• 3.10-shakl. 3.11 -shakl. 3.12-shakl.
  • -§. Burchakni sirkul va chizg‘ich yordamida yasash hamda




    Download 13,35 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet40/237
    Sana11.12.2023
    Hajmi13,35 Mb.
    #116299
    1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   237
    Bog'liq
    Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016

    4-§. Burchakni sirkul va chizg‘ich yordamida yasash hamda 
    uni teng bo‘laklarga bo'lish
    B urchakning bissektirisasi ch izg 'ic h va sirkul yordam ida oson yasala- 
    di. Buni quyidagi m isollarda k o ‘ramiz.
    1-misol.
    B erilgan 
    ABC
    burchak teng ikkiga boMinsin, y a ’ni bu bur­
    chakning bissektrisasi o ‘tkazilsin (3 .9 -shakl).
    Yechish.
    B urchakning 
    В
    uchidan ixtiyoriy 
    R
    radius bilan uning 
    AB
    va 
    BC
    tom onlarini kesadigan qilib aylana yoyi chiziladi. K eyin bu yoy bi­
    lan burchak tom onlari b o ‘lgan 
    AB
    va 
    BC
    to 'g ‘ri chiziqlam ing kesishgan 
    M va N
    nuqtalaridan ixtiyoriy 
    R
    radius bilan yoylar chizib, ulam ing 
    o ‘zaro kesishgan 
    К
    nuqtasi aniqlanadi.
    S o 'n g ra 
    К
    nuqta burchakning uchi 
    В
    bilan 
    birlashtiriladi.
    2 - misol.
    0 ‘zaro kesishuvchi 
    AB
    va 
    CD 
    to ‘g ‘ri chiziqlar orasida hosil b o ‘lgan, lekin 
    shaklda tasvirlanm agan burchakning bis­
    sektrisasi o ‘tkazilsin (3 .1 0 -shakl).
    Yechish.
    Ixtiyoriy / m asofada burchak­
    ning 
    AB
    va 
    CD
    tom onlariga parllel qilib 
    to ‘g ‘ri chiziqlar o ‘tkaziladi va u lam ing 
    3.9-shakl.
    75


    3.10-shakl. 
    3.11 -shakl.
    3.12-shakl.
    o 'z a ro kesishgan 
    M
    nuqtasi aniqlanadi, so ‘ngra hosil b o ‘lgan burchak- 
    ning bissektirisasi 
    MK
    3 .9-shaklda k o 'rsatilg an usuldagidek qilib o 'tk a - 
    ziladi. Bu 
    MK
    to ‘g ‘ri chiziq berilgan 
    AB
    va 
    CD
    to ‘g ‘ri chiziqlar orasidagi 
    burchakni teng ikkiga bo'ladi.
    3 - misol. 
    ABC
    to 'g 'r i burchak teng uchga b o 'lin sin (3 .1 1 -shakl) 
    В 
    nuqtadan ixtiyoriy 
    R
    radius bilan yoy chiziladi. Bu yoy burchak tom on­
    lari 
    BA
    va 
    BC
    to 'g 'r i chiziqlar bilan kesishib, 
    1
    va 
    4
    nuqtalam i hosil qila­
    di. K eyin 
    R
    radiusni o'zgartirm asdan 
    1 va 4
    nuqtalaridan yana yoylar
    76


    chiziladi. Bu yoylar 
    14 
    yoy bilan kesishib, 
    2 
    va 
    3 
    nuqtalam i hosil qiladi. 
    Endi bu nuqtalam i burchak uchi 
    В 
    bilan birlashtirib
    B2 
    va 
    B3 
    to 'g 'r i 
    chiziqlarga ega b o ‘linadi. B u to ‘g ‘ri chiziqlar berilgan 
    ABC  
    to 'g 'r i bur- 
    chakni teng uchga b o ia d i.

    Download 13,35 Mb.
    1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   237




    Download 13,35 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -§. Burchakni sirkul va chizg‘ich yordamida yasash hamda

    Download 13,35 Mb.
    Pdf ko'rish