizomiga asosan 100 ballik shkala, 5 baholik shkala o‘tkaziladi.
VI. Asosiy va qo‘shimcha adabiyotlar hamda axbort manbalari
1.Rahbariy adabiyotlar:
1. Мирзиёев Ш. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. – Тошкент: Ўзбекистон. 2017.
2.Мирзиёев Ш. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. – Тошкент: Ўзбекистон, 2017.
3. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ПФ-4947-сонли «Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида»ги Фармони.
4. Каримов И.А. Адолатли жамият сари. – Тошкент: Ўзбекистон, 1998.
5.Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. – Тошкент: Маънавият, 2008.
2.Asosiy adabiyotlar:
Маҳмудов Н. Ўқитувчи нутқи маданияти. – Тошкент, 2007.
Қўнғуров Р., Бегматов Э., Тожиев Ё. Нутқ маданияти ва услубияти асослари. – Тошкент. 1992.
Бегматов Э., Маматов А. адабий норма назарияси. 1-қисм. – Тошкент, 1997.
Карнеги Д. Ўз-ўзига ишонч ҳосил қилиш ва омма олдида сўзлаш санъати. – Тошкент, 2010.
3.Qo‘shimcha adabiyotlar:
1. Каримов С. Бадиий услуб ва тилнинг ифода тасвир воситалари. – Самарқанд, 1994.
2. Бахтин М. Романда замон ва хронотоп шакллари. Рус тилидан У.Жўрақулов таржимаси. – Тошкент: Академнашр, 2015.
3. Жабборов Н. Маърифат надир? – Тошкент: Маънавият, 2010.
4.Жумахўжа Н. Истиқлол ва она тилимиз. – Тошкент: Шарқ, 1998.
5. Жўрақулов У. Назарий поэтика масалалари. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 2015.
6. Жўрақулов У. Ҳудудсиз жилва. – Тошкент: Фан, 2006.
7. Зулфия. Асарлар. Уч жилдлик. – Тошкент: Ғ.Ғулом. 1983-1986.
8. Исламов Ў. Алишер Навоий асарларида нутқ маданияти талқини. Филол.ф.н.дисс. автореф. –Тошкент, 2011.
9. Йўлдошев Қ. Ёниқ сўз. – Тошкент: Янги аср авлоди, 2006.
10. Каримов Н. Чўлпон. – Тошкент: Фан, 1991.
11. Каримов Н. ХХ аср адабиёти манзаралари. – Тошкент: Ўзбекистон, 2008.
12.Қиличев Э., Қиличев Б. Нутқ маданияти ва услубияти асослари. –Бухоро, 2002.
13. Мақсуд Шайхзода. Асарлар. 6 томлик. –Тошкент: Ғ.Ғулом, 1969-1974.
14. Маҳмудов Н. Тилимизнинг тилла сандиғи. –Тошкент: Ғ.Ғулом, 2012.
15. Маҳмудов Н., Рафиев А., Йўлдошев И. Нутқ маданияти ва давлат тилида иш юритиш. –Тошкент: Чўлпон, 2012.
16. Миртемир. Асарлар. 4 жилдлик. –Тошкент: Ғ.Ғулом, 1980-1983.
17.Мухтор А. Асарлар. 4 жилдлик. –Тошкент: Ғ.Ғулом, 1980-1983.
18. Норматов У. Тафаккур ёғдуси. – Тошкент: Фикр-медиа, 2005.
19. Одил Ёқубов асарлари: Сайланма. Уч томлик. – Тошкент: Ғ.Ғулом: 1985-87., Диёнат. – Тошкент: Ғ.Ғулом: 1979.
20. Ойбек. Мукаммал асарлар тўплами. 20 жилдлик. –Тошкент: Фан, 1990-95.
21.Олимжон Ҳ. Мукаммал асарлар тўплами. 5 жилдлик. – Тошкент: Фан, 1975-1994.
22. Орипов Абдулла. Тўлиқ асарлар тўплами. 4 жилдлик. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 2001.
23.Парфи Рауф. Сабр дарахти. – Тошкент: Ғ.Ғулом. 1986.
24. П.Қодиров асарлари: Сайланма. Уч жилдлик. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 1987-88., Авлодлар довони. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 1989.
25. Расулов Р., Ҳусанов Н. Мўйдинов Қ. Нутқ маданияти ва нотиқлик санъати. – Тошкент, 2006.
26. Рустамий А.Адиблар одобидан адаблар. – Тошкент: Маънавият, 2003.
27. Рустамов А. Сўз хусусида сўз. – Тошкент, 1989.
28. Саид Аҳмад асарлари. Сайланма. Уч томлик. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 1980-81., Жимжитлик. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 1989.
29. Саидов У. Нутқ маданияти ва нотиқлик санъати. – Тошкент: Академия, 2007.
30. Тоғай Мурод асарлари: От кишнаган оқшом. Қиссалар. – Тошкент: Шарқ, 1994., Отамдан қолган далалар. Роман. – Тошкент: Шарқ, 2001.
31. Тожиев Ё., Маллабоев М. Ўзбек нутқи маданияти ва услубият асослари. – Тошкент: Иқтисодиёт, 2006.
32. Холмирзаев Шукур. Уч жилдлик. –Тошкент: Шарқ, 2003.
33. Шавкат Раҳмон. Сайланма. – Тошкент: Шарқ, 1997.
34. Эркин Воҳидов асарлари. Сайланма. 2 томлик. – Тошкент: Ғ.Ғулом, 1986., Изтироб. – Тошкент: Ўзбекистон, 1992.
4. Internet ma’lumotlari:
www.ziyo.net
www.thinsan.com
www.uforum.uz
www.literature.uz
|
