Vaxabov X., Gaypova r., Tursinov m

Download 1,58 Mb. Pdf ko'rish
bet	10/140
Sana	18.05.2024
Hajmi	1,58 Mb.
	#241765

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 140

Bog'liq
Vaxabov X, Gaypova R, Tursinov M. Geografiyanı oqıtıw metodikası

Baqlaw usılı.
Sorawnama (anketa) usılı.

Sistemalı du’zilis usılı.
Bul ulıwma pa’nler ishindegi izertlew usılı bolıp,
XX a’sirdin’ 70-jıllarınan baslap ilimiy izertlew jumıslarında ken’ qollanıla
basladı. Bul usıl bir pu’tin bolg’an geografiyalıq ortalıqtın’ en’ tiykarg’ı
o’zgesheliklerin ashıp beriw, onın’ quramalı du’zilisinin’ da’rejelerin anıqlawdan
ibarat. Geografiyanı oqıtıw metodikasında bul usıl ja’rdeminde birneshe
sistemalarg’a bo’linedi. Geografiya oqıtıw metodikasında oqıw materialları baslı
sisteması sıpatında, al onın’ bo’limleri kishi sistemalar sıpatında tan’lap alınadı.
Sistemalı- du’zilis usılları quramında logikalıq-du’zilis analizi bolıp,bul usıl
ja’rdeminde oqıw materialının’ du’zilisi h’a’m olardın’ bayan etiliwinin’ izbe-
izligi anıqlanadı. Sonday-aq bul usıl bir pu’tin geografiyalıq ortalıqtın’ du’zilisin
izertlewge imkaniyat beredi.

1. 4. 2. Eksperimental-empirikalıq usıllar
Eksperimental-empirikalıq usıllar qatarına tiykarınan mektep ta’jiriybesin
u’yretiwge bag’darlang’an usıllar kiredi. Olar: baqlaw, anketa, mektep h’u’jjetlerin
tekseriw usılları h’a’m pedagogikalıq eksperiment.
Baqlaw usılı.
En’ ken’ tarqalg’an pedagogikalıq ta’jiriybe usılı esaplanadı.
Bul usıl pedagogika protsessin biliwde en’ kerekli usıllardan biri. Ha’r qanday
oqıtıwshı sabag’ın baqlay alıw qa’biletine iye bolıwı tiyis. Baqlaw metodikası
du’zilisi, mazmunı, tu’ri, baqlaw texnikası u’yrenilip atırg’an mashqalanın’
a’h’miyeti h’a’m o’zgeshelikleri, izertlew metodlarına baylanıslı.
Baqlaw h’a’r tu’rli bolıp bag’darlaması, sho’lkemlestiriliwi h’a’m
maqsetine qarap toparlarg’a bo’linedi.
Baqlaw obektleri oqıw jumısları, usılları, sabaqlarda oqıwshılardı
sho’lkemlestiriw, u’yge tapsırma beriw, oqıtıw metodları, qurallardı tan’law
esaplanadı.
Sorawnama (anketa) usılı.
Bul usıl geografiya ta’liminde ken’ qollanıladı.
Bunda tu’rli metodikalıq mag’lıwmatlar ushın belgili bir bag’darda mag’lıwmatlar
jıynaladı. Sorawnamanın’ mazmunı oqıwshılar, oqıtıwshılar h’a’m metodistler
ushın ayrıqsha islep shıg’arıladı. Ma’selen, «sotsiallıq h’a’m ekonomikalıq
geografiya» predmeti boyınsha oqıtıwshı ushın sorawnama mazmunı oqıtıw
metodların rawajlandırıw to’mendegishe bolıw mu’mkin:
1. Oqıwshılardın’ aktivliligin janlandırıwda qanday usıllardan paydalanasız:
a) jan’a temanı oqıtıwda: b) oqıwshılar bilimin tekseriwde;
2. Sizin’ sabaqlıg’ın’ızda ko’birek qaysı metod tiykarg’ı esaplanadı?

13
3. Sizin’ sabaqlıg’ın’ızda VIII-IX klass oqıwshılarının’ jumısları ne menen
parıqlanadı: a) karta menen isleydi; b) sabaqlıqtag’ı su’wretler h’a’m kesteler
menen islesedi;
4. Oqıtıwshılar qa’biletin qanday qurallar h’a’m usıllar menen
rawajlandırasız;
5. Oqıwshılarda biliw iskerligin qaysı da’rejede sho’lkemlestiresiz:
a) bilimlerdi tayar h’alda beresiz be?
b) materialdın’ tek bir bo’limin o’zin’iz tu’sindiresiz be?
v) temanı oqıwshılar o’z betinshe o’zlestireme?
Oqıwshılardan sorawnama o’tkiziw menen bir waqıttın’ o’zinde h’a’r bir
oqıwshıdan jeke sorawnama o’tkiziledi. Oqıwshılar ushın sorawnama mazmunı
to’mendegi kestelerde berilgen.
Jan’a material qaysı usılda u’yrenilgende siz jaqsı este saqlap qalasız h’a’m
jaqsı tu’sinesiz? Eger sabaqlıqtı jaqsı tu’sinsen’iz h’a’m eslep qalsan’ız

Download 1,58 Mb.

1 ... 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 140

Download 1,58 Mb.

Pdf ko'rish