|
To‘plamning muallifi to‘g‘risida
|
| bet | 3/96 | | Sana | 01.02.2024 | | Hajmi | 7,55 Mb. | | #150123 |
Bog'liq 3.2022.Kon ishlari asoslari
O‘quv dasturi Uchquduq sanoat texnikumining Pedagogik kengashining 20 yil dagi № -son yig‘ilishida maqullangan va Uchquduq sanoat texnikumining 20 yil dekabrdagi -son buyrug‘i bilan tasdiqlangan.
Mazkur fan (modul)ning mashg‗ulot turlari bo‗yicha semestrlar kesimida quyidagicha soatlar miqdori taqsimlangan.
№
|
Mashg‗ulot turlari
|
Ajratilgan
soat
|
Semestrlar
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
1
|
Jami auditoriya
yuklamasi
|
40
|
|
|
40
|
|
2
|
Nazariy mashg‗ulot
|
36
|
|
|
36
|
|
3
|
Amaliy mashg‗ulot
|
4
|
|
|
4
|
|
4
|
Laboratoriya ishi
|
|
|
|
|
|
5
|
Seminar
|
|
|
|
|
|
6
|
Kurs ishi
|
|
|
|
|
|
7
|
Mustaqil ta‘lim
|
20
|
|
|
20
|
|
|
Jami
|
60
|
|
|
60
|
|
Kirish
Mutaxassisni kasbiy faoliyatga tayyorlashda o‗quv fani (moduli)ining o‗rni
Konchilik insoniyat faoliyatining asosiy ko‗rinishlaridan biri bo‗lib, hayot darajasi va ishlab chiqarishning o‗sishini ta'minlaydi. Kon ishlari sanoatning yetakchi tarmog‗i sifatida konlarni izlab topish, ularni qazib chiqarish, qazib olingan xomashyoni dastlabki qayta ishlash, konchilik korxonalarini qurish va turli vazifalarni bajarishga mo‗ljallangan yerosti inshootlarini barpo etish kabilarni o‗z ichiga oladi.
Foydali qazilma konlarini yerosti, ochiq, geotexnologik va boshqa usullarda qazib chiqarish tamoyillarini o‗zlashtirish mazkur fanning asosiy vazifasi hisoblanadi.
Konchilik sanoati kon ishlari tarkibini tashkil qiluvchi bo‗g‗in sifatida foydali qazilma konlarini qazib olish va dastlabkiboyitish ishlarini amalga oshiradi hamda mamlakat xalq xo‗jaligiga yoqilg‗i (ko‗mir, yonuvchi slaneslar, torf, neft, tabiiy gaz), qora, rangli, siyrak va radioaktif metall rudalari, kon- kimyo xom-ashyolari, qurilish materiallari va boshqaxomashyolarni yetkazib beradi.
Fanning maqsadi – Konchilik ishi fan va texnika sohasidagi yo‘nalish bo‘lib, bu foydali qazilma konlarini erosti va ochiq usulda qazib olish, ulardan unumli foydalanish hamda xalq xo‘jaligini xomashyo bilan ta’minlash maqsadida foydali qazilmalarni kompleks o‘zlashtirishga yo‘naltirilgan inson faoliyatining usullari, uslublari va vositalari majmuini qamrab oladi
Fanning vazifasini quyidagicha ta’riflash mumkin:
-Foydali qazilma sifati;
-Tog‗ jinslarini qazib olishga tayyorlash usullari;
-Tog‗ jinslarining portlovchanligi;
-Burg‗ulash texnologiyasi;
-Burg‗ulash dastgohlarining turlari;
-Qazib-yuklash uskunalari;
-Kon transporti turlari;
-Ag‗darmalar hosil qilish mohiyati;
-Kon maydonini ochish mohiyati;
-Qazib olish tizimlari va boshqalarni o’rganish
Asosiy qism
Kon ishlari asoslari fani (moduli)ning mashg‘ulot turlari bo‘yicha mavzular rejasi va mazmuni
№
|
Fan (modul) mavzulari va
mustaqil ta‘lim
|
Mashg‗ulot turi va soat
|
O‗qitish natijalari (learning outcomes)
|
O‗qitish natijalarini baholash
|
O‗rgatiladigan bilimlar
|
Shakllantiriladigan ko‗nikmalar
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
|
|
|
|
Konchilik sanoati va konchilik korxonalari haqida ma‘lumotlarga ega bo‘lish
Kon jinslari va foydali qazilmalar to‘grisida asosiy ma‘lumotlarni o‘rganish
|
Konchilik korxonasi konlarni izlab topish, qazib chiqarish va boyitish ishlarini bajaradi. Foydali qazilmalarni qazib olib, dastlabki boyitish ishlarini bajaruvchi korxonalar qazib chiqa- ruvchi korxonalar deyiladi. Qazib chiqaruvchi korxonalarga shaxta, rudnik, karyer (razrez) kabi korxonalar kirishini aytib berishadi
|
Shaxta — foydali
qazilmalarni (asosan, ko‗mirni) yerosti usulida qazib chiqaruvchi konchilik korxonasi.
|
|
1
|
Konchilik sanoati komplekslarining asosiy elementlari. Konchilik sanoati va
konchilik korxonalari
|
N
|
2
|
Rudnik — asosan, metall rudalari, kon-kimyoviy xomashyo va qurilish materiallarini yerosti usulida qazib chiqaruvchi konchilik korxonasi.
|
Konchilik sanoti
haqida ko‘nikmalarga ega bo‘ladilar
|
|
|
|
|
Karyer — foydali qazilmalarni ochiq usulda qazib chiqa- ruvchi konchilik korxonasi.
|
|
|
|
|
|
Razrez — ko‗mir qazuvchi karyer.
|
|
2
|
Foydali qazilma konlarining shakllari va yotish elementlari.
|
N
|
2
|
Foydali qazilma konlarining shakllari va yotish
elementlarini o‘rganish
Foydali
|
Foydali qazilma qatlami tepasiga joylash- gan jins qatlami qatlamning shifti yoki
«osil- ma» yoni deyilishini
|
Yerostida, kon joylashgan o‗rnida to‗plangan foydali qa- zilma miqdori kon
zaxirasi deb ataladi (zaxira tonna yoki kub metrda
|
Foydali qazilma konlarining shakllari va yotish elementlari to‘g‘risida bilim va
|
|
|
|
|
qazilma zaxiralarini qazib olish jarayonida yo‘qotilishini bilib olish
|
o‘rganishadi
2. Qatlam ostidagi jinslar esa, qatlam asosi (zamini) yoki
«yotish» e k a n l i g i n i b i l i b o l i s h a d i
|
o‗lchanadi).
Sanoat zaxirasi — bu balans zaxiradan konni qazib chiqarish jarayonlarida yo‗qotilishi mumkin bo‗lgan qismining ayirmasi- ga teng bo‗lgan va yer yuziga
chiqarib beriladigan balans zaxiraqismi.
|
ko‘nikmalarga ega bo‘ladilar
|
3
|
Kon lahimlarini barpo qilish asoslari. Kon jinslari mexanikasi va asosiy xususiyatlari
|
N
|
2
|
Kon lahimlari haqida tushunchaga ega bo‘lish.
Kon jinslari mexanikasi va asosiy xususiyatlarini bilib olish
|
Yer qobig‗ida kon ishlarini olib borish natijasida foydali qazilma tanasi va kon jinslari orasida sun'iy bo‗shliqlar hosil bo‗ladi. Bu bo‗shliqlar kon lahimlari deb yuritiladi.
Vertikal kon lahimlari stvollar, gezenklar, ko‗r stvollar, rudatushirgichlardan tashkil topgan bo‗lib, ularning ayrimlari yer yuzi bilan bevosita tutashgan va ayrimlari tutashmaganligini tariflaydilar
|
Shtolnya — bevosita yer yuzi bilan tutashadigan gorizontal kon lahimi. htolnya konlari o‗rganish yoki foydali qazilma yotqizig‗ini ochish maqsadida barpo etiladi.
Tonnel — har ikki tomoni yer yuzi bilan bevosita tutasha- digan yerosti gorizontal kon lahimi bo‗lib, asosan, transport ishlarini bajarishga xizmat qiladi.
|
Kon lahimlarini barpo qilish asoslari. Kon jinslari mexanikasi va asosiy xususiyatlari haqida ko‘nikmalarga ega bo‘ladilar
|
|
| |
| |
