22
Kredit modul tizimi va o‘quv jarayonini tashkil etish
belgilab o‗tgan
1
:
1) axborot va mediakompetentlik – raqamli ma‘lumotlarni qidirish, tushunish,
arxivlash va uni tanqidiy aks ettirish bilan bog‗liq bilim, ko‗nikma, malaka,
motivatsiya, mas‘uliyat, shuningdek raqamli resurslardan (matn, vizual ma‘lumot,
audio, video va boshqalar) foydalangan holda axborot ob‘ektlarini yaratish.
2) kommunikativ kompetentlik – turli xil muloqot shakllari (elektron pochta,
chatlar, bloglar, forumlar, ijtimoiy tarmoqlar va boshqalar)
va turli maqsadlar
uchun zarur bo‗lgan bilim, ko‗nikma, motivatsiya va mas‘uliyat;
3) texnik kompetentlik – turli muammolarni,
jumladan, kompyuter
tarmoqlaridan, bulutli xizmatlardan foydalanish va hokazolarni
hal qilish uchun
apparat va dasturiy ta‘minotdan samarali va xavfsiz foydalanish imkonini beruvchi
bilim, ko‗nikma, motivatsiya va mas‘uliyat;
4) iste‘molchi kompetentligi – turli ehtiyojlarni qondirishni o‗z ichiga olgan
muayyan hayotiy vaziyatlar bilan bog‗liq turli kundalik vazifalarni hal qilish uchun
raqamli qurilmalar va Internetdan foydalanishga imkon beradigan bilim, ko‗nikma,
motivatsiya va mas‘uliyat.
P.Gilsterning fikricha raqamli kompetensiya inson
faoliyatidagi ijtimoiy-
kommunikativ jihatlarga urg‗u beradi. U raqamli kompetensiyaga erishish
mezonlari sifatida quyidagi malakalarni belgilaydi:
zarur ma’lumotlar va ular bilan ishlash vositalarini izlash ko‘nikmalari,
ushbu vositalarni tezda o‘zlashtirish qobiliyati (axborot kompetentlik);
boshqa foydalanuvchilar bilan muloqot qilish qobiliyati (kommunikativ
kompetentlik);
turli shakl va ko‘rinishdagi axborotni ishlab chiqarish ko‘nikmalari (ijodiy
kompetentlik).
Evropa Ittifoqi ta‘lim qo‗mitasi tomonidan ishlab
chiqilgan pedagoglarning
raqamli kompetensiyasi (Digital Competence of Educators) profilida oltita
yo‗nalishlar belgilab berilgan (1.1.1-rasm):
professional pedagogik muhitda raqamli texnologiyalardan foydalanish;
raqamli ta’lim
resurslarini izlab topish, yaratish va almashish bo‘yicha
kasbiy ko‘nikmalarni rivojlantirish;
ta’lim jarayonida raqamli vositalardan foydalanish bo‘yicha zarur
ko‘nikmalarni shakllantirish;
o‘quv natijalarini baholash uchun raqamli
vositalardan foydalanish
ko‘nikmasiga ega bo‘lish;
ta’lim imkoniyatlarini kengaytirish uchun raqamli texnologiyalardan
foydalanish;
ta’lim oluvchilarning raqamli kompetentligini
rivojlantirish jarayonini
qo‘llab-quvvatlash.
1
Г.У. Солдатова, Т.А. Нестик, Е.И. Рассказова, Е.Ю. Зотова. Цифровая компетентность подростков и
родителей. Результаты всероссийского исследования / М.: Фонд Развития Интернет, 2013. — 144 с.
