balandligi ikkita qiymatga: klapaning berk holatidagi (225 mm) minimal
qiymat va klapaning ochiq holatidagi (240 mm) maksimal qiymati
ko‘rsatilgan (11.35- shakl).
0 ‘matish, biriktirish va gabarit o ‘lchamlari yig‘ish chizmalari uchun
m a’lumot (spravka) o ‘lchamlari hisoblanadi. Bu o ‘lchamlar yig‘ish
birligining asosiy yozuvi yuqorisida tegishli yozuv bilan ifodalanadi.
Alohida m a’suliyatli joylarning o ‘lchamlariga
silindrik teshikli
vallaming o'qlari orasidagi masofa, chervyak va chervyak g'ildiragi
uzatmalarining o ‘qlari orasidagi masofa, konussimon uzatma vallaming
o ‘qlari orasidagi burchak o ‘lchamlari kiradi. Buyumlami y ig ish d a va
ishlatishda, joyiga o ‘matishda bu o ‘lchamlarga rioya qilinmasa, ulaming
noto‘g ‘ri
va qoniqarsiz ishlashiga, detallarning tez yeyilishiga olib
keladi.
Yig‘ish chizmasi bo ‘yicha bajariladigan o ‘lchamlar va chekli chetga
chiqishlar chizmada buyumlami yig‘ish jarayonida yoki bu ishlar
tugagandan keyin b o iad ig an ishlami ko‘zda tutadigan hollardagina
qo‘yiladi. Bunday ishlarga detalda teshik o ‘yish
va teshikni shtiftga
moslash, vint, shpilka va boshqa mahkamlash detallariga m o‘ljallab,
teshik parmalash va undan rezba o ‘yish, y o‘nib kengaytirish, silliqlash,
ishqalash kabi ishlarni birga bajarish kiradi. Masalan, 11.37-shaklda
ko‘rsatilagan buyumni yig‘ish uchun vaz.
3 va vaz./ dagi detallarni
337
vint 5 yordamida biriktirish lozim. Buning uchun yig‘ish paytida teshik
ochiladi va vintga moslab rezba o'yiladi.
Bundan tashqari vtulka
2 ning
vaziyati shtift
4 bilan moslanadi. Bu yerda yig‘ish paytida vaz.
1 va vaz.2
dagi detallarda shtiftga moslab teshik o ‘yiladi. Bu ishni bajarish uchun
chizmada o'lcham lar qo‘yilgan va teshik yuzlarining g ‘adir-budurlik
belgilari ko ‘rsatilgan.
Konussimon shtiftlar ishlatilganda vaziyat raqami qo‘yilgan tokcha
ostida teshiklar soni ko'rsatiladi. Detallaming chizmada shtift uchun
m o‘ljallangan teshik ko'rsatilmaydi.
Yig'ish chizmasida yig'ish jarayonida yoki undan keyin bajariladigan
ishlov berishlar uchun chekli chetga chiqish o'lcham lari berilishi mumkin.
Bunday ishlov berish, masalan, vtulka presslab joylashtirilgandan
keyin vtulkaning teshigiga ishlov berilishi zarur bo'lgan
hollar uchun
mo'ljallanadi.
Tutashma xarakterini aniqlovchi o'lcham larga tutashtiriladigan
detallam ing quyi va o'tqazish belgilari kasr ko'urinishidagi, masalan,
H 7
0 3 0
— nominal oMchamlari kiradi. Kasming suratida teshikning chekli
chetga chiqishining son qiymati yoki harfiy belgisi ko'rsatiladi. Maxrajda
valning chekli chetga chiqishining son qiymati yoki harfiy belgisi ko ‘r-
satiladi. Bu misolni quyidagicha o'qish lozim: muftaning val bilan birik-
masining nominal o'lcham i 30 mm. Suratdagi belgi muftaning teshik
7-kvalitet bo'yicha (yuqoriga chiqish - 0,21, pastkisi 0) ishlov berilishi
kerakligini ko'rsatadi. Maxrajdagi belgi valning o'tqaziladigan
yuzasi
ham 7-kavalitet bo'yicha (tig'iz o'tqazish uchun, yuqorigi chetga chiqish -
0, pastkisi - 0,021) ishlov berilishni ko'rsatadi.
