|
Texnologiyalarining samaradorligiBog'liq boshlang-ich-ta-limda-didaktik-o-yinli-ta-lim-texnologiyalarining-samaradorligi 2022
№ 3
138
yangilik kiritishning rejalashtirilganligi, bosqichma-bosqichlilikka amal qilinganligi. Uchinchi
guruh ijtimoiy-psixologik omillar boʻlib, uning tarkibiga yangilikka pedagogik jamoa
munosabati, rahbarlik uslubi va boshqalar kiradi. Har qanday yangilik kiritilishi, shu jumladan,
zamonaviy pedagogik texnologiyaning joriy qilinishi va zaruriy samara berishi pedagogik jamoa
aʼzolarining yangilikni qanday qabul qilishi, unga boʻlgan munosabatiga bogʻliq.
Odatda yangilikning kiritilishi jarayonida yangilikka nisbatan psixologik gʻov paydo
boʻladi. Psixologik gʻov yangilikka tegishli boʻlgan pedagogik jamoaning oʻz yangiligiga
nisbatan befarq yoki salbiy munosabatida namoyon boʻladi. Kishilarda bunday psixologik gʻov
ochiq yoki yashirin holda uchrashi kuzatiladi. Tadqiqot natijalarining koʻrsatishicha, bunday
gʻov kishilarning odatdagi faoliyat uslubini afzal koʻrishi, noaniqlikdan qoʻrqishi, ortiqcha
ishlarning paydo boʻlishi, innovatsiyaning zaruriyati yoki muhimligini tushunmasliklari bilan
bogʻliq.
Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni taʼlim jarayoniga tatbiq etish samaradorligiga
pedagogik jamoa rahbarlarining yangilikka munosabati, boshqaruv uslubi, rahbar va xodimlar
oʻrtasidagi oʻzaro munosabatlar xususiyatlari kuchli taʼsir koʻrsatadi. Pedagogik jamoa
aʼzolarining bu yangilik haqida toʻliq zaruriy maʼlumotlar bilan taʼminlanishi hamda ularning bu
munosabatni yaxshilashga yoʻnaltirilgan tadbirlar olib borishi zarur.
Taʼlim jarayonida didaktik o‘yin texnologiyalari didaktik o‘yinli dars shaklida
qo‘llaniladi. Ushbu darslarda o‘quvchilarning bilim olish jarayoni o‘yin faoliyati bilan
uyg‘unlashgan darslar didaktik o‘yinli darslar deb ataladi. Didaktik o‘yinli darslar
o‘quvchilarning bilim olish faoliyati o‘yin faoliyati bilan uyg‘unligi, mazmuni va mohiyatiga
ko‘ra syujetli-rolli o‘yinlar, ijodiy o‘yinlar, ishbilarmonlik o‘yini, konferensiyalar va o‘yin
mashqlariga ajratiladi. Darsda didaktik o‘yin texnologiyalaridan foydalanishdan oldin bunday
o‘yinga mos keluvchi mavzuni tanlash lozim.
Dars o‘tishda didaktik o‘yinli texnologiyalardan foydalanganda dars davomida didaktik
jarayon ketadi. Didaktik jarayon bosqichlarini muayyan ketma-ketlikda yo‘lga qo‘yish
o‘quvchilarning bilimini belgilangan maqsadlarga mos holda tanlangan o‘qitish metodlari
yordamida tashkil etishdir. O‘qitish metodlari o‘z mohiyati va mazmuniga ko‘ra maʼlum
pedagogik nazariyaga asoslangan u yoki bu tasnifga tegishli bo‘ladi. Ularning samaradorligi
to‘g‘risida fikr yuritilganda o‘qitish jarayonini izga soladigan va uni maqsadli yo‘naltira
oladigan, o‘qituvchi va o‘quvchining hamkorligidagi faoliyatini taʼminlash asosida jamiyat
tomonidan maktab akademik litsey, kasb-hunar kolleji oldiga qo‘yilayotgan maqsadga
nechog‘lik erishilayotganini ko‘zda tutish kerak. Yoxud o‘qitish metodlari bevosita taʼlim
amaliyotida alohida o‘rin tutadi.
MUHOKAMA
O‘qitish metodi dastlab pedagog ongida faoliyatning umumlashgan loyihasi tarzida
mavjud bo‘ladi. Bu loyiha amaliyotga o‘qituvchi faoliyatining o‘zaro tutashuvi tekisligida,
o‘qitishning aniq harakatlar, amallar yoki metodlar majmuasi sifatida joriy etiladi. Pedagogik
nashrlarda o‘qitish metodlarini faol va sust guruhlarga ajratish hollari mavjud. Agar har bir
metod belgilangan u yoki bu maqsadni yechishda o‘z o‘rnida ishlatilsa, shubhasiz, faoldir.
Pedagogik texnologiyalar ham darsda o‘quvchilar faolligining yuqori darajasini taʼminlash
asosida oldindan belgilangan maqsadga erishishga qaratiladi.
ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
|
| |
