с
А
1
о
7
в
3.2-shakl.
3.3-shakl.
3 .2 -shaklda esa sirkul yordam ida parallel to 'g 'r i chiziq o ‘tkazish
k o ‘rsatilgan. Bu yerda
AB
to 'g 'r i chiziqqa parallel qilib berilgan / m aso-
fada
CD
to 'g 'ri chiziq o'tkazilg an. Bunig uchun
AB
to 'g 'r i chiziqning
istalgan ikki nuqtasidan, m asalan, / va 2 nuqtalarda radiusi
R=l
b o 'lg an
aylana yoylari chiziladi, keyin aylanalarga urinm a qilib
CD
to 'g 'r i chiziq
o 'tkaziladi.
B ir-biriga nisbatan perpendikular jo ylashgan to 'g 'r i chiziqlam i
o 'tk azish d a q o'llaniladigan qoidalardan
foydalaniladi, y a ’ni uchbur-
chaklik va sirkul ishlatiladi. Buni quyidagi m isollarda k o 'rish m um kin.
1-misol.
AB
to 'g 'r i chiziqda joylashgan С nuqtadan
shu to 'g 'ri
chiziqqa perpendikular to 'g 'r i chiziq chiqarilsin (3.3-shakl). M isolni
yechishda uchburchaklikdan foydalanilsin.
Yechish.
U chburchaklikning biror kateti yoki gipotenuzasi
AB
to 'g 'r i
chiziq bilan jipslashtiriladi, so 'n g ra uning gipotenuzasiga ikkinchi uch
burchakning kateti jipslashtiriladi. K eyin ikkinchi uchburchaklik siljiti-
ladi, y a ’ni uning ikkinchi katetidan С nuqta orqali to 'g 'r i chiziq
o'tkaziladi, bu chiziq berilgan
AB
to 'g 'r i chiziqqa perpendikular bo 'lad i.
2 - misol.
AB
to 'g 'r i chiziqning
A \a .B
nuqtalari orasida jo ylashg an С
nuqta orqali shu to 'g 'r i chiziqqa perpendikular chiqarilsin (3 .4 -shakl).
M isol sirkul va chizg'ich yordam ida yechilsin.
Yechish.
1 - u s u l. С nuqtadan ixtiyoriy
R
radius bilan aylana yoyi
chiziladi. Bu yoy bilan
AB
to 'g 'r i chiziqning kesishgan 7 va 2 nuqtalari-
dan ixtiyoriy
R
radius bilan yana yoylar chiziladi. Bu yoylam ing o 'z aro
