ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ




Download 8,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/126
Sana21.11.2023
Hajmi8,97 Mb.
#102642
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   126
Bog'liq
Fizika 6-klass

ólshewler qáteligi delinedi. Ólshew ásbaplarında onıń mánisi shkalanıń
dárejesinen úlken bolmaydı. Predmettiń uzınlıǵı ólshew ásbabınıń
shkalasındaǵı shtrix penen ústpe-úst túskende de báribir qátelik boladı.
Bul insan kózi imkaniyatları shegaralanǵanlıǵı menen baylanıslı
esaplanadı. Sonlıqtan ólshewler qáteligi ólshew ásbabınıń shkalası 
dárejesiniń yarımına teń dep qabıl etilgen.
Kóbinese uzınlıǵı sızǵıshtıń ólshew shegarasınan úlken bolǵan
jaǵdaylar ushırasadı. Mısalı, stol uzınlıǵın ólshew kerek bolǵanda,
basqa uzın sızǵısh bolmasa, kelte sızǵıshtı izbe-iz bir neshe ret stolǵa
qoyıp onıń uzınlıǵı ólshenedi. Bunda, hár saparı ólshegen waqıtta
qátelik jıynalıp baradı.
Sol sebepli, ólshewler qáteligin azaytıw ushın ólshew bir neshe
ret ótkeriledi. Bunıń ushın hátteki bir neshe túrli ásbaplardan
da paydalanıladı. Nátiyjede, fizikalıq shamaǵa tiyisli bir-birinen
parıqlanatuǵın bir qansha mánislerge iye bolamız. Ol jaǵdayda ólshenip
atırǵan shama nege teń?
Bunı anıqlaw ushın, ortasha mánis dep atalatuǵın san
esaplap tabıladı. Bunıń ushın ólshengen barlıq mánisler
qosıladı hám ólshewler sanına bólinedi. Mısalı, eki ret ólshew
alıp barılǵan bolsa,
ortasha mánisi =
1-ólshengen mánis+2-ólshengen mánis
2


16
Fizikalıq shama qansha kóp márte ólshenip, onıń ortasha mánisi
tabılsa, shama sonsha anıq shıǵadı.
Ayırım ólshew ásbaplarına onıń ólshew qáteligi procentlerde de
jazıp qoyıladı. Mısalı, ±5 degen jazıw ásbap kórsetkishi haqıyqıy
shamadan +5 yamasa -5 procentke parıqlanatuǵının kórsetedi.
Shamalar ólshew qáteligin esapqa alǵan halda tómendegishe jazıladı:
 
A = a ± a, 
bunda A – ólshenip atırǵan shama, a – ólshew nátiyjesi, ∆a – ólshewler
qáteligi (∆ – grekshe «delta» háribi).
1. Ólshew ásbaplarınıń ólshew shegarası degende neni túsinemiz?
2. Ólshewler qáteligi qalay anıqlanadı?
3. Ne sebepten ólshewler tákirar ótkeriledi?
4. 2-súwrette keltirilgen ásbaplardıń ólshew anıqlıǵı hám 
shegarasın aytıń.

Download 8,97 Mb.
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   126




Download 8,97 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ

Download 8,97 Mb.
Pdf ko'rish