‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

7.31-shakl.
7.32-shakl.
7 .33-shakl.
Chizmada diametri yoki qalinligi 2 mm va undan kam bo ‘lgan 
vintsimon va plastinkasimon prujinalar o'lcham lari 0
,
6
. . .
1,5 mm li 
yo ‘g ‘on chiziq bilan tasvirlanadi (7.32-shakl, a, 
b).
Prujinalar ish chizmalarda standartga muvofiq shartli chiziladi. 
Bunda silindrik va konussimon prujinalar o ‘ramlari, prujina konturining 
tegishli uchastkalarini tutashtiruvchi to‘g ‘ri chiziqlar bilan ko‘rsatiladi. 
Qirqimda prujina o ‘ramlari kesimlami tutashtiruvchi to‘g ‘ri chiziq 
tarzida tasvirlanadi.
Ish chizmalarida prujinalar doim erkin holatda tasvirlanadi. Vintsimon 
prujinalar gorizantal vaziyatda chiziladi (7.28-shakl). Diagrammada 
prujinaning erkin holatdagi uzunligi va dastlabki kuch 
Rt eng katta ish 
kuchi 
R, va maksimal kuch R f ta’siridan qanday o ‘zgarishi ko‘rsatiladi.

Bu m a’lumotlar prujinani o ‘rnatish joyidagi nagruzka va o ‘lchamga mos 
kelishi lozim.
Ayrim prujinaning ish chizmalaridagi tasviri va texnikaviy talablari 
parametrlari 7.28-shakllarda ko ‘rsatilgan. Ish chizmalarni bajarishda 
oicham lam ing harfiy belgilari o ‘rniga ularning son qiymatlari 
ko‘rsatiladi.
Prujinaning siqilgan tayanch o'ram larini yasash misollari 7.33-shakl,
a, b, d larda ko'rsatilgan.
9-§. Podshipniklar (GOST 3395-75)
Podshipniklar yumalash va sirpanish turlariga bo'linadi.
Yumalash podshipniklarining asosiy konstruktiv elementlarni ichki 
va tashqi halqalar orasidagi yumalash sirti va ulami ajratib, m a’lum 
vaziyatda ushlab turuvchi separatorlardan iborat.
Standart bo ‘yicha barcha yumalash podshipniklari yumalovchi 
sirtlarinng shakliga qarab sharikli va rolikli, nagruzkalarni qabul qilish 
yo'nalishiga qarab radial, tirakli, radial-tirakli va tirakli-radialli bo'ladi. 
Yumalash sirtlarining joylashishi bir qatorli, ikki qatorli va to ‘rt qatorli 
bo‘ladi. Konstruksiyaning xususiyatiga qarab o ‘z-o‘zidan to'g'rilanuvchi 
va o ‘z-o‘zidan to'g'rilanm aydigan bo'ladi. Ichki halqaning silindrik yoki 
konussimon teshigi ham bo'ladi va boshqalar. Radial oMchamlariga qarab 
halqadagi teshigi bir xil o'lcham li diametrdagi podshipniklar o ‘ta yengil, 
maxsus yengil, yengil, o ‘rta va og 'ir seriyalarga b o iin ad i; eniga qarab 
ensiz, normal, keng va maxsus keng podshipniklar bo ‘ladi.
Yumalash podshipniklari standartlashtirilgan buyum bo'lib, yig'ish 
chizmalarida ham O 'zD St 2.420:2003 ga muvofiq shartli tasvirlanadi 
(7.34-shakl) va ulaming turi hamda kostruksiyasi ko'rsatilmaydi.
1
1
1
L J
! z
____
1
1
□
■I—
—
a) 
b) 
d) 
e) 
f) 
g)

Download 13,35 Mb.