83
Bunday qiymat tarmoqning teskari oqimdagi o‗tkazuvchanlik qobiliyatiga
bog‗liq emas
Arxitekturada BPON tizimining asosiy tuzilish sxemasi va aynan
tolali optik tarmoqlarni amalga oshirishda WDM/TDMA birikmasi
saqlanib qoladi. Bu dispersion kamchiliklarga qaramasdan, gigobit uzatish
tezligida anchagina arzon Fabri-Pero lazerlarini qo‗llash imkonini beradi.
GPON da ma‘lumotlarning asosiy
formatlarini va tarmoqda
foydalanuvchi interfeyslarning katta qiymatini qo‗llashni ta‘minlaydi.
telefon tarmoqlaridan umumiy foydalanuvchmlarning ovozli xizmatlarini,
T1/E1 va DS3 standartlaridan foydalanuvchi ajratilgan TDM liniya
xizmatlarini, shu jumladan 10 Mbit/s, 100 Mbit/s va 1000 Mbit/s
tezliklarda Ethernet kadrlarini uzatishni amalga oshiradi. Bundan tashqari,
GPON tarmog‗i bo‗yicha VoIP xizmatini taqdim etishda, raqamli videoni
va ma‘lumotlarni uzatishda xizmatlar sinfini
ajratish va trafikni
boshqarishni talab etadi.
G.984.1 ga shuningdek ba‘zi yangi foydali afzalliklar kiritilgan.
Bular: ulanishni himoyalash, xizmatlarni kiritish va ma‘lumotlar
havfsizligidir. Ulanishni himoyalash BPON bilan mos usulda amalga
oshiriladi, lekin standartga bir nechta zahiralangan konfiguratsiyalarni
qo‗shimcha turlari qo‗shilgan: to‗liq zahiralangan 1+1 (S sinfli himoya)
himoyalanish, shuningdek qisman zahiralangan 1:1 (V sinfli himoya)
himoyalanish. Xizmatlarni kiritish, G.983.3 kabi raqamli GPON tizimi
foydalanmagan, kengaytirilgan o‗tkazish polosasini
qoldirishni talab
qiladi. Ma‘lumotlar xavfsizligi talabiga muvofiq, chiquvchi oqimdagi
axborot himoyalangan bo‗lishi lozim va ONT identifikatsiyasini o‗tkazish
mumkin bo‗lgan vositalar mavjud bo‗lishi lozim.
GPON ning afzalliklari:
- PON ga ulanuvchi har qanday mijoz uchun ―gigabit rejimida
inkapsulyasiyalash‖ ni qo‗llash;
- ma‘lumotlarni simmetrik kabi assimetrik uzatish tezligida ham
qo‗llab quvvatlash (kirish va chiqish oqimlarida);
- bir to‗lqin uzunligida 256 gacha mantiqiy ONT larni qo‗llab
quvvatlash;
- kirish va chiqish oqimlarida ko‗rsatkichlar yordamida o‗tkazish
polosasining tarqalish mexanizmi;
- ONTdagi himoyalangan bitlarning konfiguratsiyalangan soni;
84
- ONT ni avtomatik va davriy aniqlash usuli;
- har bir ONT ni himoyalash- AES algoritmi yordamida ulanish;
- (ONT) abonent tugunlaridan (OLT)
markazga turli holatlar va
hisobotlar soni;
- OAM ajratilgan kanallar.
Fizik sath
. G.984.2 – bu GPON tarmog‗ining fizik sathi
spetsifikatsiyasi bo‗lib, uzatish muhitiga bog‗liq (Physical Media
Dependent, PMD). U GPON ga mos keluvchi optik komponentlarni to‗liq
tavsiflaydi. Tavsiyanoma BPON bilan ishlashda o‗zlashtirilgan ko‗plab
bilimlarni hisobga olgan holda tuzilgan va shu bilan birgalikda oshib
boruvchi uzatish tezligiga e‘tibor bergan holda optik parametrlarni to‗liq
aniqlanishini beradi.
8.7-rasm. Gibrid mis-optik arxitekturali tarmoqlarda keng polosali
ulanuvchi texnologiyalarni qo‗llash.
GPON da PMD uchun SDH/SONET kabi ayni shu usullar va
kelishuvlardan foydalaniladi. ―Uzatkichni chiqish quvvati‖, ―Qabul
qilgichni sezgirligi‖ va ―liniyadagi optik byudjet‖ kabi terminlarni aniqlash
ushbu tarzda tuzilgan, tarmoq qurilmasini va optik taqsimlanish tarmog‗ini
funksional moslashuvchanligini ta‘minlash uchun o‗sha vaqtda ularni aniq
chegarasini belgilaydi.
GPON PMD tavsifnomasida asos sifatida
SDH bazasi olingan va
SDH ni odatdagi quvvat sathlari va taktli chastotalaridan foydalaniladi.
G.983.3 kabi tavsiya to‗lqin uzunligini to‗sa olishi mumkin bo‗lgan
85
chatotalarni taqsimlashda qo‗llaniladi. Uning samarali va yaxshi
ishlatilgan sxemasi tufayli tanlangan kodlashtirish formati sifatida
shifrlangan NRZ kodi ishlatiladi. PMD – tavsiyasi shuningdek to‗g‗ridan-
to‗g‗ri xatolarni tuzatish mexanizmi (Forward Error Correction, FEC) ni
o‗z ichiga oladi. GPON PMD ga yana bir kiritilgan yangilik – bu ONT ni
optik uzatkichini boshqara olishdir. U PON ning V yoki S sinfini tanlash
holatida OLT markaziy tugunida ko‗chkili fotodiodlaridan foydalanish
zaruratiga olib keladi ( PON ning V yoki S sinfi
uchun quvvat byudjetini
mos ravishda 25 va 30 dB tashkil etadi).
Multiservisli
xizmatlar
–
elektron
tijorat,
telemeditsina,
videokonferensaloqa, masofaviy ta‘lim, yuqori tezlikli internet, raqamli
televideniya, video va boshqa turli tuman xizmatlarni amalga oshirish
imkonini beruvchi abonent kirish tarmoqlarida optik kabelli texnologiyalar
FTTx va PON texnologiyalarining qo‗llanilishi yuqori o‗tkazish polosasini
ta‘minlaydi. Bu texnologiyalarining har biri o‗ziga xos xususiyatga ega va
ular alohida hamda birgalikda qo‗llanilishi mumkin.
