4.8-rasm. Assinxron dvigatelning reaktiv statik moment qo‘yilganda generator tormozlash rejimidagi mexanik tavsiflari: a - juft qutblar sonini o'zgartirilgan holatidagi; b - tezlikni chastotali rostlangan holatidagi. Teskari ulab torm ozlash. Bu ko‘rinishdagi tormozlash dvi
gatel rotorini statik moment ta’sirida stator maydoni aylanishiga
teskari bo‘lgan yo‘nalishda aylanishidan yuzaga keladi. Reaktiv
moment mavjudligida tormozlash vaqti kam bo‘lib, mashina tor
mozlash rejimidan dvigatel rejimiga o ‘tadi (4.9-rasm,
a). Boshida
dvigatel 7-nuqtada dvigatel rejimida ishlayotgan edi, stator chul-
g ‘ami ikkita fazasining o ‘rnini almashtirgandan so‘ng mashina
magnit maydonining aylanish yo‘nalishi va elektromagnit moment
yo‘nalishi o‘zgaradi (2-nuqta). Yuritma harakati nol nuqtasigacha
sekinlashadi, shundan so‘ng rotor reverslanadi va dvigatel teskari
tomonga aylanib, harakat nuqtasi
3 ga chiqadi.
Faza rotorli dvigatellar uchun katta qo‘shimcha qarshilik bo‘l-
gan paytda yuritma
Mtr tormozlash momenti bilan to‘liq to‘xtashi
mumkin (4.9-rasm,
a dagi 5-nuqta).
Aktiv qarshilik momenti mavjud bo‘lganda (4.9-rasm,
b), xuddi oldingi holatdagidek magnit maydonining aylanish yo‘na-
lishi o ‘zgarsa, dvigatel ishlash rejimini o‘zgartiradi, ya’ni ikkinchi
kvadrantda teskari ulab tormozlash, uchinchi kvadrantda rotor
aylanish yo‘nalishini reverslab dvigatel rejimi, to‘rtinchi kvad
rantda yangi rejim-energiyani aylanish yo‘nalishini reverslab dvi-
gatel rejimi, to‘rtinchi kvadrantda yangi rejim-energiyani tarmoq
qa qaytarib, generator rejimi sodir boMadi va dvigatel
