bant bog'lashardi. Ba'zan lentaga yupqa to'rdan qo'ym a burma
taqishardi.
1789 yilda Fransiyada inqilob va Direktoriya davrida
kostyum ko'pincha g'ayriodatiy b o ig an . Olifta-aslzodalar oq
matodan yoki dokadan bo'yin ro'm olni turli turnon usulda
bogiashardi.
Uni har doim yangicha bog'lash bashang
hisoblanardi. Aslzoda erkak
galstukni kuniga uch marta
almashtirishi lozim edi.
1812 yldagi urushdan so'ng modada
col russe
galstuk
ommabop bo'ldi.
Kapitalizm modaga
o'zgarishlarni kiritdi. Ishbilarmon
erkak idel bo'ldi. Erkaklar ijtimoiy holi faqat kostyumining sifati
bo'yicha farqlanadigan bo'ldi. Yarqiragan,
ser bezakli libos kiyish
kelishmagan qiliq deb hisoblanardi. Qanchalik darajada erkaklar
kostyumi oddiy bo'lsa, shunchalik galstukka ko'p e'tibor
berilardi. Hattoki galstukni bog'lash san'atiga bag'ishlangan
o'quv qoilanm alar b o ig an . O'quv kursi 15 darsdan iborat bo'lib,
galstukni bog'lash 32 usulini tavsiya etgan. Shunday o'quv
qoilanm ani mualliflaridan biri Onore Balzak b o ig a n edi.
Q oilanm ani tavsiyalariga binoan erkakning o'ziga xosligi galstuk
tanlashda va uni bog'lashda bilinardi. Maslan, zakovatning
galstugi zo'r mahorat bilan bog'lanishi lozim edi,
tor fikrli
kishining fantaziyasi yo'qligini galstuk bog'lashidan ko'rish
mumkin edi.
Romantizm davri galstuk tarixida izsiz
qolmadi. "Keng
duxoba qaytarmali jaketning xurpaygan bantli enli galstuk
astoyidl o'ylangan kostyumni qo'shimchasi b o ig an . U xech
qanday oq dog'ni, ich kiyimni ko'rsatmaydi - bu romatizmni oliy
zeboligidir" (Teofil Gote "Rom antizm tarixi").
Romantiklar ko'ylak va oq yoqaliarini sotuvchilarning ramzi
deb masqara qilishardi. Galstuk qiya bichilgan gazlama bo'lagi
yoki diagonali bo'yicha taxlangan ro'm ol b o ig an .
Keng tomoni
bo'yinni urardi, uchlari esa oldida har xil usulda bogianardi:
sharq didida, a-lya-Bayron yoki o'z fantaziyasiga binoan.
X IX
asm i 50 yil. yumshoq sharfni o'rniga oxorlangan astarli
galstuklar keldi, u orqasida tugmalanardi, odida esa katta yassi
bant tikilardi. 50 yil ikkinchi yarmida plastron kiyishgan -
manishkaning tepasini berkitadigan keng yumshoq galstuk. Uni
sidirg'a yoki naqshli gazlamadan
qilishardi va dur yoki
qimmatbaho toshli tug'nog'ich yoki kameya bilan qiyishardi.
Plastronni syurtuk yoki pidjak bilan kiyishardi. YOzda fulyar
yoki batistdan rangli galstuklami erkin tugun yoki bantga
bogiashardi. Kechki kostyum-frakga oq batistdan yoki dokadan
galstuk kiyishgan. Smokingga qora galstuk mansub edi.
X IX asr 70 yil "arzon dabdabalik" paydo bo'ldi -
tugmalanadigan oxorlangan yoqa va manjetlar. Bu davrda tayyor
(bogiangan) galstuk va taxlamali plastron
va bantga yoki dengiz
tuguniga bo giangan uzun sharflar ommabop bo'ldi.
XX asr boshida galstuk uchun sir yoki nimkimmatbaho
toshlar bilan bezatilgan qisqichlar modaga kirdi. Ko'pincha, taqa,
ayolning boshi, silizatsiyalangan gul shaklida qisqichlar moda
bo'ldi.
1904 yilda Milan sahnasida "Chio-Chio-San" operasi
qo'yilgandi, uning avvalgi nomi "M adam -Baterflyay", "Madam-
kapalak" b o ig an i bois orkestrantlar galstuklari kapalakni
eslatadigan original shaklda qilingandi.
Shu vaqtdan boshlab
