Ikki konusli barabanli egiluvchan beton qorishtiruvchi mashinani ishlab
chiqarishda ishlatilishi
Beton qorishtirgichning elektrodvigateli quvvatini hisoblash uchun birinchi
navbatda qorishtirgich barabanida beton qorishmasi harakatsiz holatini ko‟rib
chiqamiz, bunda barabanning konussimon va stilindrsimon qismlarida
qorishma hajmlarini aniqlaymiz va ushbu qismlarning har biri bo‟yicha og‟irlik
markazlarini topamiz.
Hisoblashda asos sifatida 2400 l yoki 1,2
ishchi sig‟imli beton qori
shtirgichni qabul qilamiz. Qabul qilinadigan beton massasining sathini 0,4 m
masofada baraban markazidan kechikuvchi tekislik tashkil etadi. Ushbu
masofani hisoblashdan qabul qilamiz, bunda massa chiqish tirqishidan pastki
chetida 0,08 m joylashadi. Chiqadigan tirqish diametri 0,64 m ga teng.
Baraban o‟qi gorizontal (yotiq).1–rasm. Beton qorishtirgichning elektrodvigateli
quvvatini hisoblash sxemasi. Barabanning stilindrsimon qismida
joylashgan massa hajmini aniqlaymiz. maydonning aylana segmenti β=1400
burchakda aniqlanadi. Maydon quyidagiga teng. S = 0,9R = 0,81
, (1)
bu erda: R – barabanning ichki radiusi, R =0,9 m. Silindrsimon qismida qorishma
hajmi (tayyor holda hisoblaganda) quyidagiga
teng:Vst = S·l·υ = 0,81 · 0,4 · 0,7 = 0,227 m
3, (2) bu erda: l – barabanning stilindrsimon qismi uzunligi, l = 0,4 m;
υ – chiqish koeffistienti, υ =0,7.Barabanning konussimon qismida qorishma hajmi
quyidagiga teng: Vk. umum. = Vish.sig‟ υ – Vst = 1,2 · 0,7 – 0,227 = 0,613
.
(3) Har ikki konussimon qismlarda hajmlar o‟zining o‟rtasiga teng deb qabul
qilamiz, shunda tayyor qorishma bo‟yicha bitta konussimon qismida uning
hajmi 0,3065 m3
ga teng bo‟lishini olamiz. Har bir qismlaridan qorishma og‟irlik markazlarini
aniqlaymiz. Barabanning stilindrsimon qismida qorishma uchun markaz
quyidagiga tengbo‟ladi:
R′og‟.mar.= 4/3 · R
β/2 / arc cos β – sin β = 4/3 · 0,9 · 0,83 / 2,44 – 0,643 =
0,554 m . (4)
Barabanning konussimon qismida joylashgan qorishmaning og‟irlik markazi
har bir tomonidan uchdan bir masofada median (o‟rtacha) kesishishda yotgan
bo‟ladi. Ko‟rib chiqilayotgan holatda tomonlarining a uzunligi 0,5 m ga teng
bo‟lganda quyidagini olamiz:
R″og‟.mar. = 0,33 · 0,5 + 0,4 = 0,565 m.
Barabanning aylanishlar soni quyidagiga teng bo‟ladi:
n = 0,3 / √R = 13ayl/sek. Pasport bo‟yicha n = 0,283 ayl/sek.
Barabanni aylanishida kuraklar harakati ostida va markazdan qochma kuchlar
inerstiyasida qorishma bir muncha balandlikka ko‟tariladi hamda uzilish A
nuqtasida ajraladi va pastga tushadi.
Qorishmaning ko‟tarilish jarayonida bir muncha qismi tabiiy qiyalik
burchagi ostida qorishma kuraklarida joylashgan lahzadan boshlab, kuraklar
bilan sudralishi mumkin. Biroq, markazdan qochma kuch inerstiyasining ta‟siri
hisobiga, uning harakati ostida massa barabanning devoriga siqiladi, bunda
sudralishning ta‟siri kichik va uni hisobga olmasa ham bo‟ladi, alohida
nuqsonsiz kirishi mumkin.
Beton qorishtirgichda qorishmaning uzilish burchagi 42-
ni tashkil etishi
tajribada belgilangan. Uzilish burchagi α=480 teng deb qabul qilamiz.
Gorizontal (yotiq) diametridan hisoblaganda stilindrsimon qismida ko‟tarilish
balandligi h1
quyidagiga teng bo‟ladi:
= R′og‟.mar. sin
= 0,554 · 0,67 = 0,37 m. (5) Qorishmaning umumiy
ko‟tarilish balandligi, massaning og‟irlik markazi bo‟yicha hisoblaganda,
stilindrsimon qismi uchun quyidagiga teng bo‟ladi:
=
+ R′og‟.mar.= 0,37 + 0,554 = 0,92 m. (6)
Konussimon qismi uchun quyidagini olamiz:
= R″og‟.mar* sin
=0,554 · 0,67 = 0,37 m. (7)
=
+ R″og‟.mar.= 0,37 + 0,554 = 0,93 m. (8)
Beton qorishmasini ko‟tarilishida sarflanadigan ish quyidagiga teng bo‟ladi:
A =
dj, (9)
bu erda:
– stilindrsimon qismida qorishmaning og‟irlik kuchi, n;
– har ikki
konussimon qismlarida qorishmaning og‟irlik kuchi, n.
= m1g n, (10) bu erda: m1– stilindrsimon qismida qorishmaning massasi, kg; g
– og‟irlik kuchlarining tezlashishi, m/
.
= Vstγ hajm = 0,227 · 2500 = 568 kg. (11)
bu erda: γhajm– qorishmaning hajmiy massasi, kg/
;
= 568 · 9,81 = 5580 n. (12)
=
g n, (13)
= Vk. umum. Γhajm g = 0,613 · 2500 · 9,81 = 15000 n. (14)
Olingan qiymatlarni (9) formulaga qo‟ysak, quyidagini olamiz:
A = 5580 · 1,074 + 15000 · 0,965 = 20580 dj.
Qorishmaning ko‟tarilishiga sarflanadigan quvvat
quyidagiga teng bo‟ladi:
= An = 20580 · 0,285 = 5950 vt, (15)
bu erda: n – barabanning aylanishlar soni, n = 0,285 ayl/sek.
Roliklar bo‟yicha barabanning xalqasi (bandaji) tebranishida ishqalanishni
engib chiqishga sarflanadigan quvvat
quyidagiga teng bo‟ladi:
= (R1+ r) · f /
r · (Gb + Gq ) / cos ψ · n vt, (16)bu erda: R1– xalqasi (bandaji) ning radiusi, m;
R= 0,95 m; r – rolikning radiusi, m; r = 0,2 m; f – tebranish ishqalanish
koeffistienti, f = 0,01 m;
Gb– barabanning og‟irlik kuchi, n;
Gq– qorishmaning og‟irlik kuchi, n;
n – barabanning aylanishlar soni, n = 0,285 ayl/sek;
ψ – roliklar o‟rnatiladigan burchak, ψ =
;
Gb= mb g = 3050 · 9,81 = 29800 n.
bu erda: mb– barabanning massasi, mb= 3050 kg teng;
= (0,95 + 0,2) · 0,01 / 0,2 · (20800 + 21400) / 0,809 · 0,285 =1770vt.
Tayanch roliklar o‟qi stapfasida (o‟q yoki valning podshipnikda aylanuvchi
qismi, bo‟yni) ishqalanishga sarflanadigan quvvat
quyidagini tashkil etadi:
=
· (R1 r1) / r · (Gb+ Gq) / cos ψ · n vt, (16) bu erda:
– tebranish ishqalanish
koeffistienti,
= 0,01 m;
– stapfaning radiusi,
= 0,05 m;
= 0,01 · (0,95 · 0,05) / 0,2 · (20800 + 21400) / 0,809 · 0,285 = 558,3
Ko‟rib chiqilayotgan beton qorishtirgichning ishlashida sarflanadigan
umumiy quvvat quyidagiga teng bo‟ladi:
=;
/ η =5950+1770+558,3/0,7=29,2 kvt, (17)
bu erda: η – foydali ish koeffistienti, η = 0,7 (yon roliklarda yo‟qotish hisobi
bilan). Hisoblangan quvvatda yuklaydigan cho‟mich ko‟tarilishida
sarflanadigan quvvat hisobga olinmagan.
Beton qorishtirgich barabanini to‟ldirish koeffistienti bizda odatda υ= 0,25
qabul qilinadi, xorijda esa θ kattalik 0,35†0,43 oralig‟ida qabul qilinadi.
Barabanning stilindrsimon qismi uzunligi 0,4 m. Beton qorishtirgichda
qorishmaning uzilish burchagi
ni tashkil etadi. Roliklar bo‟yicha
barabanning xalqasi (bandaji) radiusi 0,95 m. Rolikning radiusi 0,2 m.
Tebranish ishqalanish koeffistienti 0,01 m. Barabanning aylanishlar soni 0,2
ayl/sek. Roliklar o‟rnatiladigan burchak
. Barabanning massasi 3500 kg .
Sapfaning radiusi 0,05 m ga teng
N
Ko‟rsatgichlar
Belgilanishi
O‟lchov birligi
Natijalar
1
Baraban hajmi
V
l
2400
2
Aylanish soni
n
ayl/sek
13
3
O‟rtacha ish/ch
samaradorligi
/sek
33
4
Uzunligi
l
m
4,7
5
Balandligi
h
m
4,18
6
Eni
b
m
7
Valining aylanish
tezligini
n
ayl/sek
0,2
8
Beton qorishtirgichning
elektrodvigateli quvvatini
kvt
29,2
9
Beton qorishmasini
ko‟tarilishida sarflanadigan
ish
A
dj
19
10
kurakli aralashtirgich
ishlab chiqarish
samaradorligini
chiqayotgan bo‟laklar
diametri
d
m
0,003
11
Konusli qorishma ishlab
chiqarish samaradorligi
val aylanishi
/sek
26,5
12
Qorishmaning umumiy
ko‟tarilish balandligi
m
0,37
13
Barabanning massasi
M
kg
3500
14
Beton qorishtirgichda
qorishmaning uzilish
burchagi
gradus
42
15 Chiqayotgan qorishmaning
diametri
d
mm
0,03
16
Sapfaning radiusi
r
radian
0,05
|