• Jaqtılıq tásirinde isleytuǵın deneler jaqtılıqtı qabıllawshılar delinedi.
  • -TEMA JAQTÍLÍQTÍŃ TÁBIYIY HÁM JASALMA DEREKLERI




    Download 8,97 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet91/126
    Sana21.11.2023
    Hajmi8,97 Mb.
    #102642
    1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   126
    Bog'liq
    Fizika 6-klass

    47-TEMA
    JAQTÍLÍQTÍŃ TÁBIYIY HÁM JASALMA DEREKLERI
    Ózlerinen jaqtılıq shıǵaratuǵın deneler jaqtılıq derekleri dep 
    ataladı. Mısalı, Quyash, juldızlar, elektr lampochkası, janıp turǵan
    sham, ottıń jalını hám t.b. Ayırım deneler ózlerinen jaqtılıq shıǵarmasa
    da, basqa derekten shıǵıp ózine túsetuǵın jaqtılıqtı shaǵılıstıradı.
    Mısalı, Ay, aynalar.
    Ayırım jánlikler, balıqlar da ózlerinen nur shıǵaradı. Jaqtılıq
    dereklerin shártli ráwishte eki túrge ajıratıw múmkin: tábiyiy hám
    jasalma derekler (102-súwret).


    133
    Quyash, juldızlar, shaqmaq, arqa polyus jaqtılıǵı, jaltıraq qońızlar,
    ayırım balıqlar, shirindiler jaqtılıqtıń tábiyiy dereklerine kiredi.
    Insannıń aralasıwı menen payda etiletuǵın jaqtılıq dereklerine jasalma 
    derekler delinedi. Olarǵa elektr lampochkası, ottıń jalını, kerosin
    lampası, televizor ekranı, elektr hám gaz kepseri, lyuminescent
    lampalar, qızdırılǵan gazlar hám t.b. lar kiredi.
    Jaqtılıq dereklerinen shıǵatuǵın nur hár túrli reńge iye boladı.
    Denelerdiń jaqtılıq shıǵarıwınıń tiykarǵı sebebi onıń qızıwı bolıp
    tabıladı. Dene temperaturasınıń joqarı yaki tómen bolıwına qarap,
    onnan shıǵatuǵın nur reńi de ózgeredi. Mısalı, elektr lampochkasınan
    belgilengen tok ótpese, ol qızarıp janadı hám bólmeni jaqsı
    jaqtılandırmaydı.
    Jaqtılıqtıń
    tábiyiy
    derekleri
    Jaqtılıqtıń
    jasalma
    derekleri
    Jaqtılıqtı
    qabıllawshılar
    102-súwret.
    Jaqtılıq tásirinde isleytuǵın deneler jaqtılıqtı qabıllawshılar delinedi. 
    Insan kózi usı wazıypanı atqaradı. Fotoplyonkalar, foto súwret,
    videokamera, Quyash batareyaları, pult penen basqarı latuǵın televizor
    hám magnitofonlar usılar qatarına kiredi. Ósimliklerde Quyash nurları
    tásirinde quramalı procesler bolıp ótedi hám Jerdegi tirishilik ushın
    áhmiyetli bolǵan kislorod ajıraladı hám beloklar, may payda boladı.


    134
    1. Jaqtılıqtıń jáne qanday dereklerin bilesiz?
    2. Suwıq halında nur shıǵaratuǵın derekler bar ma?
    3. Jaqtılıq tásirinde isleytuǵın jáne qanday qurılmalardı bilesiz?

    Download 8,97 Mb.
    1   ...   87   88   89   90   91   92   93   94   ...   126




    Download 8,97 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    -TEMA JAQTÍLÍQTÍŃ TÁBIYIY HÁM JASALMA DEREKLERI

    Download 8,97 Mb.
    Pdf ko'rish