|
А tur standart ólshewler anıqsızlıǵı hám onı esaplaw qaǵıydası
|
| bet | 35/83 | | Sana | 23.01.2024 | | Hajmi | 5,5 Mb. | | #144225 |
Bog'liq Anıq emes ólshewler3.4. А tur standart ólshewler anıqsızlıǵı hám onı esaplaw qaǵıydası
А tur boyınsha ólshewler anıqsızlıǵın bahalaw ̶ belgili ólshew shárayıtlarında alınatuǵın shamanıń ólshengen mánislerin statistik analiz qılıw jolı menen ólshewler anıqsızlıǵın shólkemlestirishilerdi bahalaw;
Anıqsızlıqtıń payda etiwshilerin kóbinshe bólek faktorlardı eksperimental izertlew jolı menen alıw (А tur boyınsha bahalaw) múmkin hám bul maqsetke muwapıq boladı. Tosınarlı effektler menen baylanıslı bolǵan standart anıqsızlıq eksperimentlerde jaqınlasıw boyınsha anıqlanadı hám ólshengen shamalardıń standart shetlesiwi kórinisinde muǵdarlıq sáwlelenedi. Eger joqarı anıqlıqta bahalaw talap etilmese, ámeliyatda 15 márte qaytaldan ólshewler jeterli boladı.
Kerisinshe, joqarı anıqlıq hám isenimlilik talap qılınatuǵın ólshewlerde ólshewler sanın jánede asırıw xalıq aralıq hám milliy standartlarda usınıs qılınadı.
Tómendegi qaǵıydanı yadda saqlaw kerek!
Eger shama haqqındaǵı maǵluwmat statistik bolsa, yaǵnıy tájriybe yakı sınaw jolı arqalı alınǵan bolsa, ol jaǵdayda kiriw shamaları standart anıqsızlıǵı А tip boyınsha bahalanadı”
Sol menen birge А tur anıqsızlıq qaysı jaǵdaylarda bahalanıw jaǵdaylarına anıqlıq kiritip ótiw kerek boladı. А tur anıqsızlıq tiykarlanıp, qaytalanıwshanlıq jaǵdayında kóp márte ólshewler ótkizilgen jaǵdaylarda bahalanadı.
Standart anıqsızlıqtı А tur boyınsha bahalaw maǵluwmatlardı statik islew metodlarınıń hár qandayına tiykarlanǵan bolıwı múmkin:
– standart shetlesiwdi hám orta bahanı qatar baqlawlar tiykarında esaplaw;
– maǵluwmatlarǵa mas iyrek sızıqtı (máselen, dárejelew iyrek sızıǵı) tańlaw hám aproksimatsiya parametrlerinıń mas bahaların hámde olardıń standart awıwlardı alıw ushın eń kishi kvadratlar metodınan paydalanıw;
– ólshewlerdegi birpara tosınarlı effektler mánisin salıstırıw (identifikatsiyalaw) hám mánislerin anıqlaw ushın dispersion analizdi ótkiziw. Sonda bul effektler anıqsızlıqtı bahalawda itibarǵa tuwrı alınadı;
– hám t.b.
А tur boyınsha bahalawǵa mısal retinde X shamanı kóriw múmkin. Bul shama ushın bir túrli sharayıtlarda n ǵáresiz baqlawlar ótkizilgen (alınǵan).
1. X tiń bahası n baqlawlardan orta arifmetik baha boladı
2. menen baylanıslı bolǵan standart anıqsızlıq orta bahanıń eksperimental standart shetlesiwi boladı hám orta bahanıń eksperimental dispersiyasıdan oń kvadrat korenge teń:
Bunda baqlawlardıń eksperimental dispersiyası
Itimallıqlar bólistiriliwiniń dispersiyasın bahalaydı; bunday bólistiriw usı halda baqlawlar tiykarında jatqan chastotalar bólistiriliwi boladı.
Mısal ornında aktiv hám reaktiv qarsılıqlardı ólshew standart anıqsızlıǵın bahalawdı kórip shıǵamız.
|
| |
