Tarmoqni boshqarish jarayonlarini rejalashtirish va tashkil etish
(E.412, E.413 tavsiyalari). Telekommunikatsiya tarmog‗ining holati
quyidagi sabablar natijasida vaqt bo‗yicha o‗zgaradi:
- foydalanuvchilar yaratadigan trafikning o‗zgarishi;
- qurilmalarning shikastlanishi;
- avariyalar;
322
- xizmatlar ishidagi rejalashtirilgan tanaffuslar.
Katta yuklanish kunlarini rejalashtirish. Katta yuklanishni yuzaga
keltirishi mumkin bo‗lgan voqealar orasidan quyidagilarni ko‗rsatish
mumkin:
- umumiy bayramlar – yangi yil, Navro‗z;
- har yilning aynan bir kuniga to‗g‗ri kelmaydigan diniy bayramlar,
sportning ommaviy turlari bo‗yicha jahon chempionatlari yoki qit‘a
birinchiliklari;
- milliy bayramlar;
- nodavriy
voqealar,
jumladan, savdo
yarmarkalari, davlat
arboblarining rasmiy tashriflari, xalqaro konferensiyalar va yig‗ilishlar.
Katta yuklanish kunlari uchun rejalar tuzishda quyidagi
chegaralarni nazarda tutish kerak:
- qo‗shimcha kanallarni ishga tushirish;
- kanallarni ikki tomondan band qilish yo‗nalishlaridan bir
tomondan band qilishga o‗tkazish;
- trafikni
odatda
foydalanilmaydigan
tranzit
uzellar
orqali
marshrutlashtirishni nazarda tutadigan aloqa yo‗nalishlari rejasini
o‗zgartirish;
- odatdagi tranzit uzellarning o‗ta yuklanishini bartaraf etish;
- katta yuklanishlar davrida yuzaga kelishi mumkin bo‗lgan
qiyinchiliklar to‗g‗risida foydalanuvchilarni xabardor qilish;
- rejani ishlab chiqishda qo‗llaniladigan mezonlarni asoslash.
Qurilmaning shikastlanish vaziyatlari. Shikastlanishlarning oldini
olish rejalarini tuzishda, agar shunday rejalarni tarmoq obyektlarini
kuzatish tajribasidan kelib chiqib tuzish imkoni bo‗lsa, unga quyidagilarni
kiritish zarur:
- shikastlanish miqyoslari aniqlanmagan sharoitda qabul qilinadigan
dastlabki choralar;
- shikastlanish sabablari va miqyoslari aniqlangandan so‗ng qabul
qilinadigan keyingi choralar;
- tarmoq ishida yuzaga kelgan sharoitlarni baholash.
Tarmoqda shikastlanishlarga aks ta‘sir ko‗rsatish rejalariga
quyidagi choralar kiritilishi kerak:
- shikastlanish ta‘sir ko‗rsatgan punktlarni yoki boshqa obyektlarni
identifikatsiya qilish;
- tarmoqni profilaktika qilish maqsadida shikastlangan yoki
vaqtincha o‗chirib qo‗yilgan (uzib qo‗yilgan) uchastkalarini aylanib o‗tish
323
uchun foydalaniladigan, aylanma yo‗llar bo‗yicha trafikni vaqtincha
yo‗naltirish;
- foydalanuvchilar uchun maxsus yo‗riqnomalar;
- rejani bajarish mezonlari (mazkur reja foydalaniladigan shartlar
ro‗yxati).
Avariyalar. Avariyalarni oldindan bilish muammoli masala, ammo
ularning oqibatlarini ma‘lum bir aniqlikda oldindan ko‗ra bila olish
maqsadga muvofiqdir. Avariya holatlariga munosabat bildirish rejalariga
quyidagilar kiritilishi kerak:
- manfaatdor
ma‘muriyatlar,
xususiy
tarmoq
xizmatlari
va
foydalanuvchilarning xabarnomalari ro‗yxatlari;
- avariya sharoitida amalga oshirilishi kerak bo‗lgan harakatlar
ro‗yxati;
- xodimlar shtatini oshirish va ish vaqti davomiyligini oshirish bilan
bog‗liq choralar.
Xizmatlar ishidagi rejali tanaffuslar. Tarmoq uchastkalari, uzellari
va stansiyalari ishida ko‗zda tutilgan tanaffuslar vaqtida quyidagi
choralarni ko‗rish zarur:
- boshqa ma‘muriyatlar talab qiladigan nazorat jarayonlari;
- manfaatdor
operatorlar
uchun
mo‗ljallangan
shoshilinch
chaqiruvlarni o‗rnatish jarayonlari.
Tarmoqni boshqarishni tashkil etish (E.413 tavsiyasi). Tarmoqni
boshqarishni tashkil etish quyidagilarni o‗z ichiga oladi:
- tarmoqni boshqarish uchun xizmatlarning o‗zaro ta‘sirini tashkil
etish va rejalashtirish;
- tarmoqni boshqarish buyruqlarini harakatga kiritish va chiqarish;
- tarmoqni boshqarish tizimini rivojlantirish.
Ishchi stansiya monitorida tarmoqning holati haqidagi axborotning
aks ettirilishi. Tarmoq tomonidan taqdim etilayotgan xizmatlar sifati
to‗g‗risidagi axborot, xizmatlarni boshqarish sathi ishchi stansiyasi (WS)
monitorida tezkor tarzda aks ettirilishi kerak (6.2-rasm).
Xizmat ko‗rsatish sifatining har bir ko‗rsatkichiga ma‘lum bir
chegara qo‗yilishi kerak. Agar xizmatlar sifatining birorta ham
ko‗rsatkichlari chegaraga yetmasa, u holda monitorda «NORM» aks etadi.
Aks holda «ALARM» aks etadi. Tahlikali holat quyidagi sharoitlarda
yuzaga kelishi mumkin:
- aloqa yo‗nalishida o‗ta yuklanish (Overload), %;
- qurilmalarning rad etishlari (Failure).
324
6.2-rasm. Ishchi stansiya monitorida tarmoq holatini aks ettirilish
namunasi
|
