ko‘rsatkichlarda bo‘lishi tabiiy hoi. Sportchi harakatni sust, chaqqon yoki
o ‘ta tezlikda bajarishi murnkin. Harakat malakalarini egallashda vaqt reaksiyasi
emas, aksincha, harakat tezligi muhimdir. Shuning uchun sportchilarga har
akat malakalarini o ‘rgatishda yuqori harakat tezligini umumiy harakat tezli-
giga yaqinlashtirish lozim. Shuning uchun umumiy kuchning ko‘p bo‘lmagan
qismini, harakat tezkorligini oshirishga qaratish lozim.
Jism o n iy m ashq tu rlarin in g ayrim lari (m asalan, qisqa m asofaga
y u g u rish , s ta rtd a n ch iq ish , sp o rtc h in in g basketbol t o ‘pini o ‘yinga
tu sh irish i va t o ‘pni o ‘zi bilan yerga urib cho pishi)da vaqt reaksiyasi
m u h im o ‘rin tu tad i. M urabbiy vaqt reaksiyasini pasaytirish u ch u n
h a m m a ch o ra-tad b irla rn i k o 'rish i lozim . Bu jaray o n d a u quyidagilarga
alo h id a e ’tib o r berishi m aqsadga m uvofiqdir:
1. M u ra k k a b h a r a k a tla r b ila n o ‘tk a z ilg a n faol m a s h g ‘u lo tla r
h arak atlarn in g vaqt reaksiyasini pasaytiradi.
2. T urli xil vaziyatlarda h arakatlarning boshlanishini bilishdan k o ‘ra
tax m in qilish ham vaqt reaksiyasini pasaytiradi (m asalan, futbol o'yinida
y a rim h im o y a c h in in g h u ju m g a b e rg a n m a ’noli sig n a lla ri q isq a
y ugurishda, start beruvchining t o ‘pp o n ch an i o tm asdan oldin q o ‘lini
taran g lash tirish i).
3. B asketbol guruhlari bilan olib boriladigan signalli yoki signalsiz
m a sh g ‘u lo tla r sp o rtch ilard a tax m in qilish h arak atin in g reaksiyasini
p asaytiradi. Lekin signal bilan o ‘tkaziladigan m ashqlar harakatn i tez
bajarishga k o ‘proq t a ’sir etadi.
4. S portchi h arakatining tezligi h arakatning boshlanishidan oldingi
tayyorgarlikka, shuningdek, vaqt reaksiyasining yuqori yoki past b o ‘lishi
q o ‘yilgan m aqsadning xarakteriga ham bog'liq b o ia d i (m asalan, sportchi
harakatni bajarishni o ‘ylab, aniq signalning berilishini — o ‘qning ovozini
k u tm asd an , hech narsani o ‘ylam asdan bajargan tasodifiy h arakatlari
o ‘q o vozi b ilan b e rilg a n signal o rq a li b a ja rila d ig a n h a ra k a tla rg a
q araganda sekin b o ‘ladi). S huning uchun sportchi tovush yoki o ‘q
ovozi orqali undaladigan harak atlarn i bajarishga tayyorlanishi zarur.
