|
Adiabatik jarayonda bajarilgan ish
|
bet | 7/11 | Sana | 09.01.2024 | Hajmi | 255,96 Kb. | | #133130 |
Bog'liq TERMODINAMIKANING BIRINCHI QONUNI 2.3 Adiabatik jarayonda bajarilgan ish
Gazning adiabatik kengayishida bajargan ishini hisoblaylik. Buning uchun pdV A ekanligini e’tiborga olgan holda (12.29) ifodani
A CV dT
ko‘rinishda yozib olamiz. Gaz hajmi V1 dan V2 gacha kengayganda uning temperaturasi T1 dan T2 gacha o‘zgargan bo‘lsa, bu prosessida bajarilgan ish qoyidagicha aniqlanadi:
T2
ACV dTCVT2 T1CVT1 T2.
T1
Agar (12.28) yoki (12.29) tenglamalardan foydalansak, adiabatik kengayish protsessida 1 mol ideal gaz bajargan ishning temperatura va hajm orqali ifodalangan formulasi
ACvT11V1 1
V2
yoki temperatura va bosim orqali ifodalangan formulasi
1
ACvT11 pp22
hosil qilinadi.
Politropik jarayon
Shuni alohida qayd qilaylikki, adiabatik prosess amalga oshishi uchun gaz solingan idish issiqlikni mutlaqo o‘tkazmaydigan devorli bo‘lishi lozim. Shuningdek, izotermik prosess amalga oshayotgan har onda gaz temperaturasi atrof muhit temperaturasi bilan tenglashib turishi lozim. Buning uchun tashqi jismlar bilan gaz orasida ideal (yaxshi issiqlik almashinadigan) sharoit mavjud bo‘lishi kerak. Shu sababli amaldagi protsesslarni qat’iy ravishda adiabatik yoki izotermik deb hisoblash mumkin emas.Tabiatda amalga oshadigan prosesslarni adiabatik va izotermik prosesslarning oralig’i deb qaraladi va ularni politropik prosesslar deb ataladi.
|
| |