|
Texnologiyalarining samaradorligiBog'liq boshlang-ich-ta-limda-didaktik-o-yinli-ta-lim-texnologiyalarining-samaradorligi 2022
№ 3
135
Bugungi kunda har bir sohaning takomillashishi, rivojlanishi uchun xilma-xil metodlar
qoʻllanilayotganidek, taʼlim-tarbiya sohasida ham turli xil metodlardan foydalanilmoqda.
Shundan tabiat haqidagi fan – tabiatshunoslik darslarini oʻqitishda didaktik oʻyinli
texnologiyalarning metodlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir, chunki tabiatshunoslik
darslarida qoʻllaniladigan metodlarning xilma-xilligi oʻquvchida fanni bilishga qiziqishini
orttiradi.
TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI
Didaktik oʻyinli taʼlim texnologiyasining oʻziga xos jihati, anʼanaviy taʼlimdagidan farq
qilib, boshlangʻich sinf oʻquvchilarining mustaqilligi va oʻquv fani faoliyatini ta’qiqlamasdan,
balki belgilangan maqsadga yoʻnaltirish oʻquv faoliyatini hamkorlikda tashkil etishni talab etadi.
Ularni faoliyatiga ongli ravishda yoʻllash biror-bir faoliyatni buyruq orqali amalga oshirmasdan,
balki samarali tashkil etish orqali oʻquvchilarda fan asoslarini oʻrganishga boʻlgan qiziqishlarini
orttirish, shaxsning ehtiyoji, qiziqishi imkoniyatlarini chegaralamasdan erkin tanlash huquqini
berish sanaladi.
Bunday darslarni olib borishda oʻquvchining tabiatshunoslik fanidan toʻliq bilim olishi,
axloqli boʻlishi, biror-bir kasb tanlash isteʼdodini ravnaq toptirish, xalqimizning yaxshi
fazilatlarini egallashi uchun avvalo oʻqituvchining ijodiy mehnat qilishi talab etiladi. Oʻqituvchi
oʻquvchiga nisbatan sergak, ziyrak boʻlib, uning qiziqishi, qobiliyatini hisobga olib,
murabbiylarcha muomalada boʻlishi darkor. Shundan keyingina darslarda foydalaniladigan
didaktik oʻyinli texnologiyalar oʻquvchilarning bilish faoliyatini faollashtirib, darslik va
qoʻshimcha adabiyotlar ustida mustaqil ishlash, nutq va muloqot madaniyatini rivojlantirish,
ularni ongli ravishda kasbga yoʻllash, didaktik oʻyin davomida vujudga kelgan qiyinchiliklarni
bartaraf etishda moʻljalni toʻgʻri olish, har xil vaziyatlarni tahlil qilib, toʻgʻri xulosa chiqarishga
zamin tayyorlaydi.
Metodist oʻqituvchilarning koʻp yillik tajribalari va kuzatishlaridan didaktik oʻyinlar
boshqa fanlar qatori tabiatshunoslik darslari va darsdan tashqari mashgʻulotlarning mazmunli
boʻlishida eng qulay va samarali usullardan biri hisoblanishi qayd qilingan. Darsda didaktik
oʻyinlardan foydalanish oʻquvchilarning qiziqishi, hozirjavobligini bilishni chuqur egallashga
qaratilgan koʻnikma va malakalarni oshirishi koʻrsatib oʻtiladi. Shuningdek, taʼlim jarayonining
samaradorligini oshirish maqsadida bir qator innovatsion texnologiyalar, jumladan,
tabiatshunoslik darslarida rolli oʻyinlar, klaster, ishbilarmonlar oʻyini va boshqalardan
foydalanish zarurligi haqida ham fikr yuritilgan.
M.Xolmetov maktabgacha yoshdagi bolalar taʼlim-tarbiyasiga qoʻyiladigan davlat
talablarining asosiy maqsadida kelajak avlodni jismonan va ruhan sogʻlom tarbiyalash,
maktabgacha tayyorgarlik tushunchasi bolaning aqliy va maxsus tayyorgarlik yoʻnalishlarini oʻz
ichiga olganligi, avvalo jismoniy tayyorgarlik deganda, kichkintoy oʻziga mos milliy
oʻyinlarning qoidalari, unda faol ishtirok etishi belgilangan topshiriqlarni bajara olishi haqida
fikr yuritgan.
J.Tolipova va N.Numanovalar uzluksiz taʼlim tizimining mustaqil turi tarkibiga kirgan
barcha vazifalarni amalga oshirish uchun zamonaviy taʼlim texnologiyalaridan foydalanish
mumkinligi haqida toʻxtalganlar. Unda umumiy oʻrta taʼlim maktablaridagi taʼlim-tarbiya
jarayonida modulli taʼlim, didaktik oʻyinli taʼlim, muammoli taʼlim texnologiyalaridan
foydalanish yoʻllari koʻrsatilgan.
ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
|
| |
