Tema-5.Bug’latkichlar turlari va qurilmalar konstruksiyalari
Reja:
5.1. Erkin (tabiiy) sirkulyasiyali bug‘latish qurilmalari
5.2. Majburiy sirkulyasiyali bug‘latish qurilmalari
5.3 Yupqa qatlamli (plyonkali) bug‘latish qurilmalari
Bug‘latish qurilmalarini klassifikatsiyalash usullari ko‘p. Lekin, bug‘latish
qurilmalarini ishlash intensivligini xarakterlovchi eritma sirkulyasiyasining turi va
karraligi klassifikatsiyalashning asosiy belgilari deb hisoblash mumkin. Kimyo va
oziq-ovqat sanoatlarida uch xil bug‘latish qurilmalari keng tarqalgan:qo‘h
1. Erkin (tabiiy) sirkulyasiyali bug‘latish qurilmalari;
2. Majburiy sirkulyasiyali bug‘latish qurilmalari;
3. Yupqa qatlamli (plyonkali) bug‘latish qurilmalari.
Zamonaviy bug‘latish qurilmalarining isitish yuzalari 10...1800 m
2
.
Bug‘latkichlar konstruksiyalarini tanlashda eritmalarning fizik va issiqlik xossalari,
kristallinishga moyilligi, yuqori
temperaturalarga chidamliligi, har bir korpusdagi
foydali temperaturalar farqi, issiqlik almashinish qurilmasining yuzasi, texnologik
xususiyatlari hisobga olinishi zarur.
Bug‘latish
qurilmalari uglerodli, legirlangan va ikki qatlamli po‘latlardan
tayyorlanadi.
Quyida, sanoatda eng keng tarqalgan, tipik bug‘latkichlar
konstruksiyalari
keltiriladi.
Ichki isituvchi kamerali va markaziy sirkulyasion trubali bug‘latkich.
Vertikal qobiq 1 ning pastki qismida isitish kamerasi 2 joylashgan. O‘z navbatida
isitish kamerasi ikkita teshikli panjara va unga razvalsovka usulida mahkamlangan
qaynash trubalari 3 dan tarkib topgan. Isitish kamerasining o‘rtasiga qaynash
trubalariga qaraganda diametri kattaroq sirkulyasion truba 4 o‘rnatilgan bo‘ladi.
Isitish kamerasining trubalararo bo‘shlig‘iga
issiqlik eltkich, ya’ni suv bug‘i
yuboriladi.
Eritma esa qurilmaning teshikli truba panjarasi ustiga uzatiladi va
sirkulyasion truba orqali pastga oqib tushadi. So‘ngra,
isitish natijasida zichligi
kamayib, qaynash trubalari bo‘ylab tepaga ko‘tariladi va truba ichidan ma’lum bir
masofada qaynaydi. Hosil bo‘lgan ikkilamchi bug‘ separatsion bo‘shliq 5 ga
ko‘tariladi va tomchi ushlagich 6 da inersion kuch ta’sirida mayda eritma
tomchilaridan ajratiladi. Undan keyin, ikkilamchi bug‘ qurilmadan chiqib ketadi.
Quyuqlashtirilgan eritma konussimon tubdagi
shtutser orqali oraliq yoki
tayyor mahsulot sifatida chiqariladi.
Yuqorida qayd etilgandek qaynash va markaziy (sirkulyasion) trubada
