|
Toshkent Axbarot Texnologiyalar Universiteting ”Telekomunikatsiyalar”fakultetining 414-21-guruh talabasi Anorboyev Ramazon metrologiya va standartlashtirish fanidan bajargan ishi. Elektron o‘lchash asboblari
|
| bet | 3/6 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 432,4 Kb. | | #233426 |
Bog'liq metrologiya
O‘lchash xatoliklari turli sabablarga ko‘ra turlicha ko‘rinishda namoyon bo‘lishi mumkin. Bu sabablar qatoriga quyidagilarni kiritishimiz mumkin:
- o‘lchash vositasidan foydalanishda uni sozlashdan yoki sozlash darajasining siljishidan kelib chiquvchi sabablar;
- o‘lchash obyektini o‘lchash joyiga (pozitsiyasiga) o‘rnatishdan kelib chiquvchi sabablar;
- o‘lchash vositalarining zanjirida o‘lchash ma'lumotini olish, saqlash, o‘zgartirish va tavsiya etish bilan bog‘liq sabablar;
- o‘lchash vositasi va obyektiga nisbatan tashqi ta'sirlar (tempe- ratura yoki bosimning o‘zgarishi, elektr va magnit maydonlarining ta'siri, turli tebranishlar va h.k.lar)dan kelib chiquvchi sabablar;
- o‘lchash obyektining xususiyatlaridan kelib chiquvchi sabab-
lar;
- operatorning malakasi va holatiga bog‘liq sabablar va shu
kabilar.
O‘lchash xatoliklarining kelib chiqish sabablarini tahlil qilishda eng avvalo o‘lchash natijasiga salmoqli ta'sir etuvchilarini aniqlash lozim bo‘ladi.
- O‘lchash xatoliklari u yoki bu xususiyatiga ko‘ra quyida keltiril- gan turlarga bo‘linadi
- Ifodalani shiga ko‘ra:
Absolut (mutlaq) xatolik. Bu xatolik kattalik qanday birliklarda ifodalanayotgan bo‘lsa, shu birlikda tavsiflanadi. Masalan, 0,2 V; 15 mkm va h. k. Mutlaq xatolik quyidagicha aniqlanadi:
Δ= A — Xch = A — Xh,
bu yerda: A — o‘lchash natijasi;Xch — kattalikning chinakam qiymati;Xh — kattalikning haqiqiy qiymati
A— kattalikning haqiqiy qiymati bsolut xatolikning teskari ishora bilan olingani tuzatma b deb ataladi: - A— kattalikning haqiqiy qiymati bsolut xatolikning teskari ishora bilan olingani tuzatma b deb ataladi:
- b= —Δ.
- Odatda, o‘lchash asboblarining xatoligi keltirilgan xatolik bilan belgilanadi.
- Absolut xatolikning asbob ko‘rsatishining eng maksimal qiymatiga nisbatini foizlarda olinganiga keltirilgan xatolik deb ataladi:
bu faqat o‘lchash asboblari uchun qo‘llaniladi.
Nisbiy xatolik — absolut xatolikning haqiqiy qiymatga nisbatini bildiradi va foiz (%)da ifodalanadi
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Toshkent Axbarot Texnologiyalar Universiteting ”Telekomunikatsiyalar”fakultetining 414-21-guruh talabasi Anorboyev Ramazon metrologiya va standartlashtirish fanidan bajargan ishi. Elektron o‘lchash asboblari
|
