|
Tekis shakllarning izometriyasini yasash
Pdf ko'rish
|
| bet | 102/237 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 13,35 Mb. | | #116299 |
Bog'liq Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016Tekis shakllarning izometriyasini yasash. Kundalik turmushimizda
uchrab turadigan har qanday buyumlar geometrik sirtlardan tashkil topa-
di. Geometrik jism ning asoslari yoki yoqlari, umuman tekis shakllardan
iborat bo'ladi. Shunga ko'ra quyida kvadratning
H, V, W tekisliklaridagi
proyeksiyalarining izometriyalarini yasashni ko‘rib chiqamiz.
Izometrik o ‘qlami chizib olib, to 'g 'ri burchakli proyeksiyadagi
(5.5-shakl,
a) OA, OB, ОС, OD kesmalami О nuqtadan (5.5-shakl, b)
Ox, Oy o ‘qlari bo‘yicha ikki tomonlama o'lchab qo‘yamiz va Ox, Oy
o'qlariga parallel chiziqlar chizib, o'zaro kesishtiramiz. Kvadratning
M,
N uchlari Oz o ‘qida kesishadi. E, F uchlari esa Oz o'qiga peфendikular
o'tgan chiziqda kesishadi. Demak,
EF1MN, bu yerda H tekisligiga pa
rallel kvadratning izometriyasi hosil b o‘ladi.
V tekisligiga parallel
kvadratning izometriyasini yasash uchun to 'g 'ri burchakli proyeksiyada
gi (5.5-shakl,
a) OA, OB masofalarni Ox o'qiga, ОС, OD masofalami
esa
Oz izometrik proyeksiya o'qlariga (5.5-shakl, b) o'lchab qo'yamiz.
Keyin и nuqtalardan
(А, В, C, D) Ox va Oz larga parallel chiziqlar chizib,
ulami o'zaro kesishtiramiz. Natijada
MNLEF, Oy o'qida EF uchlari va
Oy o'qiga peфendikular chiziqda M, N uchlari kesishadi.
5.5-shakl,
e da W tekisligiga parallel kvadratning izometrik proyeksi-
yasi tasvirlangan.
M, N uchlari Ox o'qida, E, F uchlari Ox o'qiga per
pendikular chiziqda kesishadi. Umumiy holda uchala
(FI, V, W) proyek
siya tekisligining izometrik proyeksiyasi romb bo'lib, xususiy hollarda
to 'g 'ri burchakli to'rtburchak yoki to 'g 'ri chiziq bo'lib tasvirlanadi.
5.6-shaklda muntazam oltiburchakning to 'g 'ri burchakli proyeksiyasi
bo'yicha uning
H, V, W aksonometrik tekisliklardagi izometriyasini
yasash bosqichma-bosqich to'liq ko'rsatilgan (5.6-shakl,
b, d, e). Olti
burchakning
1 va 4 uchlari Ox va Oy o'qlarida yotadi. Lekin ular 90°
burchakka burilsa,
Oz o'qida yotishi mumkin. OA va OB kesmalami
О dan FI tekisligida Oy o'qiga, V, W tekisliklarida Oz ga o'lchab qo'yib,
Ox ga (5.6-shakl, b, d) va Oy o'qlariga (5.6-shakl, d) parallel chizilib,
A dan 2 va 3, В dan 5 va 6 nuqtalami olib qo'yam iz hamda hosil qilin
gan nuqtalami o'zaro tutashtiramiz.
166
|
| |
