36
ta`minlaydi. Axborotlarni retranlyatsiya uchun uzatish muhitiga xohlagan turli
kabellar ishlatilishi mumkin. Bunday tarmoq uzellarni
ketma-ket xizmat qilishi
uning tezligini pasaytiradi, bitta uzelning ishdan chiqishi esa, xalqaning ishini
buzadi va axborot uzatish traktini saqlash uchun maxsus chora qabul qilishni talab
qilinadi.
SHina topologiyasi – oddiy topologiya bo`lib hisoblanadi.
Unda uzatish muhiti
sifatida koaksial kabel ishlatishi bilan bog`liq.
Tarmoqning uzatish uzelidan ma`lumotlar shina bo`yicha ikki tomonga tarqaladi.
Axborot barcha uzelarga kelib tushadi, lekin axborotni qaysi biriga adreslangan
bo`lsa, faqat usha uzel qabul qiladi. Xizmat qilish parallel tartibda olib boriladi.
UZEL 5
UZEL 6
UZEL 7
Rasm 13. SHinali tarmoq topologiyasi.
LXT ning shinali topologiyasi yuqori tezlikni ta`minlaydi. U alohida uzellarning
buzilganligiga bog`liq bo`lmaydi. YUlduzsimon ko`rinishdagi topologiya
markaziy
uzelga asoslangan bo`lib, unga pereferiyali uzellar ulanadi. Har bir pereferiyali uzel
o`zining alohida markaziy uzel bilan aloqa yo`liga ega. Barcha axborotlar,
retranlyatsiya qiluvchi, tarmoqdagi informatsion oqimini marshrutlaydigan,
qayta
ulaydigan markaziy uzel orqali uzatiladi.
UZEL
1
UZEL
2
UZEL
Л 3
UZEL
4
37
YUlduzsimon topologiyasi LXT uzelarini bir-biri bilan o`zaro aloqasini
qisqartirilishga olib keladi va soddaroq tarmoq adapterlarini qo`llashga imkon
beradi.
Rasm 14 YUlduzsimon tarmoq topologiyasi.
YUlduzsimon topologiyada LXT ning ishlash qobiliyati butunlay markaziy uzelga
bog`liq bo`ladi. Tarmoqni logik strukturalash asosan o`rta va katta tarmoqlar uchun
taaluqlidir. Bunda tarmoqning turli fizik segmentlari orasidagi uzatilayotgan trafikni
qayta taqsimlash muammosi echiladi. Katta tarmoqlarda
axborot oqimi bir xil
bo`lmaydi: tarmoq ko`p (mo`l) ishchi guruh tarmoqchalar, bo`limlardan, korxona
filiallaridan tashkil topgan. Ayrim hollarda axborotlarni intensiv almashuvi
kompyuterlar
aro kuzatilsa, va lokal ishchi guruhlaridan tashqarida joylashgan
kompyuter resurslarining kichik qismiga murojaat etiladi.
SHina, xalqa, yulduzli tarmoq topologiyalarida fizik segmentni bitta taqsimlaydigan
muhit deb qaralishi katta tarmoqdagi axborot oqimi strukturasiga to`g`ri kelmaydi.
Masalan, umumiy shinali tarmoqda istagan kompyuterning o`zaro xarakati har doim
axborotni almashtirishni egallagan, shuning uchun tarmoqda kompyuter sonini
ko`paytirishda shina tor joy bo`lib qoladi. Bitta bo`lim kompyuterlar boshqa bo`lim
UZEL 1
UZEL 2
MARKAZIY
UZEL
UZEL 3
UZEL
4
38
kompyuterinini almashini kutib qoladi. Logik strukturalashtirishda mostlar,
kommutator, marshrutizator va shlyuzlar ishlatiladi.
