• 3.15-shakl. 3.16-shakl.
  • ‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi




    Download 13,35 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet42/237
    Sana11.12.2023
    Hajmi13,35 Mb.
    #116299
    1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   237
    Bog'liq
    Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016

    6-§. Ko'pburchaklarni yasash
    A m aliyotda k o ‘pincha chizm a m asshtabini o ‘zgartirishga yoki beril­
    gan o ‘xshashlik koeffitsiyentiga asoslanib, berilgan shaklga o ‘xshash
    78


    3.15-shakl.
    3.16-shakl.
    b o 'lg a n shakl yasash m um kin. Ikki o 'x sh a sh k o 'p b u rch ak yoki uchbur- 
    chak o 'x sh a sh tom onlarining nisbati, bu ko'p b u rch ak lam in g koeffitsi- 
    yenti deb ataladi.
    Ayrim detallarning chizm alarini, bino va inshoot loyihalarini, m un­
    tazam ko'pburchakli parketlar va boshqa naqqoshlikda yasalgan, m un­
    tazam «girix» nom li naqshlam i bajarishda teng tom onli k o 'p b urch aklam i 
    yasashga to ‘g ‘ri keladi. Bu holda aylanani kerakli 
    n
    ta teng yoyga ajratib, 
    q o 'sh n i b o 'lin ish nuqtalari tutashtirilsa, m untazam
    n
    burchak hosil 
    b o 'lad i. Shunga k o 'ra quyida geom etrik shakllam ing yasalishini aylana- 
    lam i teng b o 'lak larg a b o 'lish orqali hosil bo'lish in i k o 'rsa tib o 'tam iz.
    1 -misol.
    R
    radiusli va 
    О
    m arkazli aydana ichida teng tom onli uchbur- 
    chak yasalsin (3 .1 5 -shakl).
    Yechish.
    A ylananing biror nuqtasidan, hozirgi holda, 
    К
    nuqtasidan ay­
    lana radiusi 
    R
    bilan yoy chiziladi. Bu yoy bilan aylananing kesishgan 
    A 
    v a С nuqtalari aniqlanadi ham da bu nuqtalar o 'z a ro birlashtiriladi. Hosil 
    b o 'lg a n
    AC
    kesm a izlanayotgan uchburchakning bir tom oni b o 'lad i. Bu 
    uchburchakning qolgan tom onlarini topish uchun 
    A
    yoki С nuqtadan ra­
    diusli 
    AC
    kesm aga teng b o 'lg a n yoy chiziladi. B u yoy aylana bilan kesi­
    shib, 
    В
    nuqtani hosil qiladi, so 'n g ra
    В
    nuqta 
    A va С
    nuqtalar bilan bir­
    lashtiriladi. H osil b o 'lg a n
    ABC
    uchburchak izlanayotgan uchburchakni 
    ifodalaydi.

    Download 13,35 Mb.
    1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   237




    Download 13,35 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    ‘z b e k ist 0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

    Download 13,35 Mb.
    Pdf ko'rish