|
Tishli g‘ildirak
|
| bet | 12/14 | | Sana | 19.06.2024 | | Hajmi | 1,47 Mb. | | #264351 |
Bog'liq “Тишли ғилдирак” деталини тайёрлаш технологик жараёнини ишлаб чиқишPlandagi asosiy burchak —asosiy kesuvchi qirraning asosiy tekislikka tushirilgan proyeksiyasi bilan bo‘ylama surish yo‘nalishi orasidagi burchakdir.
Plandagi yordamchi burchak 1—yordamchi kesuvchi qirraning asosiy tekislikdagi, proyeksiyasi bilan bo‘ylama surish yo‘nalishi orasidagi burchakdir.
Keskich uchining plandagi burchagi — asosiy va yordamchi kesuvchi qirralarining asosiy tekislikdagi proyeksiyalari orasidagi burchakdir.
Plandagi uchala burchakning yig‘indisi 180° ga teng bo‘ladi (20- b rasm), ya’ni: +1+ =180°.
Yordamchi orqa burchak a, —yordamchi kesuvchi qirradan asosiy tekislikka tik kilib tushirilgan tekislik bilan orka yuza orasidagi burchakdir.
Asosiy kesuvchi kirraning kiyalik burchagi —keskichning uchidan asosiy tekislikka parallel qilib o‘tkazilgan turri chiziq bilan asosiy kesuvchi qirra orasidagi burchakdir.
Keskichning uchi asosiy kesuvchi qirraning eng yuqori nuqtasi bo‘lganda ni musbat (+) keskichning asosiy kesuvchi qirrasi asosiy tekislikka parallel bo‘lganda ni nol, keskichning uchi asosiy kesuvchi qirraning eng pastki nuktasi bulganda esa X ni manfiy (-)deb xisoblash kabul kilingan.
Shuni aytish kerakki, kirindining qay yo‘nalishda chiqishi ning qiymatiga bog‘liq bo‘ladi, ya’ni: ning qiymati (—) bo‘lsa, qirindi yo‘nilgan yuza tomon yo‘nalishda, ning qiymati (+) bo‘lganda esa teskari yo‘nalishda chiqadi. ning (—) bo‘lishi keskichning kesuvchi qirrasi puxtaligini oshiradi.
Keskichning asosiy ketingi yuzasi bilan kesish tekisligi orasidagi burchakka asosiy ketingi burchak deb ataladi va bilan belgilanadi.
Yunilayetgan yuzaning keskichning ketingi yuzasiga ishkalanishini kamaytiradi va kesish jarayenini yengillashtiradi. =6…12 kilib olinadi.
Keskichning oldingi yuzasi bilan asosiy ketingi orasidagi burchak utkirlik burchagi deb ataladi va bilan belgilanadi. =54…94 oraligida buladi.
Utkirlik burchagining kichraytirilishi kesishga kursatiladigan karshilikni kamaytiradi, natijada kirindi oson ajraladi, ammo keskichning puxtaligi pasayadi.
Kesish tekisligiga perpendikulyar xolda asosiy kesuvchi kirra orkali utkazilgan tekislik bilan keskichning oldingi yuzasi orasidagi burchakka oldingi burchak deb ataladi va bilan belgilanadi. Murt va kattik materiallar uchun
= + 5 dan -10 gacha kovushok, yumshok materiallar uchun +30 gacha kilib olinadi.
Keskichning oldingi yuzasi bilan kesish tekisligi orasidagi burchakka kesish burchagi deyilib bilan belgilanadi. = +.
Kesish burchagi kesish jarayeniga katta ta’sir kursatadi, chunki asosiy kesish kuchi ana shu burchakka boglikdir. kancha kichik bulsa, bu kuch shunchalik kam buladi, keskich tez yeyiladi, keskich kallagining sinishiga sabab buladi.
Kattik va murt materiallar yunishda burchagi katta bulgan keskichdan, yumshok va kovushok materiallarni yunishda burchagi kichik bulgan keskichdan foydalaniladi. ( = 60…100 oraligida buladi ).
Yerdamchi kesuvchi kirra orkali asosiy tekislikka perpendikulyar xolda utkazilgan tekislik bilan yerdamchi ketingi yuza orasidagi burchakka yerdamchi ketingi burchak deb ataladi va 1 bilan belgilanadi. 1 ning kiymati arikcha yunish va kesib tushirish keskichidan boshka barcha keskichlar uchun burchagi kabi olinadi. Arikcha yunish va kesib tushirish keskichlari uchun 1 = 1…2 kilib olinadi.
Asosiy kesuvchi kirraning asosiy tekislikka tushirilgan proyeksiyasi bilan buylama surish yunalishi orasidagi burchakka plandagi asosiy burchak deb ataladi va bilan belgilanadi. Plandagi asosiy burchakning kiymati ish turiga,zakatovka materialining kattikligiga va dastgoxning bikrligiga karab tanlanadi. Plandagi asosiy burchakning kichik bulishi kesish tezligini oshirishga imkon beradi , ammo zagatovka uziga kuyilgan kuchlar ta’sirida titraydi va egiladi. ning kiymati 30,45,60,75,90 ga teng kilib olinadi.
Yerdamchi kesuvchi kirraning asosiy tekislikka tushirilgan proyeksiyasi bilan buylama surishga teskari yunalish orasidagi burchakka plandagi yerdamchi burchak deyiladi va 1 bilan belgilanadi. 1 burchagi keskichning yerdamchi ketingi yuzasining zagatovkani yunilgan yuzasiga ishkalanishni kamaytiradi.1 ning ortishi keskich kallagini zaiflashtiradi. oraligida olinadi.
Kesuvchi kirralarning asosiy tekislikka tushirilgan proyeksiyalari orasidagi burchak keskich uchining plandagi burchagi deyiladi va bilan belgilanadi
= 1800- (1+); + 1 + = 180 0
Keskichning uchi orkali asosiy tekislikka parallel xolda utkazilgan chizik bilan asoosiy kesuvchi kirra orasidagi burchak asosiy kesuvchi kirraning kiyalik burchagi deyiladi va bilan belgilanadi. Bu burchakning vazifasi kirindi chiqishini yaxshilash va keskich turgunligini oshirishdan iborat. musbat bulganda kirindi detalning yunilgan yuzasi tomon chikadi, bunga esa tozalab yunishda yul kuyib bulmaydi.
Tozalab yunishda 0 dan – 4 gacha kilib, xomaki yunishda 0 dan + 5 gacha kilib olinadi. Ish vaktida kesgich uchining yunilayetgan yuzaga zarb bilan urilishi asbobning tez yiyilishiga sabab buladi. Bunday xollarda ning kiymati + 10 …25 gacha bulgan keskichlar ishlatiladi.
Asosiy kesuvchi kirra bilan yerdamchi kesuvchi kirraning tutashuv joyida egrilik radiusi ( r ) buladi. (r = 0, 5 …3 mm ) dan oshsa, titrash xosil bulib, yunilgan yuzaning sifati pasayadi.
|
| |
