Mustaqil ta’limni tashkil etishning shakli va mazmuni

Talaba mustaqil ishining asosiy maqsadi – o’qituvchining rahbarligi va nazorati ostida muayyan o’quv ishlarini mustaqil ravishda bajarish uchun bilim va ko’nikmalarni shakllantirish va rivojlantirish.

Talaba mustaqil ishini tashkil etishda quyidagi shakllardan foydalaniladi:

• 
  ayrim nazariy mavzularni o’quv adabiyotlari yordamida mustaqil o’zlashtirish;
  
• 
  berilgan mavzular bo’yicha axborot (referat) tayyorlash;
  
• 
  nazariy bilimlarni amaliyotda qo’llash;
  
• 
  avtomatlashtirilgan o’rgatuvchi va nazorat qiluvchi tizimlar bilan ishlash;
  
• 
  ilmiy maqola, anjumanga ma’ruza tayyorlash va h.k.
  

O’quv semestri yakunida talabaning mustaqil ishi joriy, oraliq va yakuniy nazoratlar jarayonida tegishli topshiriqlarni bajarishi va unga ajratilgan ballardan kelib chiqqan holda baholanadi. Talaba mustaqil ishni tayyorlashda fanning mavzular xususiyatlarini hisobga olgan holda quyidagi shakllardan foydalanish tavsiya etiladi:

Mazkur fanni o’qitish jarayonida ta’limning zamonaviy metodlari, pedagogik va axborot-kommunikasiya texnologiyalarini qo’llash nazarda tutilgan:

Hozirgi zamonda fan va texnikani rivoji har bir sohani egallash uchun zamonaviy texnologiya yutuqlaridan foydalanish zaruriyatini keltirib chiqaradi. Shunga asosan mazkur fanda faqatgina kompyuterdan foydalanmasdan balki kodoskop yordamida slaydlardan foydalanish, videoproektorlardan foydalanish va yangi chiqayotgan informatsion texnologiyalardan foydalanish ham maqsadga muvofiqdir. Undan tashqari mavjud elektron darsliklar, multimediya imkoniyatlaridan foydalangan holda ishlab chiqilgan o’rgatuvchi dasturlar va boshka masofali o’qitish vositalaridan keng foydalaniladi.Yangi chiqayotgan infarmatsion texnologiyalarni muntazam o’rganib borish, O’qituvchini talabchanligi, talabalarni fanga qiziqtirishi «Informatika va informatsion texnologiyalar» fanini o’rganishdagi eng muhim omildir. O’quv jarayonning samaradorligini oshirish uchun zamonaviy hisoblash vositalari va periferiya qurilmalari xamda fan buyicha ishlab chiqilgan O’quv-uslubiy qullanmalar bilan ta'minlangan sinf bulishi lozim.

Talabalarning informatika va axborot texnologiyalari fanini o’zlashtirishlari uchun o’qitishning ilg’or va zamonaviy usullaridan foydalanish, yangi informatsion pedagogik texnologiyalarni tadbiq qilish muhim ahamiyatga egadir. Fanni o’zlashtirishda darslik, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma'ruza matnlari, tarqatma materiallar, elektron materiallar, virtual stendlar va maketlardan foydalaniladi. Ma'ruza va amaliy darslarda mos ravishdagi ilg’or pedagogik texnologiyalardan foydalaniladi. Muammoli o’qish, o’yinli texnologiyalar, tanqidiy fiklashni o’stiruvchi faol texnologiyalar, mualliflik texnologiyasi.

“Informatika” fani bo’yicha reyting jadvallari, nazorat turi, shakli, soni hamda har bir nazoratga ajratilgan maksimal ball, shuningdek joriy va oraliq nazoratlarining saralash ballari haqidagi ma’lumotlar fan bo’yicha birinchi mashg’ulotda talabalarga e’lon qilinadi.

Fan bo’yicha talabalarning bilim saviyasi va o’zlashtirish darajasining Davlat ta’lim standartlariga muvofiqligini ta’minlash uchun quyidagi nazorat turlari o’tkaziladi:

joriy nazorat (JN) – talabaning fan mavzulari bo’yicha bilim va amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Joriy nazorat fanning xususiyatidan kelib chiqqan holda amaliy mashg’ulotlarda og’zaki so’rov, test o’tkazish, suhbat, nazorat ishi, kollekvium, uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda o’tkazilishi mumkin;

oraliq nazorat (ON) – semestr davomida o’quv dasturining tegishli (fanlarning bir necha mavzularini o’z ichiga olgan) bo’limi tugallangandan keyin talabaning nazariy bilim va amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Oraliq nazorat bir semestrda ikki marta o’tkaziladi va shakli (yozma, og’zaki, test va hokazo) o’quv faniga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda belgilanadi;

yakuniy nazorat (YaN) – semestr yakunida muayyan fan bo’yicha nazariy bilim va amaliy ko’nikmalarni talabalar tomonidan o’zlashtirish darajasini baholash usuli. Yakuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga asoslangan “Yozma ish” shaklida o’tkaziladi.

ON o’tkazish jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan komissiya ishtirokida muntazam ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda, ON natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda ON qayta o’tkaziladi.

Oliy ta’lim muassasasi rahbarining buyrug’i bilan ichki nazorat va monitoring bo’limi

Har bir fan b’yicha talabaning semestr davomidagi o’zlashtirish ko’rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi.

Ushbu 100 ball nazorat turlari bo’yicha quyidagicha taqsimlanadi:

Joriy nazorat (JN)

JBda fanning har bir mavzusi bo’yicha talabaning bilimi va amaliy ko’nikmalarini aniqlab borish ko’zda tutiladi va u amaliy, seminar yoki laboratoriya mashg;ulotlarida amalga oshiriladi. Nazoratda talabaning bilim darajasi, amaliy mashg’ulot materiallarini o’zlashtirishi, nazariy material muhokamasida va ta'limning interaktiv uslublarida qatnashishning faollik darajasi, shuningdek amaliy bilim va ko’nikmalarni o’zlashtirish darajasi (ya'ni nazariy va amaliy yondashuvlar) hisobga olinadi.

JB har bir fanning xususiyatlaridan kelib chiqqan holda og’zaki, yozma ish, test yoki ularning kombinatsiyasi shaklida amalga oshiriladi.

Talabalar informatika fanidan har kuni baholanib, o`rtachasi to`rtinchi darsga qo`yiladi. Semestr davomida har bir talaba jami 9 marotaba baholanib, 10 ustunga mustaqil ish bahosi qo`yiladi.

Talaba bilimini nazorat tartibi

Talabaning ballarda ifodalangan o’zlashtirishi quyidagicha baholanadi: har bir JB da talaba maksimal 5 ball oladi. 8 ta JB fan bo’limlaridan (Informatika va axborot texnologiyasining asosiy tushunchalari, Algoritmlar va algoritmik tilda dasturlash asoslari, WINDOWS operatsion tizimi, MS WORD matn muxarriri, MS EXCEL elektron jadval protsessori, MS Power Point prezentatsiya tayyorlash, Ma'lumotlar bazasini tashkil qilish. MS Access 2003, Kompyuter tarmoqlari. Internet texnologiyalar) o’tkaziladi va jami maksimal 45 ball xisobidan O’zlashtirish baholari quyidagi jadvaldan aniqlanadi.