|
Umumtexnik fanlar
|
| bet | 3/8 | | Sana | 13.02.2024 | | Hajmi | 2,24 Mb. | | #155749 |
Bog'liq Davlat oliy ta’lim muassasasida o‘quv jarayoni bilan bog‘liq hujjatlarni avtomatlashtirilgan hisobga olish ma’lumotlar bazasi yaratishИмя сущности
|
Наименование атрибута
|
Ключ
|
Студент
|
ИД
|
PK
|
ФИО
|
|
Курс
|
|
Группа
|
|
ИД_взвода
|
FK
|
Номер_зачетной_книжки
|
|
ИД_номера_ВУС
|
FK
|
Ma’Iumotlar bazasining fayli (fayllari) diskli xotira qurilmalarida joylashtirilganida shifrlanadi. Mos holda, fayl ochilganida kriptografik qismtizim uni deshifrlaydi. MBBTning o‘ziga mos xususiyati - asosiy xotira sahifalarini maxsus buferlashni tashkil etish orqali ma’lumotlar bazasi fayllari bilan ishlashning alohida tartibi. Rivojlangan MBBTlarda ma’lumotlar bazasi obyektlarini ularning konfidensiallik darajasiga asosan tan lab, shifrlash imkoniyati mavjud (yozuvlaming alohida hoshiyalarigacha).
2-jadvalning davomi
Имя сущности
|
Наименование атрибута
|
Ключ
|
Взвод
|
ИД
|
PK
|
ИД_куратора
|
FK
|
Номер_взвода
|
|
Дисциплина
|
ИД
|
PK
|
Наименование_дисциплины
|
|
Количество_часов
|
|
ИД_вида_контроля_успеваемости
|
FK
|
Преподаватель
|
ИД
|
PK
|
ФИО
|
|
ИД_звания
|
FK
|
ИД_должности
|
FK
|
Контактный_телефон
|
|
Вид_контроля_ успеваемости
|
ИД
|
PK
|
Наименование
|
|
Должность
|
ИД
|
PK
|
Наименование
|
|
Звание
|
ИД
|
PK
|
Наименование
|
|
Сотрудник
|
ИД
|
PK
|
ИД_должности
|
FK
|
ФИО
|
|
Контактный телефон
|
|
Занятие
|
ИД
|
PK
|
ИД_преподавателя
|
FK
|
ИД_дисциплины
|
FK
|
Тема_занятия
|
|
ИД_типа_занятия
|
FK
|
Дата_и_время_проведения
|
|
Номер_аудитории
|
|
Тип_занятия
|
ИД
|
PK
|
Наименование
|
|
Занятие-взвод
|
ИД
|
PK
|
ИД_занятия
|
FK
|
ИД_взвода
|
FK
|
ВУС
|
ИД
|
PK
|
Нименование
|
|
Шифр_ВУС
|
|
Axborot xavfsizligiga tahdidlaming bir qismi kompyuter tizimlari hayotiy siklining bosqichlarida bilmasdan (yoki atayin) qilingan xatoliklar natijasida paydo boiadi. Bularga quyidagilar taalluqli: MBBT dasturiy ta’minotini ishlab chiqishda; MBBT bazasida muayyan kompyuter tizimini loyihalashda va yaratishda, xususan, foydalanishni cheklash tizimini loyihalashda; tizimni ma’murlashda, xususan, shtatdan tashqari vaziyatlarda foydalanuvchilar xarakatiga munosabat bildirishda; yanglishishdan so‘ng rezervlash, arxivlash va axborotni tiklash bo'yicha texnologik amallarda; kompyuter tizimini ekspluatatsiyadan chiqarishda. Ushbu tahdidlami betaraflashtirish yoki ehtimolliklarini pasaytirish maqsadida ishonchli loyihalash va ma’murlash texnologiyalarining umumiy guruhiga birlashtiriluvchi qator tashkil iy-texnologik va texnik vositalar, yechimlar ishlatiladi. Bularni shartli ravishda quyidagi qismguruhlarga ajratish mumkin: - dasturiy ta’minotni ishonchli ishlab chiqish texnologiyasi; - kompyuter tizimlarini ishonchli loyihalash va yaratish texnologiyasi; - kompyuter tizimlarini ma’murlashning texnik vositalari va maxsus asboblari; - xavfsizlikjarayonlarining bayonnomasini tuzish va auditi. Dasturiy ta’minotni ishonchli ishlab chiqish texnologiyasi tizim yadrosi va konsepsiyasida (ma’lumotlami ifodalash qismtizimi va maiumotlardan foydalanish qismtizimi) ma’lumotlar xavfsizligining u yoki bu modelini va texnologiyalarini awaldan hisobga olishga asoslangan dasturiy kodni ishlab chiqishda xatoliklami ka maytiruvchi umumiy yondashishlami va qator o‘ziga xos jihatlami o‘z ichiga oladi. Kompyuter tizimi xavfsizligi tizimida aniqlangan zaifliklaming tahlili ko‘rsatadiki, raxnalaming mavjudligi va niyati buzuqlar tomonidan topilish ehtimolligi himoya tizimi dastlabki himoyalanmagan tizimni yadrosi va interfeysi ustida ustqurma yoki tashqi qobiq ko‘rinishida amalga oshirilganida jiddiy katta bo‘ladi. MBBT dasturiy ta’minoti asosida muayyan avtomatlashtirilgan axborot tizimini ishonchli loyihalash va yaratish texnologiyasi tizim infrastrukturasida va foydalanishni cheklash qismtizimida mantiqiy xatoliklami bartaraf etishga yo‘naltirilgan.
Bunda struktura-funksional yondashish asosiy hisoblanadi va kengtarqalgan.
Foydalanuvchilaming (subyektlaming) va axborot tizimi obyektlarining (ma’lumotlar bazasining) katta sonida foydalanishni cheklash sxemasi juda murakkab va chigal bo‘lishi mumkin.
Biz ma'lumotlarni taqdim etishning fizik qatlami modeli uchun loyihalashtiramiz.
Ma'lumotlarning fizik modeli, mantiqiy modeldan farqli o'laroq, ma'lum bir DBMSGA yo'naltirilgan bo'lib, aslida tizim katalogining xaritasi hisoblanadi. Jismoniy modelda ma'lumotlar bazasining barcha ob'ektlari haqida ma'lumotlar mavjud. Ma'lumotlar bazasi ob'ektlari uchun standartlar mavjud emasligi sababli (masalan, ma'lumotlar turlari uchun standart yo'q), fizik model ma'lumotlar bazasining aniq amalga oshirilishiga bog'liq.
Transformatsion modelni yaratish uchun ob'ektlarning atributlari domenlarini, ularning ruxsat etilgan qiymatlari sohalarini, shuningdek ma'lumotlar turlarini aniqlash kerak.
|
| |
