7 .2 -shakl.
- diskdagi yengillashtirish teshiklari diametri
- diskdagi yengillashtirish teshiklarining
markazlari diametri
- gupchakning uzunligi
- I
=1,1
b.
Shponka uchun o ‘yiq o'lcham lari standartda belgilangan jadvaldan
olinadi.
Tishlaming normal qadami P , doiraviy tishning normal qalinligi
Sn boshlang'ich aylana bo'yicha o'lchanadi. Boshlang'ich aylananing
uzunligi P q a d a m n in g z tishlar soniga ko'paytirilgan qiymatiga, y a’ni
P-z
ga teng. Demak, aylana uzunligi
nd^-P-z bo'ladi. Bundan boshlang'ich
P
P
aylana diametri
d = — z , bu yerdan — kattalik tishli ilashma moduli
71.
P
2
m kelib chiqadi, y a’ni m ~ — . Shuning uchun boshlang'ich aylana
К
diametrining ifodasini quyidagicha yozish mumkin:
d=m-z, u vaqtda
m - — bo'ladi. Bundan ko'rinib turibdiki, moduli m - tishli g'ildirakning
bitta tishiga boshlag'ich aylananing qancha miqdori to 'g 'ri kelishini
itodalovchi son ekan. Shunday qilib,
m modul va z tishlar soni tishli
ilashmalami (g'ildirakni) aniqlovchi asosiy qiymatlar hisoblanar ekan.
Modul standart bo'yicha ikki qatorga bo'linadi va u mm hisobida olinadi.
1-qator: 0,5; 0,6; 0,8; 1; 1,25; 1,5; 2; 2,5; 3; 4; 5; 6; 8; 10; 12; 16; 20;
25; 32; 40; 50.
258
7 .3 -shakl.
2-qator: 0,55; 0,7; 0,9; 1,125; 1,375; 1,75; 2,25; 2,75; 3,5; 4,5; 5,5; 7;
9; 11; 14; 18; 22; 28; 36; 45; 36; 45; 55.
Silindrik tishli g ‘ildiraklarni shartli tasvirlash. Chizmada tishli
g'ildiraklarni shartli tasvirlash qabul qilingan (7.3- shakl). G ‘ildirakning
tashqi
d diametri tishlaming tashqi cho‘qqilari orqali o'tadi va u asosiy
y o ‘gon tutash chiziqda chiziladi hamda tishli g'idirakning tashqi konturi
hisoblanadi. G ‘ildirakning o'yiqlari aylanasi
d.
chizmada ingichka tutash
chiziqda chiziladi. Boshlang‘ich aylana diametri
d
shtrix-punktir chiziq
bilan ifodalanadi.
Bosh ko'rinishdagi qirqimda tishlar shartli qirqilmagan ko'rinishda
tasvirlanadi. Tishlaming yo ‘nalishi qiyshiq yoki shevronli bo‘lsa, in
gichka chiziq bilan ulaming bir qismi k o ‘rsatiladi (7.3- shakl.
b, d).
K o‘rinmaydigan elementlarini tasvirlash shart emas.
Tishli g'ildiraklam ing konstmksiyasi va ulami tayyorlash usullari
ulam ing o ‘lchamlariga va k o ‘plab ishlab chiqarishga bog‘liq. Tishli
g'ildirak va valning o'lcham lari nisbatiga qarab, ulam i bir butun val-
shestemya ko'rinishida (7.4 -shakl,
d)
yoki alohida-alohida ishlab chiqa-
riladi. Val-shestemyalami yakka tartibda ishlab chiqarish lozim bo'lsa,
prokat usulida, ko'plab ishlab chiqarilsa, quyma yoki shtampovkalash
usulida ishlab chiqariladi.
S > 2m bo'lsa, tishli g'ildirakda gupchak ishlanmaydi (7.4-shakl, a).
Tishli g'ildirakning tashqi diametri
dt >
150 mm bo'lsa, yengillatirish
uchun 1,2 mm li gardish tayyorlanadi (7.4- shakl,
b).
Gupchak eni tish
259
|
