2.5. Bosh to‘sinni loyihalash uchun misol
Devorning mahalliy ustivorligini ta’minlash. Ko‘ndalang bikrlik qovurg‘alarni har bir yordamchi to‘sin tagiga a=103,85 sm (8–rasmga qarang) qadam bilan joylashtiramiz.
(19) formulaga asosan qovurg‘aning o‘lchamlarini aniqlaymiz. Qovurg‘aning eni quyidagicha:
Qovurg‘aning enini 90 mm qabul qilamiz, uning qalinligi esa:
“Sortament”ga asosan 8 mm qabul qilamiz. Demak ko‘ndalang bikrlik qovurg‘alarining kesim yuzasi 90x8 mmga teng.
Devorchadagi normal va urunma kuchlanishni (21) formulaga asosan hisoblaymiz:
Bu yerda 1000 va 10 sonlar o‘lchov birliklarini birxillashtirish koeffitsientlari.
Kritik normal kuchlanishni aniqlaymiz. Devorning qistirilish parametri (22`) formulaga binoan:
2 – jadvalga asosan koeffitsientni aniqlaymiz ccr = 34.5.
Demak, kritik kuchlanish:
(23) formula( ) ga asosan kritik urunma kuchlanishni aniqlash uchun bo‘lma o‘lchamlarini 130,6 va 103,85 sm ekanligini e’tiborga olsak:
Devorchaning mahalliy ustivorligini (20) formula asosida tekshiramiz:
Tekshirish bajarildi.
To‘sinning tayanch tugunini hisoblash. Tayanch qovurg‘aning enini tokchaning kesimini o‘zgartirilgan tokcha eniga teng qilib qabul qilamiz bop = b1 = 30 sm (9 – rasmga qarang). S 255 sinfidagi po‘latning ezilishi hisobiy qarshiligi Rp = 360 MPaga teng. (24) formulaga asosan kesim yuzasining talab qilingan maydoni va tayanch qovurg‘aning qalinligi quyidagicha topiladi: ,
Listli po‘latlar “Sortament”iga asosan qovurg‘aning qalinligini 14 mm ga teng qilib qabul qilamiz.
3. Ustun hisobi
Ustunlar markaziy siqilishga ishlaydi va o‘zidan yuqorida joylashgan konstruksiyalardan tushadigan yukni ko‘tarib turadi. Ustunga ta’sir qilayotgan yuk asosiy to‘sinning tayanch reaksiyasi hisoblanadi. Kurs loyihasida ustun tuzilgan qo‘shtavrdan tashkil topgan yaxlit sterjen ko‘rinishida qabul qilingan.
Huddi bosh to‘sindek qo‘shtavr devori qalin listli po‘latdan bo‘lib, eni esa universal po‘latdan qabul qilinadi. Ustun kesim yuzasining balandligi 1 sm ga karrali bo‘lishi kerak.
| 