|
“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
Pdf ko'rish
|
| bet | 413/520 | | Sana | 16.05.2024 | | Hajmi | 8,74 Mb. | | #237908 |
Bog'liq 03 04 2024 Yashil iqtisodiyot sari anjuman materiallari to\'plami“Yashil iqtisodiyot sari: nazariy va amaliy yondashuvlar tahlili”
mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjuman
409
бозор муносабатларида бозорнинг ҳар қандай субъекти сотувчи ва харидор
сифатида қатнашиши мумкин. Бу жараёнда бозор муносабатларини
ривожлантириш корпоратив молиянинг жамиятдаги ролини кучайтиришни
талаб қилади.
Корпоратив
молия
корпоратив
тузилмалар
молиявий-хўжалик
фаолиятини юритиш жараёнида юзага келадиган барча пулли молиявий
муносабатлар тизимини англатади. Бунда корпоратив тузилма доирасида пул
фондларини шакллантириш ва тақсимлаш, улардан фойдаланиш жараёнлари
корпоратив молиянинг асоси сифатида хизмат қилади.
Шу ўринда таъкидлаш лозимки, корпоратив тузилма бу тадбиркорлик
фаолияти билан шуғулланувчи юридик шахсдир. Юридик шахс тушунчаси эса
ўз мулкида, хўжалик юритишида ёки оператив бошқарувида алоҳида мол-
мулкка эга бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари юзасидан ушбу мол-мулк билан
жавоб берадиган, ўз номидан мулкий ёки шахсий номулкий ҳуқуқларга эга
бўла оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбуриятларни бажара
оладиган, судда даъвогар ва жавобгар бўла оладиган ташкилотни англатади.
Мамлакатимизда акциядорлик жамиятларини тузиш, уларнинг фаолияти
ва уларни тугатиш, акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш билан боғлиқ
муносабатлар Ўзбекистон Республикасининг “Акциядорлик жамиятлари ва
акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида”ги Қонуни ва бошқа
қонунчилик ҳужжатлари билан тартибга солинади.
Ҳозирги шароитда корхона ихтиёрида қолган фойдасини мустақил
тақсимлайди. Фойдадан тўғри фойдаланиш корхонанинг истиқболдаги
ривожланиш бўйича режаларини амалга ошириш, шунингдек мулкдорлар,
инвесторлар ва ходимлар манфаатдорлигини таъминлаш имконини беради.
Умумий ҳолатда фойда қанчалик кўпроқ молиявий-хўжалик фаолиятини
кенгайтиришга йўналтирилса, қўшимча молиялаштиришга бўлган талаб
шунчалик камроқ бўлади. Тақсимланмаган фойда миқдори хўжалик фаолияти
рентабеллиги, шунингдек мулкдорларга тўловлар бўйича муносабатларга
қаратилган корхона сиёсати (дивиденд сиёсати)га боғлиқ.
Бозор иқтисодиёти шароитида корхоналар фаолияти давомида молиявий
муносабатларнинг тўғри ташкил етилиши қўйилган мақсадга эришишда
муҳим аҳамиятга эга ҳисобланади. Шундан келиб чиққан ҳолда асосий
эътиборни корхоналар молиясини самарали ташкил этишга, корхоналар
молиясини бошқаришни тўғри ташкил этишга қаратиш мақсадга мувофиқ.
Корпоратив молияни бошқаришни тўғри ташкил этиш эса бевосита
корпоратив молиявий сиёсатга боғлиқ.
Корпоратив молиявий сиёсатни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш
корхоналарнинг барча молиявий муносабатларини қамраб олиши лозим.
Бунда молиявий сиёсат – корхонанинг таъсис ҳужжати (устави)да акс етган
стратегик ва тактик мақсадларга эришиш учун молиядан мақсадга
йўналтирилган ҳолда фойдаланишни ўзида акс еттиради. Масалан, товар
бозоридаги позициясини кучайтириш; мос равишда активлар ҳамда хусусий
капитал рентабеллигига эришиш; тўловга лаёқатлилик ва баланс
|
| |
