U. M. Matmusayev, M. Q. Qulmetov, T. A. Ochilov, T. A. Toytrova, J. R. Muxtarov metrologiya, stand artlash

birxillashtirilgan 
standart, 
standartlashtirish 
ob'ekti, 
standartlashtirish 
sohasi, 
texnikaviy shartlar standard, tajriba uslublari uchun standart, tashish, saqlashga rioya 
qilish bo’yicha standard, o ’lchash asboblarini tekshirish uchun standard, ishlatilishi 
va sozlash qoidasi b o ’yicha standard, texnologik jarayonni tashkil qilish standard.
2 .5 -§ .S ta n d a rtla sh tirish n in g a sosiy q o n u n -q o id a la ri
Standartlashtirish 
bilan 
shug’ullanadigan 
milliy 
idora 
O ’zbekiston 
Respublikasida standartlashtirish sohasidagi ishlam i quyidagi qonun-qoidalarga 
asosan tashkil etadi: ixtiyoriylik, oshkoralik, baynalm inallik, barcha manfaatdor 
tom onlarning ishtiroki, texnikaviy darajaning va sam aradorliknipg hisobga olinishi, 
asossiz har xilliknipg qisqartirilishi, standartlarning to ’liqligi va uyg’unligi.
Standartlami ishlab chiqishda quyidagilam i: standartlashtirilgan o ’zaro 
bog’langan ob'ektlarga q o ’yilgan talablam i kelishib olish va standartlashtirish 
b o ’yicha me'yoriy hujjatlam i amalda joriy etish muddatlarini uyg’unlashtirish y o ’li 
bilan shu ob'ektlami to ’liq va har tomonlama standartlashtirish; me'yoriy hujjatlarga 
kiritiladigan talablam ing maqbulligini ta'minlash lozim.
Zamonaviy fan va texnika yutuqlari, chet el va mam lakatim izning ilg’or 
tajribasiga muvoflqlashtirib, muntazam tekshirish va standart talablarini yangilash 
y o ’li bilan standartdagi k o ’rsatkichlam i o ’z vaqtida o ’zgartirib turish kerak.
Standartlar faqat shunday talablam i joriy etish kerakki, ular mahsulot xossasini 
va undan foydalanish xususiyatiga oid tom onlam i aniqlash lozim.
Standartlarda ob'ektiv ravishda tekshirilishi mumkin bo’lgan talablar kiritiladi.
Standartlar mahsulotni sertifikatlashtirish maqsadlari uchun yaroqli b o ’lishi
kerak.
Standart talablarining bir xil ma'noda tushunilishini ta'm inlash uchun u aniq va 
yaqqol ifoda etilish lozim.
Standartlashtirish ishlarini tashkil etish. O ’zbekiston Respublikasi Vazirlar 
M ahkam asining "O ’zbekiston Respublikasida standartlashtirish bo’yicha ishlami 
tashkil qilish" to ’g ’risida 1992 yil 2 martdagi 93-son qaroriga muvofiq O ’zbekiston 
Respublikasining Vazirlar M ahkamasi huzuridagi standarlashtirish, m etrologiya va
92

Download 8,02 Mb.