Ushbu bobda MathCADda bajariladigan oddiy algebraik hisoblashlar
ko'rib chiqiladi. Birinchidan, mavjud kiritib o‘rnatilgan operatorlar hamda
ularning yordamida algebraik ifodalaming qiymatlarini hisoblash,
grafiklami qurish va sh.k. mumkin b o igan funksiyalar bayoni keltirilgan.
Ikkinchidan, namunaviy algebraik masalalami yechish uchun MathCADda
analitik
o‘zgartishlami
amalga
oshiravchi
eng
oddiy
simvolli
operatsiyalarning
obzori
tuzilgan.
Ular
sonli-raqamli
metodlami
qoilamasdan va mos ravishda hisoblash xatoliklarisiz amalga oshiriladi.
9.1. O peratorlar
MathCADda har bir
operator
qaysidir matematik amalni simvol
ko'rinishida belgilaydi. Matematikada qabul qilingan atamalarga batamom
mos holda qator amallar (masalan, qo'shish, boiish, matritsalami
transponirovka qilish va sh.k.) MathCADda kiritib o‘rnatilgan operatorlar
ko'rinishida, boshqa amallar esa (masalan,
sin, erf
va sh.k.) - kiritib
o‘matilgan funksiyalar ko‘rinishida realizatsiya qilingan.
Har bir operator bitta yoki ikkita raqamga (o'zgaruvchi yoki
funksiyaga) ta’sir qiladi, ular
operandlar
deb nomlanadi. Agar operator
kiritib o'rnatilayotgan onda operandlardan bittasi yoki ikkala operandlar
yetishmasa, yetishmaydigan operandlar o'rintoidirgichlar ko'rinishida aks
ettiriladi.
Istalgan operatoming simvoli hujjatning zamr joyiga ikki asosiy
usulning biri bilan:
. klaviaturada mos klavishani (yoki klavishalar majmuasini) bosish
у o i l bilan;
•
instrumentlar matematik panellarining birida mos knopkani
sichqoncha ko'rsatkichi orqali bosish y o ii bilan kiritiladi.
Matematik panellaming ko‘p qismi ma’nosi bo'yicha guruhlarga
jamlangan matematik
operatorlarga ega,
bu panellami
ekranga
Matematika
panelidagi mos knopkani bosib chaqirish mumkin.
Yuqorida uch: nom berish, sonli-raqamli va simvolli chiqarish
operatorlarini qoilashning xususiyatlari ko'rib chiqilgan. Endi bu va
MathCADning boshqa operatorlarining amallarini batafsilroq ko'rib
chiqamiz.
