|
Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati
|
bet | 6/30 | Sana | 19.08.2023 | Hajmi | 3 Mb. | | #79022 |
Bog'liq PARDAYEVA SARVINOZ oxirgisiiiii 5-10-sinflar Yosh matematiklar, 6-sinf matematika to\'garak, 2.03-Inform-oqitish-metodikasi-uzb222222222222222, Результат - 170035878, 422023, Doc1, Mavzu Zamonaviy kiyim assortimenti, 2.Turizm sohasida transportda tashish turlari va ularning (1), mmmmmm, ERGASHOV UMIDJON, 745792, 1-amaliy, Questions and answers on criminal law Uzb, 1Tadqiqot natijalarining amaliy ahamiyati. Dissertatsiyada olingan natijalarning ilmiy ahamiyati Surxondaryo viloyati aholisi salomatligiga tasir qiluvchi omillarning tasirini statistik tahlilida aks etadi. Ishda olingan natijalarning amaliy ahamiyati shundaki, ular Surxondaryo viloyati aholisi salomatligini saqlash va tiklash choralarini ishlab chiqishga imkon beradi. Shuningdek, ishning ayrim natijalaridan oquv jarayonida maxsus fanlarni oqitishda foydalanish mumkin. Sogliqni saqlash tizimini, bozor munosabatlaridan kelib chiqqan holda, isloh qilishda, Shahar va qishloq tumanlari aholisini ijtimoiy muhofaza qilish, tibbiy xizmat faoliyatini hududiy tashkil etishni takomillashtirishda foydalaniladi.
I-BOB. SURXONDARYO VILOYATINING GEOGRAFIK ORNI, TABIIY SHAROITI, AHOLI SALOMATLIGINI SAQLASHDAGI AHAMIYATI
1-§ Surxondaryo viloyatining geografik o‘rni
Surxondaryo viloyati respublikamizning oziga xos geografik orin, tabiiy sharoit va demografik xususiyatlarga egabolgan mintaqasidir. Viloyat hududi 370 101-390 021 shimoliy kenglik va 660 321 - 680 251 sharqiy uzoqliklar oraligida joylashgan. Surxondaryo viloyatining geografik orniga bogliq bolgan oziga xos tabiiy geografikxususiyatlari ham mavjud, jumladanviloyat Ozbekistonning eng janubida joylashgan. U oz ichiga Surxon-Sherobod vodiysi va uning atrofini orab turgan toglarni oladi.
Surxondaryo viloyatining maydoni 20,1 mingkv.kmbolib, Ozbekiston Respublikasi hududining 4,5 foizini tashkilqiladi. Viloyat egallagan maydonining kattaligi jihatidan respublikamiz mamuriy-hududiy birliklar orasida Qoraqalpogiston Respublikasini ham hisobga olganda6- orinda turadi.
Surxondaryo viloyati mamuriy jihatdan 14 ta qishloq tumanini birlashtiradi. Ular Angor, Boysun, Bandixon, Denov, Jarqorgon, Muzrabot, Oltinsoy, Sariosiyo, Termiz, Uzun, Sherobod, Shorchi, Qiziriq, Qumqorgon tumanlari hisoblanadi. Bundan tashqari 8 ta shahar,114 ta shaharchalardan iborat. Viloyatning har bir tumanigaortacha1,44 kv. Km maydon togri keladi.
Surxondaryo viloyatining qoshni mintaqa va davlatlar bilan bolgan chegarasi tabiiy geografik obektlar jumladan baland tog tizmalari, tekisliklar va daryolar orqali otgan. Viloyatsharqdanva shimoli-sharqdan Bobotog va Hisor toglari orqali Tojikiston bilan, shimoli garbda Chaqchar va Boysun toglari orqali Qashqadaryo viloyatibilan, garbda Kohitang togining suvayirgich qismi orqali Turkmaniston bilanchegaralanadi. Janubda Amudaryo orqali otgan davlat chegarasi esa viloyat hududini Afgonistondan ajratib turadi. Surxondaryo viloyatining umumiy chegarauzunligi 664,7 km bolib, eng uzoq masofa TojikistonRespublikasibilan bolgan chegaraga togri kelib343,1 km, shuningdek, Afgonistonbilan 143 km, Turkmaniston bilan 93,3 km, Qashqadaryo viloyati bilan 85,3 km masofada chegaradoshdir.
Viloyatning tabiiy geografik ornining qulayligi asosan geografik orin va relyefomillarga tayanadi. Jumladan mintaqa respublikamizning boshqa viloyatlariga nisbatan janubda joylashganligi,bu yerda ijobiy foydali harorat yigindisining yuqoriligi, xususan qulay agroiqlim resurslarining mavjudligi, bundan tashqari viloyatning atrofi baland toglar bilan oralganligi tufayli shimol va shimoli-sharqdan esadigan sovuq havo massalarining bu yerga yetib kela olmasligi, viloyatda subtropik iqlim sharoitining vujudga kelishi tufayli vegetatsiya davri uzoq bolgan issiqsevar subtropik va sitrus mevalarni yetishtirishga ixtisoslashgan dehqonchilik tarmoqlarini hududiy joylashtirishga imkon yaratgan.
Viloyat hududining 70 foiz maydonini baland togliklar egallagan (1-rasm). Aynan ushbu togliklardan viloyatning qor, yomgir, muz yer osti suvlaridan toyinuvchi daryolari boshlanadi.Bu esa viloyat hududida mustaqil gidrografik tarmoqlarning (daryo va soylar)vujudga kelishiga zamin yaratgan. Shuningdek,bu yerdan Orta Osiyodagi eng sersuv daryo Amudaryo va uning eng songgi irmoqlari Surxondaryo va Sheroboddaryolarining oqib otishi qishloq xojaligining turli tarmoqlarini rivojlantirishga yordam beradi.
Viloyat hududining tog-oraliq botigida joylashganligi bu yerda tekislik, adir, tog oldi va tog mintaqalarida xojalikning turli tarmoqlariga ixtisoslashuvchi hamda aholining joylashuvida oziga xos demografik jihatlarni keltirib chiqargan. Ayniqsa aholining xojalik mashgulotlari, urf odatlari va madaniyatidagi tafovutlar bunga yaqqol misol boladi.
Qoshni Turkmaniston, Tojikiston, Afgoniston davlatlarining mintaqaga yaqin bolgan rayonlarining qoloqligi, boz ustiga 20-asr 90-yillarining songida Afgoniston va Tojikistondagi bolib otgan fuqarolar urushlari viloyatning siyosiy geografik ornining noqulayligini keltirib chiqargan edi.
1.1.1-rasm.
|
| |