|
Xxi asr – Aql zakovat, ma’naviyat va bilimdonlik asri bo’ladi
|
| bet | 44/48 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 4,4 Mb. | | #125422 |
Bog'liq 5 9 matematikadan yozma ish.Yozma ish № 9 Test
I variant
1. Daraxt soyasining uzunligi 39 m. Yerga tik qadalgan, balandligi 2,1 m bo’lgan xoda soyasi 4,2 m. Daraxt balandligini aniqlan.
1) 19,5 m 2) 1,95 m 3) 195 m 4) 20 m
2. Beshburchakning katta tomoni 14 dm, uning perimetri– 46 dm ga teng. Unga o’xshash, katta tomoni 21 dm bo’lganbeshburchakning perimetrini toping.
1) 56 dm 2) 59 dm 3) 69 dm 4) 96 dm
3. Uchburchakning ikki tomoni 2 sm va 4 sm, ular orasidagi burchagi 30о gat eng. Uchburchakning yuzini toping.
1)3 2)6 3)4 4)2
4.Uzunligi 250 dm bo’lgan narvon uy devori chetiga li burchak ostida tiralgan. Devor balandligini toping.
1) 126 dm 2) 125 dm 3) 129dm 4) 120dm
5. Uchburchakning ikki tomoni sm va 4 sm, ular orasidagi burchagi 30о ga teng. Uchburchakning uchinchi tomonini toping.
1) 6 sm 2) sm 3) sm 4) 5 sm
6. Shkiv aylanasining uzunligi 125,6 mm. Shkivning diametrini toping.
1) 39,95 mm 2) 39,98 mm 3) 399 mm 4) 399,8 mm
7. Radiusi 10,5 m bo’lgan doira shaklidagi klumba maydoni yuzini toping.
1)346,2 m 2 2)336,2 m 2 3)345,2 m 2 4)342,2 m 2.
II variant
1. Minoradan tekis yerga 24 m soya tushdi. Yerga tik qo’yilgan, uzunligi 12,5dm bo’lgan xodadan shu vaqtda 8,1 dm soya tushdi. Minora balandligini aniqlang.
1) 375 dm 2) 3,75 dm 3)37,5 dm 4)27,5 dm
2. O’xshash ko’pburchaklarning perimetrlari nisbati 2:3 kabi. Agar ikkinchi ko’pburchakning kichik tomoni 36 mm bo’lsa, birinchi ko’pburchakning kichik tomoni uzunligini aniqlang.
1) 54 mm 2) 59 mm 3) 69 mm 4) 96 mm
3. Uchburchakning ikki tomoni 3 sm va 4 sm, ular orasidagi burchagi 30о gat eng. Uchburchakning yuzini toping.
1) 3 2) 6 3) 4 4) 2
4. Uzunligi 20 m bo’lgan narvon uy devorining tepasiga li burchak ostida tiralgan. Narvonning asosi devordan qanday masofada joylashgan.
1) 16 m 2) 15 m 3) 12 m 4) 10 m
5. Uchburchakning ikki tomoni 5 sm va 8 sm, ular orasidagi burchagi 60о ga teng. Uchburchakning uchinchi tomonini toping.
1) 2 sm 2) sm 3) sm 4) 4 sm
6. Aylanasining uzunligi 785 mm bo’lgan shaybaning radiusini toping.
1) 126 mm 2) 125 mm 3) 124 mm 4) 127 mm
7. Sirk arenasining aylanasi uzunligi 263 m. Arenaning yuzini toping.
1)5539 m 2 2)5639 m 2 3)5559 m 2 4)5549 m 2.
Sana: 18.09. Fan: Matematika.
Mavzu: Oddiy kasrlar
XXI asr – Aql zakovat, ma’naviyat va bilimdonlik asri bo’ladi. Bu hol jamiyat, ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-ma’rifiy, madaniy taraqqiyotida tub o’zgarishlar qilish lozimligini taqozo etmoqda.
«Ta’lim to’g’risida»gi Qonun, «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»da Yoshlarning aqliy zakovo’ati va ruhiy-ma’naviy salohiyatini yuksaltirish uchun ta’lim tizimini tubdan isloh qilish, uning mazmuni va tuzilishini o’tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va sarqitlardan to’la xalos etish nazarda tutiladi.
Odamlar butun natural sonlarda sanashni o’rganishlari uchun ko'p ming yillik davr o’tgan. Insoniyat bir sonini qismlarga bo`lishni o’rganishga ham ming yillab vaqt o’tdi va kasrlarni kashf etdi.
Qadimgi Misr ehromlaridan birining ichidan 1872-yilda o’simlik po’stlog’ida maxsus ishlov bilan tayyorlangan "papirus" o’rami topilgan. Topilgan papirusning eni 33 sm., uzunligi 544 sm. Uning yozilganiga qariyb 4000 yil bo’lgan. Hozirgi kunda bu papims Londonda saqlanmoqda. U osori-atiqalar bilan shug’ullanuvchi ingliz fuqarosi Rind tomonidan topib olingani uchun "Rind papirusi" deyiladi. Misrliklar kasrlardan suratlari faqat 1 bo’lgan va kasrdan foydalanishgan. Surati birdan katta bo’lgan sonni misrliklar surati bir bo’lgan bir nechta kasrlarning yig’indisi ko’rinishda yozishgan.
Ma’lumorlarga ko’ra, misrliklar yuqoridagi kabi amallarni bajarishlari uchun maxsus jadvallar tuzishgan.
Shundan bo’lsa kerak, ko’p adabiyotlarda surati bir bo’lgan kasrlarni "Misr kasrlari" deb yozishadi.
Ko’pgina masalalarda ulush, qism, bo’lak, hissa kabi so’zlar bir ma'noni anglatadi, bir xil ma'noda qo’llaniladi. Shunga oid bitta misol ko’raylik.
1200 so’m pulni Ahmad ota 3 qismga teng bo’ldi. 1 qismini shogirdga, 2 qismini ustaga berdi.
1200 so’m pulni Ahmad ota 3 bo’lakka teng bo’ldi. 1 bo’lagini shogird, 2 bo’lagini usta oldi.
1200 so’m puldan 1 hissani shogird, 2 hissani usta oladi, dedi
Ahmad ota.
1200 so'm pulda shogirdning ham, ustaning ham ulushi bor.
1 ulush shogirdniki bo’lsa, 2 ulush ustaniki, dedi Ahmad ota
|
| |
