‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet103/237
Sana11.12.2023
Hajmi13,35 Mb.
#116299
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   237
Bog'liq
Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016

5 .5 -shakl.
Texnik detallaming aksonometrik proyeksiyalarini yasashda ham te- 
kis shakllaming aksonometriyasini yasashdagi usullardan foydalanamiz.
5 .7 -shaklda prizmatik detal (suxar)ning to 'g 'ri burchakli proyek- 
siyalari berilgan bo ‘lib, uning izometrik proyeksiyasini yasash uchun:
1) chizishda qulaylik bo‘lishi uchun detaining ostki yoki ustki asosi 
tanlab olinadi;
2) detaining to ‘g ‘ri burchakli proyeksiyasida koordinata boshi va 
o ‘qlari tanlab olinadi hamda izometrik proyeksiya o'qlari o ‘tkazlladi. 
Masalan, detaining ostki asosi uning izometriyasini yasash uchun asos 
qilib tanlandi.
5.8 -shakl, 
a da detal ostki asosining yasalishi ko‘rsatilgan. Prizma- 
ning asosi - oltiburchak 5.6 -shakl, 
b dagidek bajarilib, oldingi qismi О 
dan (5.7-shakl) 
01 va 0 2  masofalar Ox o ‘q bo‘yicha (5.8-shakl, a) 
o'lchab qo‘ydadi. / nuqtadan 
Ov o ‘qiga parallel chiziq chizib, uni 57 va 
69 chiziqlar bilan kesishtiriladi. Hosil boMgan detaining asosidagi nuqta-
167


z
lardan yuqoriga 
Oz o ‘qiga parallel vertikal chiziqlar chizilib, 2A, ЗВ, 4C, ... 
masofalami to 'g 'ri burchakli proyeksiyadan o'lchab qo'yam iz. 
O, mar- 
kazli oltiburchak xuddi ostidagi 
О markazdagi oltiburchak kabi yasaladi 
(5.8-shakl, 
b).
Detal konturlari 5 .8 -shakl, 
 dagidek yo'g'onlashtirilib, izometriyasi 
taxt qilinadi.
Aylananing izometriyasini yasash. Aylananing izometrik proyeksi­
yasi, umumiy holda, ellips shaklida tasvirlanadi. Uning izometriyasi 
to 'g 'ri burchakli proyeksiyasidan foydalanib yasaladi. Shu maqsadda ay- 
lanani o'zaro teng 12 bo'lakka bo'lam iz hamda 2, va 
12,, 3, va 11,, ... 3, 
va 
5,, 2, va 6t, ... nuqtalami birlashtirib, 1,7, chiziqda M ,N ,, ..., 4,10, 
chiziqda 
R ,,S , ... nuqtalami hosil qilamiz (5.9-shakl, a). Endi izometrik 
o'qlam i (5.9-shakl, 
b) chizib olib, x va v o'qlariga О dan, mos ravishda
M, N, ... va R, S, ... nuqtalami o'lchab qo'yam iz va ulardan mos rav­
ishda jf va v o'qlariga parallel chiziqlar o'tkazib, ulaming o'zaro kesi- 
shayotgan nuqtalarini 
1, 2, 3, ... deb belgilab olamiz. x va у  o'qlarga 
o'lchab qo'yilgan 
1, 7 va 4, 10 nuqtalar orqali o'tuvchi qilib /, 2, 3, ...
168



Download 13,35 Mb.
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   237




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish