|
Toshkent davlat texnika universiteti xalqaro ilmiy-texnik anjuman
Pdf ko'rish
|
| bet | 140/202 | | Sana | 25.06.2024 | | Hajmi | 9,23 Mb. | | #265552 |
Bog'liq Сборник докладов международной научно техической конференции 21Kalit so’zlar:
elektr stansiya, quvvat, transformator, generator, narxi, tabiiy gaz
Navoiy issiqlik elektr stansiyasi haqida
.
"Navoiy issiqlik elektr stansiyasi" ochiq aksiyadorlik jamiyati mintaqada sanoat va
ijtimoiy-madaniy sektor ob'ektlarini issiqlik va elektr energiyasi bilan ta'minlaydigan
asosiy manba hisoblanadi.Respublika energetika tizimining eng yirik issiqlik elektr
stansiyalaridan biri bo'lgan elektr stantsiyasining qurilishi 1960 yilda boshlangan va
quvvati 25 ming kVt bo'lgan stansiyaning birinchi bloki 1963 yil fevral oyida tarmoqqa
ulangan.
2014 yilda korxona 8 801 510 ming kVt quvvatni etkazib berdi. soat elektr
energiyasi. Issiqlik ishlab chiqarish 2 million 040 ming Gkalni tashkil etdi.
1963 yil fevraldan boshlab stansiya, ya'ni birinchi blok elektr tarmog'iga kiritilgan
paytdan boshlab 2015 yil 1 yanvargacha 331 milliard 673 million kVt ishlab chiqarildi.
soat elektr energiyasi, shu davrda issiqlik 147 million 843 ming Gkal ishlab chiqarildi.
1965 yilgacha stansiya Navoiy kon-metallurgiya kombinati tarkibida bo'lgan va 1965
yildan boshlab O'zbekiston Energetika vazirligi balansiga o'tkazilgan.
Stansiyaning asosiy energiya ishlab chiqaruvchi (elektr va issiqlik) uskunalari
quyidagilardan iborat:
- umumiy quvvati 50 megavatt bo'lgan №1, 2 energiya bloklari (TGM-151 tipidagi 2
ta qozon va VPT-25-4 tipidagi 2 ta turbinli agregatlar), har biri 25 ming kilovatt; [5]
- umumiy quvvati 300 megavatt bo'lgan 3,4-sonli energiya bloklari (TGM-94 tipidagi
2 ta qozon va PVK-150-130 rusumidagi 2 ta turbinali agregatlar), har biri 150 ming
kilovatt; R-50 tipidagi 2 ta turbinli agregatlar, har biri 50 megavatt, PT-60-130 turdagi
bitta birlik, TGM-84 tipidagi 4 ta qozon; № 3,4 energiya bloklari (umumiy quvvati 320
megavatt (TGM-94 tipidagi 2 ta qozon va K-160-130 tipidagi 2 ta turbinali agregatlar)
har biri 160 ming kilovatt;
МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНО-ТЕХНИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ЦИФРОВИЗАЦИИ ЭЛЕКТРОМЕХАНИЧЕСКИХ И
ЭЛЕКТРОТЕХНОЛОГИЧЕСКИХ СИСТЕМ
208
- umumiy quvvati 420 megavatt bo'lgan 11,12 energiya bloklari (TGME tipidagi 2 ta
qozon) Har biri 210 ming kilovatt bo'lgan K-210-130 tipidagi 206 va 2 turbinali
agregatlar). 2012 yilning IV choragidan boshlab quvvati 478 megavatt bo'lgan
kombinatsiyalangan sikl zavodi foydalanishga topshirildi.
Dastlab stansiya NKMK tarkibiga kirgan, ammo 1965 yilda u O'zbekiston SSR
Energetika vazirligiga o'tkazilgan. 11-energiya bloki 1981 yilda ishga tushirilgan. 2004
yilda Navoiy IES OAO Navoiy IESga aylantirildi.
2009 yil avgust oyida "O'zbekenergo" Turkiyaning ― Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ ‖
va Ispaniyaning ― Initec ― bilan Navoiy IES ni modernizatsiya qilish uchun 530 million
dollarlik shartnoma imzoladi.Shartnomaga binoan 478 MVt quvvatga ega gaz turbinasi
(ПГУ) BGQ qurilmasini kalit asosida qurishni amalga oshirdi. Ob'yekt 2012 yilda
foydalanishga topshirilgan. BGQ blokining yetkazib beruvchisi ― Mitsubishi ‖ edi.
2014 yilda "O'zbekenergo" DAK tomonidan quvvati 450 MVt bo'lgan ikkinchi
birlashtirilgan sikl stansiyasini qurish uchun tender e'lon qilindi . Natijada, 2016 yil
oktyabr oyida ― Mitsubishi Corporation ‖, ― Mitsubishi Hitachi Power Systems Ltd ‖ va ―
Calik Enerji Sanayi ve Ticaret AS ‖ konsortsiumi bilan shartnoma imzolandi. Loyihaning
umumiy qiymati 550 million dollarni tashkil etadi.
2017 yil 28 martda O'zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev ikkinchi
birlashtirilgan zavodi qurilishi boshlanishi munosabati bilan kapsulani qo'ydi.
2018 yilda 450 MVt quvvatga ega BGQ qurilmasi foydalanishga topshirildi.
2023 va 2025 yillarga qadar quvvati 650 MVt bo'lgan yana ikkita birlashtirilgan sikli
gaz turbinalarini qurish rejalari e'lon qilindi. Uning ishga tushirilishi bilan Navoiy IES
ning umumiy quvvati 2918 MVt ga yetishi kerak .
Prezident Shavkat Mirziyoyev 2017 yil 28 mart kuni Navoiy viloyatiga tashrifi
chog‗ida Navoiy issiqlik elektr stansiyasida bo‗lib, ikkinchi bug‗-gaz qurilmasi
poydevoriga tamal toshi qo‗ygan edi. Yaponiyaning «Mitsubishi Corporation»
va «Mitsubishi Hitachi Power Systems» konsorsiumi hamda «O‗zbekenergo»
aksiyadorlik jamiyati o‗rtasida mazkur bug‗-gaz qurilmasini bunyod etish bo‗yicha
shartnoma imzolangan edi. Qurilish «Mitsubishi Corporation and MHPS» konsorsiumi
va Turkiyaning «Calik Enerji» kompaniyasi tomonidan amalga oshirildi
An‘anaviy elektr stansiyalarining foydali ish koeffitsentini oshirish yo‗llarini
izlash — butun dunyo texnologlari e‘tiborida bo‗lgan masala. Bug‗-gaz qurilmalari ushbu
muammoning
zamonaviy
yechimidir.
Issiqlik
elektr
stansiyalarining
foydali
ish koeffitsiyenti odatda 40 foizni tashkil etadi. Navoiy IESning birinchi bug‗-gaz
qurilmasida bu ko‗rsatkich 57 foiz bo‗lsa, ikkinchisida 61 foizni tashkil etadi.[6]
1-rasm. Navoiy IES 478 MVt Bug‘-gaz qurilmasi.
МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНО-ТЕХНИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ
АКТУАЛЬНЫЕ ПРОБЛЕМЫ ЦИФРОВИЗАЦИИ ЭЛЕКТРОМЕХАНИЧЕСКИХ И
ЭЛЕКТРОТЕХНОЛОГИЧЕСКИХ СИСТЕМ
209
Bug‗-gaz qurilmasi ishga tushirilishi natijasida yiliga 3 milliard 454 million
kilovatt
|
| |
