39
minglab mavzularni o`z ichiga oladi, shuning uchun undan foydalanish uchun,
konferentsiya mavzularining ierarxik nomlarini qoidalarini bilish va unga mos holda
ularni o`rnatish lozim.
Fayllarni uzatish- FTP (File Transfer protocol) protokoliga asoslangan axborot
xizmati internetida birinchi yaratilgan tizimlaridan hisoblanadi. Bu xizmat
kompyuterdagi FTP – dasturidan foydalangan holda masofadagi kompyuterga
ulanib, kirish mumkin bo`lgan fayllar ro`yxati bilan tanishadi, hamda ulardan o`z
kompyuteriga nusxa kuchiradi. FTP tarmoq bo`yicha istalgan shakldagi (matn,
tasvir, bajariluvchi dastur, tovush-yozilgan va x.k.) fayllarni yuborishi mumkin.
FTP ―mijoz – server‖ arxitekturali tizimlarga misol bo`la oladi. Bunday tizimlarda
bir kompyuterda ―mijoz‖ deb nom oluvchi maxsus dasturdan foydalaniladi.
Foydalanuvchi shu dastur yordamida masofadagi server deb nomlangan
kompyuterdagi boshqa dastur bilan bog`lanadi.
Telnet- xizmati (boshqa kompyuterlar bilan o`zaro aloqa).
Telnet boshqa kompyuter bilan aloqaga kirishni ta`minlaydi. Telnet orqali aloqani
o`rnatib, foydalanuvchi boshqa kompyuterda guyoki o`ziniki bilan ishlayotgandek.
Amalda Telnet kirishni ochib beradi, ammo o`zaro aloqani tagkil etish chet
kompyuter orqali belgilanadi. Telnet programmasi foydalanishga juda qulay. Uning
yordamida tarmoqka ulangan biron-bir kompyuter bilan aloqa o`rnatish uchun uning
Internetdagi tulik manzilni bilish kifoya. Kerakli kompyuter bilan ulanishda
komandada uning manzili ko`rsatiladi. Ulanish jarayonida xost-kompyuter
foydalanuvchining nomini suraydi. CHet tizim bilan ishlash uchun foydalanuvchi
unga kirish xukukiga ega bo`lishi shart.
