|
Uzoqov abdulla abduraimovich
|
| bet | 3/5 | | Sana | 10.06.2024 | | Hajmi | 320 Kb. | | #262041 |
Bog'liq 307 Article Uzoqov Jalolov (1)B erilgan:
a
F nuqtadagi magnit maydon induksiya vektorini hisoblash uchun Bio-Savar-Laplas qonunidan foydalanamiz, ya‘ni:
dBn (2.1)
bunda, – dl tok elementi bilan r orasidagi burchak. – magnit singdiruvchanlik.
I
o=410–7 H/m
Topish kerak:
B=?
Chizmadan ko’rinib turibdiki F nuqtadan tokli o‘tkazgichga o‘tkazilgan perpendikulyar to‘g‘ri chiziq uni l1 va l2 qismlarga bo‘ladi. Bu holat uchun Bio-Savar-Laplas qonunining skalyar ko‘rinishini yozamiz
dB= (2.2)
B vektorning ning yo‘nalishini parma qoidasidan foydalanib topish mumkin.Magnit induksiya vektorining yo‘nalishini parma qoidasiga ko‘ra aniqlaydigan bo‘lsak,u rasmda tasvirlangandek bo‘lib unda tok tik yuqoriga yo‘nalganda B ning yo‘nalishi chizmadagidek yo‘nalgan bo‘ladi.
(2.2) ifodadagi dl o‘tkazgich uzunligi, 1esa dl va r radius vektor orasidagi burchak.Endi dl, r, 1 larni a,bilan bog‘laymiz. AFB burchak
cos=a/r r= , (2.3)
sind=x/r. (2.4)
Juda kichik burchaklarda sinusning qiymati aniqlayotgan burchakning radianiga ya‘ni
sind≈d. (2.5)
(2.6) dan foydalanib xni topadigan bo‘lsak
x=rd. (2.6)
+=/2 =/2– (2.7)
sin=cos dl sin= rd. (2.8)
(2.8) ni (2.2) ga olib kelib qo‘yamiz shunda
dB (2.9)
ega bo‘lamiz. Chizmadan qaraydigan bo‘lsak
sin=a/r r=a/sin (2.10)
ga teng. (2.10) ni (2.9) ga olib borib qo‘yib hisoblasak,
dB= (2.11)
ga ega bo‘lamiz. (2.11) ning ikkala tarfini ham integrallab natijaviy B ni topamiz. Integralning chegarasi 1 dan 2 gacha.
. (2.12)
(2.12) da minusni ta‘sir ettirsak ifoda quyidagicha ko‘rinishga keladi
(cos1–cos2) [3]. (2.13)
Chizmadan 1 va 2 larni aniqlaymiz. 1 deb BCD burchakni belgiladik.
Chizmadan foydalanib burchaklarning kosinuslarini topamiz:
cos1 , (2.14)
cos(π–2)= cos2=– . (2.15)
(2.14) va (2.15) larni (2.13) ga olib kelib qo‘yib hisoblaymiz.
B= , (2.16)
B= . (2.17)
(2.17) oxirgi natija bo‘lib masala shartida berilgan qiymatlarni qo‘yib B ning qiymatini topishimiz mumkin. (2.17) formulaning ba‘zi hususiy hollarini ko‘rib chiqamiz.Agar o‘tkazgich cheksiz uzunlikka ega bo‘lgan holni ko‘rib chiqamiz.
B=
. (2.18)
Demak, (2.18) ifoda cheksiz uzunlikdagi tokli o‘tkazgichdan a masofada joylashgan nuqtadagi magnit maydon induksiyani topish formulasi.
|
| |
