• Zanjirli uzatma
  • Chervyakli uzatma
  • Friksion uzatma
  • Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet9/148
    Sana01.10.2024
    Hajmi33,06 Mb.
    #273065
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   148
    Bog'liq
    5-texnologiya

    Mustahkamlash uchun savollar
    1. Texnik obyekt deganda nimani tushunasiz?
    2. Texnik tizim deb nimaga aytiladi?
    3. Mashina, mexanizm va detalning bir-biridan farqi nimada?
    4. Texnologik mashinalar tasnifini tushuntirib bering.


    12
    12
    Tasmali uzatma vallarga oʻrnatilgan shkiv lar va 
    tasmalardan iborat. Tasmalar tipi ga qarab yassi, ponasimon, 
    doiraviy kesimli va boshqa tasmali xillarga boʻlinadi. 
    Zanjirli uzatma
    – bir valdan ikkinchi valga aylan ma 
    harakatni uzatuvchi zanjirli mexanizm. 
    U ikkala valga mustahkam о‘rnatilgan tishli g‘ildi-
    rak lar (yul duzchalar)ga kiydirilgan 
    berk zanjir halqadan iborat bo‘ladi. 
    Tishli uzatma 
    – aylan ma harakatni ilgarilanma ha ra kat ga 
    yoki aksincha ay lan tirib beradigan, yo boʻl ma sa, aylanma harakat 
    uzatadigan 3 zvenoli mexa nizm. 
    Tishli uzatmaning silindrik, konussimon, toʻlqin simon va 
    boshqa shaklli turlari boʻladi. 
    Chervyakli uzatma
    – vint (cherv-
    yak) va u bilan ilashadigan chervyak 
    gʻildiragi vosita sida ay qash vallarga 
    aylanma hara kat uza tadigan mexanizm. Harakat cherv-
    yakdagi trapetsional rezba bilan gʻildi rakning yoysimon 
    tishlari orasidagi ila shish kuchi natijasida uzatiladi. 
    Chervyak rezbasining kirimlar soniga kо‘ra bir, ikki va 
    toʻrt kirimli, rezba oʻrami shakliga koʻra arximed spiralli, 
    botiq profilli va boshqa xillarga boʻlinadi. 
    Friksion uzatma
    (diskli, silindrli, konusli) – oʻqlari parallel va kesi shuv chi vallar 
    orasida harakatni uza tish, aylan ma harakatni vintli va ilgarila nma harakatga aylan-
    tiruvchi mexanizm. 
    Reykali uzatma
    – ay lan ma harakatni ilgari lan ma (yo-
    ki tes karisi) harakatga ay lan tirish uchun xizmat qi la digan 
    mexanizm. U silindrik tish-
    li g‘ildirak va tishli rey kadan 
    tashkil topgan.
    Agar harakatning uzatilishi 
    suyuqlik yoki gazlar ishtirokida 
    amal ga oshsa, bunday uzatmalar 

    Download 33,06 Mb.
    1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   148




    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

    Download 33,06 Mb.
    Pdf ko'rish