Tikuv buyumlarini t ayyorl ashd a kreativ loyihalash




Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/99
Sana04.01.2024
Hajmi5,14 Mb.
#130038
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   99
Bog'liq
D. Djalolova - Tikuv buyumlarini tayyorlashda kreativ loyihalash

Steyinkerkni
erkak va ayollar kiyishgan.
"Galstuk"
so'zi ehtimol golland tilidan tadbiq etilgan va 
keyin nemis so'zi o'rniga keldi (
Hals
- bo'yin, 
Tuch -
ro'mol). 
"Kravat"
va "galstuk" atamasi ko'p xorij tillarda saqlangan. 
Fransuzcha - 
cravate,
polyakcha -
krawate.
Rus kostyumida Petr 
In i reformalaridan so'ng kirgan. U davrda uni 
galstuk, galshtuk 
va hattoki 
gauzduk
deb atashgan.
XVIII asrda bo'yin ro'molni o'rniga qora lenta-so/zfer kirdi. 
Uni parikni orqasiga mahkamlab, bo'yinni urashardi va oldida
152


bant bog'lashardi. Ba'zan lentaga yupqa to'rdan qo'ym a burma 
taqishardi.
1789 yilda Fransiyada inqilob va Direktoriya davrida 
kostyum ko'pincha g'ayriodatiy b o ig an . Olifta-aslzodalar oq 
matodan yoki dokadan bo'yin ro'm olni turli turnon usulda 
bogiashardi. 
Uni har doim yangicha bog'lash bashang 
hisoblanardi. Aslzoda erkak galstukni kuniga uch marta 
almashtirishi lozim edi.
1812 yldagi urushdan so'ng modada 
col russe
galstuk 
ommabop bo'ldi.
Kapitalizm modaga 
o'zgarishlarni kiritdi. Ishbilarmon 
erkak idel bo'ldi. Erkaklar ijtimoiy holi faqat kostyumining sifati 
bo'yicha farqlanadigan bo'ldi. Yarqiragan, ser bezakli libos kiyish 
kelishmagan qiliq deb hisoblanardi. Qanchalik darajada erkaklar 
kostyumi oddiy bo'lsa, shunchalik galstukka ko'p e'tibor 
berilardi. Hattoki galstukni bog'lash san'atiga bag'ishlangan 
o'quv qoilanm alar b o ig an . O'quv kursi 15 darsdan iborat bo'lib, 
galstukni bog'lash 32 usulini tavsiya etgan. Shunday o'quv 
qoilanm ani mualliflaridan biri Onore Balzak b o ig a n edi. 
Q oilanm ani tavsiyalariga binoan erkakning o'ziga xosligi galstuk 
tanlashda va uni bog'lashda bilinardi. Maslan, zakovatning 
galstugi zo'r mahorat bilan bog'lanishi lozim edi, tor fikrli 
kishining fantaziyasi yo'qligini galstuk bog'lashidan ko'rish 
mumkin edi.
Romantizm davri galstuk tarixida izsiz 
qolmadi. "Keng 
duxoba qaytarmali jaketning xurpaygan bantli enli galstuk 
astoyidl o'ylangan kostyumni qo'shimchasi b o ig an . U xech 
qanday oq dog'ni, ich kiyimni ko'rsatmaydi - bu romatizmni oliy 
zeboligidir" (Teofil Gote "Rom antizm tarixi").
Romantiklar ko'ylak va oq yoqaliarini sotuvchilarning ramzi 
deb masqara qilishardi. Galstuk qiya bichilgan gazlama bo'lagi 
yoki diagonali bo'yicha taxlangan ro'm ol b o ig an . Keng tomoni 
bo'yinni urardi, uchlari esa oldida har xil usulda bogianardi:


sharq didida, a-lya-Bayron yoki o'z fantaziyasiga binoan.
X IX
asm i 50 yil. yumshoq sharfni o'rniga oxorlangan astarli 
galstuklar keldi, u orqasida tugmalanardi, odida esa katta yassi 
bant tikilardi. 50 yil ikkinchi yarmida plastron kiyishgan -
manishkaning tepasini berkitadigan keng yumshoq galstuk. Uni 
sidirg'a yoki naqshli gazlamadan qilishardi va dur yoki 
qimmatbaho toshli tug'nog'ich yoki kameya bilan qiyishardi. 
Plastronni syurtuk yoki pidjak bilan kiyishardi. YOzda fulyar 
yoki batistdan rangli galstuklami erkin tugun yoki bantga 
bogiashardi. Kechki kostyum-frakga oq batistdan yoki dokadan 
galstuk kiyishgan. Smokingga qora galstuk mansub edi.
X IX asr 70 yil "arzon dabdabalik" paydo bo'ldi -
tugmalanadigan oxorlangan yoqa va manjetlar. Bu davrda tayyor 
(bogiangan) galstuk va taxlamali plastron va bantga yoki dengiz 
tuguniga bo giangan uzun sharflar ommabop bo'ldi.
XX asr boshida galstuk uchun sir yoki nimkimmatbaho 
toshlar bilan bezatilgan qisqichlar modaga kirdi. Ko'pincha, taqa, 
ayolning boshi, silizatsiyalangan gul shaklida qisqichlar moda 
bo'ldi.
1904 yilda Milan sahnasida "Chio-Chio-San" operasi 
qo'yilgandi, uning avvalgi nomi "M adam -Baterflyay", "Madam- 
kapalak" b o ig an i bois orkestrantlar galstuklari kapalakni 
eslatadigan original shaklda qilingandi. Shu vaqtdan boshlab 

Download 5,14 Mb.
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   99




Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Tikuv buyumlarini t ayyorl ashd a kreativ loyihalash

Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish