113
FIZIKA, МАТЕМАТIКА va INFORMATIКА
2023/6
ob’ektlari hisoblanadi. Haqiqiy ta’lim ob’ektlarini bilish talabalarni
oddiy o‘quv fanlaridan tashqariga chiqishga va bilimlarning meta-
fan darajasiga o‘tishga olib keladi. So‘z, raqam, belgi, an’ana kabi
fundamental ta’lim ob’ektlari alohida o‘quv fanlaridan tashqariga
chiqadi va metapredmet bo‘lib chiqadi. Meta – mavzu mazmunini
o‘z ichiga olgan yaxlit ta’lim tizimini yaratish uchun maxsus o‘quv
fanlari – meta-mavzular yoki asosiy ta’lim ob’ektlarining ma’lum
bir to‘plamini qamrab oladigan alohida meta-mavzu mavzulari talab
qilinadi. Metapredmet talaba va o‘qituvchiga odatdagi o‘quv fanidan
ko‘ra ko‘proq o‘z imkoniyatlari va intilishlarini amalga oshirishga
imkon beradi, chunki u yagona fundamental ob’ektlarni o‘rganishga
sub’ektiv ko‘p yo‘nalishli yondoshish imkoniyatini beradi, talabalarga
boshqa o‘quv kurslarining tegishli mavzulariga kirish imkoniyatini
beradi. Ushbu yondashuv individual semantik yoki hissiy stresslarga
ega bo‘lgan bilim mahsulotlarini olishni o‘z ichiga oladi Bu holda
o‘qitish natijasida barcha talabalar uchun yagona mantiqiy sxema
qo‘llanilmaydi, chunki bu ularning ijodiy individualligining namoyon
bo‘lish chegaralarini toraytiradi.
Talabalar rivojlanish jarayonining mohiyati biz tomondan
harakatda, o‘zimizni doimiy ravishda o‘zgartirishda, o‘z-o‘zini qurish
va o‘zini anglashda o‘z chegaralaridan tashqariga chiqish harakatlarida
ko‘rinadi. Talabaning shaxsiyati dunyo uchun, ehtimol harakatlar
uchun ochiq bo‘lgan tubdan tugallanmagan mavjudot sifatida namoyon
bo‘ladi. Bundan so‘ng talabalarning axborot kompetensiyasini
rivojlantirishning antropo-yo‘naltirilgan jarayoniga xos bo‘lgan
narsa, bizning fikrimizcha, talabalar shaxsiy va kasbiy shakllanish
jarayoniga qo‘shilib, axborot kompetensiyasini rivojlantirishda shartli
ravishda uch bosqichdan o‘tishlari mumkin. Biz ularni quyidagicha
belgiladik:
1-bosqich – talabalarning axborotlar bilan ishlash kompetensiya-
sining kelajakdagi kasbiy faoliyati uchun ahamiyatini anglash, uning
