Foydalanilgan adabiyotlar ro`yhati:
1. Орлов С. А., Цилькер Б. Я. Организация ЭВМ и систем: Учебник для
вузов.2-е изд. — СПб.: Питер, 2011. — 688 с.: ил.
2. Таненбаум Э. Архитектура компьютера. 6-е. издание. СПб.: Питер, 2013. -
816 с.
3. Мусаев М.М., Кахҳаров А.А., Каримов М.М. Сборка узлов компьютерных
сетей. Учебноепособие.- Т, ИТПД им. Чулпана, 2007.-152с.
4. Musayev M.M., Qahhorov A.A.,Karimov M.M. Kompyuter tarmoqlarini
yig`ish. Akademik
litsey va kollejlari uchun o`quv qollanma. T.:”ILM ZIYO”,
2006.-160 b.
5. ManojFrankling – Computer Architecture and Organization: From Software to
Hardware, University of Maryland, College Park, ©Manoj Frankling-2007, 489
p.
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYA
VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
SAMARQAND FILIALI
Mavzu
:
Eng so'nggi kompyuter modellarida ishlatiladigan RAM qurilmalari
(ularning tuzilishi, ko'rsatkichlari va xususiyatlari)
Bajardi: Ochilov B.
Topshirdi: Sobirov R.
Samarqand-2024
MAVZU:
Eng so'nggi kompyuter modellarida ishlatiladigan RAM qurilmalari
(ularning tuzilishi, ko'rsatkichlari va xususiyatlari)
2- MUSTAQIL ISH
Eng so'nggi kompyuter modellarida ishlatiladigan ram qurilmalari (ularning
tuzilishi, ko'rsatkichlari va xususiyatlari. Tezkor xotira yoki ram (inglizcha:
random access memory, ram) — oʻqish yoki yozish
uchun
uning
manzili
boʻyicha istalgan yacheykaga bir vaqtning oʻzida (har doim bir
vaqtning oʻzida, joylashuvidan qatʼiy nazar) kirish imkonini beruvchi kompyuter
xotirasining turlaridan biridir. Protsessor qisqa vaqt ichida koʻp ishlatiladigan
jarayonlarni tezkor xotiraga yuklab oladi va bu kompyuterni ishlashini tezlashtirish
uchun xizmat qiladi. Tezkor xotirani asosiy oʻlchov birligi uning xotira hajmi
boʻlib, kilobayt, megabayt, gigabaytlarda oʻlchanadi.tezkor xotira chastotasi —
tezkor xotira shinalaridan maʼlum vaqt ichida oʻtadigan maʼlumotlar oqimi Sonini
Anglatadi.
Kompyuterdagi
operativ
xotira
(RAM,
OZU)
haqida
Hozirgi kunda asosan katta hajmdagi dasturlar, o‘yinlar bilan kompyuterni band
qilganda, kompyuterga tushayotgan yuklama asosan operativ hotira (RAM —
Random Access Memory, operativnoye zapominayuщyeye ustroystvo, OZU) deb
ataluvchi xotira turiga tushadi. Bu xotiraning o‘lchami dastur va o‘yinlarning
ishlash tezligiga katta ta’sir ko‘rsatadi.
Bu xotira turi o‘zi nima? Xo‘sh bo‘lmasa kettik .
Bu xotira turi vaqtinchalik axborotni o‘zida saqlaydi. Dastur yuklanganda dastlab
operativ xotiraga yuklanadi va u yerdan ishga tushadi. Bundan kelib chiqadiki
operativ xotiraning hajmi qancha katta bo‘lsa, bir paytning o‘zida bir necha
dasturlarni yuklab, ish olib borishingiz mumkin bo‘ladi (misol uchun ashula
eshitib, o‘yin o‘ynash mumkin).
Biror dasturni ishga tushirib (dastlab operativ xotiraga yuklab), so‘ng bu dasturdan
chiqib ketib, yana shu dasturni ishga tushirsangiz, dastur yuklanishi biroz tezroq
amalga oshiriladi. Chunki kompyuter dastlab operativ xotiraga murojaat qiladi,
agar u yerda mavjud bo‘lsa, o‘sha yerdan dasturni yuklaydi, aks holda dasturni
izlashni boshlaydi.
Hozirgi zamonaviy o‘yinlar operativ xotiraning katta bo‘lishini talab qiladi. Agar
operativ xotira talab darajasida bo‘lmasa o‘yin o‘ynash jarayoni sekinlashadi. Shu
sababli diskda sotib olingan o‘yin talablarini bir ko‘zdan kechirish lozim.
Operativ xotira 2 ta asosiy xarakteristikaga ega va bu xotirani sotib olishda shu
xarakteristikalarga qaraladi. Operativ xotira hajmi va shu xotira ishlaydigan
chastota miqdori. Operativ xotira hajmi megabaytlarda o‘lchanadi(lekin ko‘pchilik
gegobaytlarga ham o‘tib ketishdi) 128, 256, 512, 1024, 2048… Dastlab yuklangan
dasturlar shu hajmda saqlanadi.
Agar hajm to‘lib qolsa, birinchi yuklangan ma’lumotlar o‘chiriladi.
Operativ xotira chastotasi ishlash tezligini aniqlab beradi. Chastota bu vaqt
birligidagi jarayondir. Misol uchun, 600 megagers (MGS) chastotali operativ xotira
100MB ma’lumotni 10 sekunda yuklasa, 1000MGS li operativ xotira bu jarayonni
5 sekuntda amalga oshiradi.
|